Από το MARC 21 στα νέα εννοιολογικά σχήματα: η εξέλιξη των καθιερωμένων ονομάτων προσώπων

Abstract

Ο έλεγχος καθιερωμένων όρων —η διαδικασία επιλογής και διατήρησης ενός συνόλου επικεφαλίδων ή σημείων πρόσβασης για τις περιγραφόμενες οντότητες— συντελεί στη συνοχή της μορφής των επικεφαλίδων στα ηλεκτρονικά συστήματα, ενισχύει την προσβασιμότητα και βοηθάει τους χρήστες στον εντοπισμό της ζητούμενης πληροφορίας και στην αναγνώριση σχετικού υλικού. Η καθιέρωση των όρων στους καταλόγους των βιβλιοθηκών γίνεται μέσω προτύπων περιγραφής πόρων. Ένα από τα παλαιότερα και πιο διαδεδομένα είναι το MARC21. Καθώς, οι τεχνολογίες εξελίσσονται, οι πόροι αυξάνονται και η χρησιμότητα των διασυνδεδεμένων δεδομένων υπογραμμίζεται, ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων των βιβλιοθηκών και των πρακτικών που εφαρμόζονται σε αυτές αποτελεί βασικό σημείο ενδιαφέροντος πολλών βιβλιοθηκών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η απόδοση της εξελικτικής πορείας του MARC21 αναφορικά με τις καθιερώσεις ονομάτων φυσικών προσώπων. Στο πρώτο μέρος της εργασίας επιχειρείται η μελέτη της σημασίας του ελέγχου καθιερωμένων όρων, του τρόπου καθιέρωσης ονομάτων φυσικών προσώπων σύμφωνα με την κωδικοποίηση που προσφέρει το MARC21 και της παράθεσης των μειονεκτημάτων του MARC21 και των κανόνων AARC2. Έχοντας ως βασικό άξονα αυτά τα μειονεκτήματα, η έρευνα συνεχίζεται με τη μελέτη νέων προτύπων και μοντέλων. Με τη διαδοχική ανάλυση του FRBR, του FRAD, του RDA και του BIBFRAME περιγράφεται η δομή των μοντέλων, δίνοντας έμφαση στις ιδιότητες των φυσικών προσώπων, επισημαίνονται οι διαφορές μεταξύ των μοντέλων, αλλά και οι βασικές αρχές και οι στόχοι που παραμένουν ίδιοι και παρουσιάζονται οι προσθήκες ή οι αλλαγές που επιφέρουν τα ανωτέρω μοντέλα στο MARC21. Τέλος, η εργασία ολοκληρώνεται με την καθιέρωση 150 φυσικών προσώπων στο Koha.