Η συμβολή του στρατηγικού σχεδιασμού στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας (Μελέτη περίπτωσης)
The contribution of strategic planning to the upgrading of health services (Case study)
Keywords
Υπηρεσίες υγείας ; Στρατηγικός σχεδιασμός ; Διοίκηση ; Διοίκηση ολικής ποιότητας ; Δημόσια νοσοκομεία ; Μοντέλα διοίκησης ; Οργανωτική δομή ; Strategic planning ; Total quality managementAbstract
Η παρούσα διπλωματική εργασία αναφέρεται γενικότερα στην οργανωτική, αλλά και διοικητική δομή των υπηρεσιών υγείας. Αρχικά, πραγματοποιείται ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη του Ελληνικού συστήματος υγείας. Έπειτα, αναφέρεται στους συνεχώς μεταβαλλόμενους παράγοντες που συμβάλλουν στην αναδιαμόρφωση των λειτουργιών του συστήματος υγείας, αναγκάζοντάς το να εφαρμόσει τη διοίκηση, να αναδιαμορφώσει τα τμήματα και να διαμοιράζει τις αρμοδιότητες. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται αναλυτικά το θεωρητικό υπόβαθρο για το θέμα που εξετάζουμε και οι βασικές έννοιες για τη σωστή λειτουργία του συστήματος διοίκησης που θα πρέπει να ακολουθεί ένας οργανισμός. Επιπλέον, αναλύει βασικές αρχές διοίκησης στον τομέα της υγείας, την έννοια του στρατηγικού σχεδιασμού, τη σημασία της διοίκησης μέσα σε ένα οργανισμό και ειδικότερα στις υπηρεσίες υγείας. Αργότερα, παρουσιάζει βασικά μοντέλα διοίκησης και ηγεσίας που συναντάμε στον τομέα της υγείας και δίνει έμφαση στη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και τη χρησιμότητά της. Όσον αφορά το πρακτικό μέρος της εργασίας περιέχει την ανάλυση ενός δημόσιου ελληνικού νοσοκομείου. Μέσω βασικών στοιχείων της ανάλυσης της έρευνας, εξετάζεται ο τρόπος λειτουργίας ενός δημόσιου νοσοκομείου, οι αρχές που ακολουθεί, τα μοντέλα διοίκησης που εφαρμόζει, τα δυνατά και αδύναμα σημεία που παρουσιάζει και τέλος οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες που προκύπτουν. Ακόμα, εξετάζεται και αξιολογείται η υφιστάμενη κατάσταση της παρούσας διοίκησης για τη διαδικασία και εφαρμογή του σχεδιασμού και δημιουργούνται προτάσεις για την βελτίωση της διοίκησης των νοσοκομείων, τη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή των σχεδίων δράσης του προγράμματος. Η εργασία μέσα από την εν λόγω ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα πως είναι ανάγκη να δοθεί έμφαση της διοίκησης στην αλλαγή συστήματος των υπηρεσιών υγείας και στην ενίσχυση της ποιότητας. Ειδικότερα προτείνει την ενδεδειγμένη λύση διοίκησης ολικής ποιότητας, μέσω της υιοθέτησης σύγχρονων εργαλείων διοίκησης και εντοπίζει εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι οργανισμοί στην προσπάθεια εφαρμογή τους. Τέλος, η αποτελεσματικότητα όλων αυτών των ενεργειών με τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, έχει σκοπό την ικανοποίηση του ασθενή, του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και του ίδιου του οργανισμού υγείας. Βασική προϋπόθεση όλων αυτών, αποτελεί ο ορθός στρατηγικός σχεδιασμός του οργανισμού που απευθύνεται σε κάθε στέλεχος του οργανισμού ξεχωριστά, αλλά και σε όλο τον οργανισμό.
Abstract
This thesis concerns generally the organizational and administrative structure of health services in Greece. Initially, a historical retrospective in the evolution of the Greek health system is made. Further on, an analysis is performed on the dynamic and continuously evolving factors that contribute to the need for constant reorganization of the health system, forcing policy and administrative change, departmental reconfiguration, and jurisdictional redistribution. Then, an in-depth presentation of the theoretical background on the subject of health systems and the foundations of effective administration of a health organization is provided. In addition, an analysis on principles of management in the health sector is performed, including the notions of strategic planning and the importance of administration within a health organization. Finally, fundamental models of management, administration, and leadership in the health sector are presented, with special emphasis on Total Quality Management and its effectiveness. The practical component of the thesis concerns an analysis of a Greek public hospital. The major components of the analysis involve the way a public hospital operates in Greece and the principles and usual practices of operation and models of management it follows, concluding with a SWOT analysis, especially pertaining to hospital units in Greece. Finally, the current process for planning and execution under the present administration is evaluated, and a series of proposals for improvement of administrative efficiency, decision-making and implementation of programmatic action plans. This thesis, via the aforementioned analyses, concludes that there exists a need to further emphasize a systematic change throughout health services in order to reinforce the quality of delivered services. It promotes as a best practice the adoption of Total Quality Management and of modern management tools, and identifies obstacles that health organizations already struggle with in their efforts to improve quality and implement solutions and measures like the proposed ones. The thesis offers as its final conclusion that the effectiveness of all these proposed actions towards improving health services must have as its main focus to serve the human element – whether that is the patient or the health worker; this is fully as much a prerequisite for proper strategic planning as any other concern.