Κυρίαρχα ΜΜΕ: πείραμα σε μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού Τμήματος ΑΒΣΠ, με σκοπό την αξιολόγηση ειδησεογραφικής πληροφορίας σε ελληνικά κυρίαρχα ΜΜΕ, βάσει της μεθοδολογίας Media Bias Fact Check
Mainstream media: experiment on members of the academic staff of ALIS Department of UNIWA, aiming at the evaluation of news information in Greek mainstream media, with the use of Media Bias Fact Check methodology
Keywords
Κυρίαρχα ΜΜΕ ; Media Bias Fact Check ; Πολιτική τυπολογία Pew Research Center ; Pew Research Center Political Typology ; ΜΜΕ ; Πληροφοριακή παιδεία ; Media ; Information literacy ; Mainstream mediaAbstract
Η παρούσα πτυχιακή εργασία τοποθετείται στο πλαίσιο του επιστημονικού πεδίου Μέσα
και Πληροφοριακή Παιδεία (Media and Information Literacy). Το πεδίο αφορά, μεταξύ
άλλων, στην κριτική αξιολόγηση όλων των παρόχων και οργανισμών πληροφορίας και
πληροφόρησης, αλλά και του περιεχομένου που αυτοί παράγουν, διαχειρίζονται και
διαχέουν. Βασικός σκοπός της πτυχιακής είναι να συμβάλει στην κατανόηση των παραπάνω
ζητημάτων, αλλά πιο ειδικά στο ελληνικό τοπίο της ειδησεογραφικής πληροφορίας.
Ειδικότεροι στόχοι της είναι (1) να αποτελέσει μία ευσύνοπτη αναφορά ενημέρωσης και
εξοικείωσης του φοιτητή αλλά και του επαγγελματία της επιστήμης της
πληροφορίας/πληροφόρησης για τα κυρίαρχα ΜΜΕ και (2) να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ
της είδησης που δημοσιεύεται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ στην Ελλάδα και του τρόπου με την
οποία την αντιλαμβάνεται και την αξιολογεί το κοινό.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την επίτευξη του πρώτου στόχου είναι η μέθοδος
της βιβλιογραφικής επισκόπησης κατά την οποία έγινε προσπάθεια να απαντηθούν βασικά
ζητήματα σχετικά με την ιστορία των κυρίαρχων ΜΜΕ, το σκοπό και τη λειτουργία τους, τις
σχέσεις μεταξύ συντακτών, ιδιοκτητών, δημοσιογράφων και πηγών των ειδήσεων, τις
βασικές αρχές επαλήθευσής τους αλλά και τις διαφορές και ομοιότητες στα παραδοσιακά
και στα ψηφιακά κυρίαρχα μέσα.
Για την επίτευξη του δεύτερου στόχου πραγματοποιήθηκε ένα πείραμα σε μία
ολιγάριθμη ομάδα-στόχο, ήτοι στο τακτικό διδακτικό δυναμικό του Τμήματος ΑΒΣΠ του
ΠαΔΑ. Το πείραμα σχεδιάστηκε με βάση ένα συνδυασμό μεθόδων: (1) τη Media Bias Fact
Check, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ευρέως χρησιμοποιούμενες και αξιόλογες
μεθόδους ελέγχου γεγονότων (fact checking) από επαγγελματίες της είδησης και (2) μία
έγκριτη μεθοδολογία πολιτικής τυπολογίας, αυτή του Pew Research Center, που επέτρεψε
τη σκιαγράφηση του οριζόντιου πολιτικού προφίλ της ομάδας-στόχου, αλλά και του
κάθετου πολιτικού προφίλ κάθε ανώνυμου συμμετέχοντα.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι 8 ανώνυμοι συμμετέχοντες έκριναν πως 1 είδηση της
τρέχουσας ελληνικής πολιτικής επικαιρότητας, η οποία παρουσιάστηκε σε 6 δελτία
ειδήσεων κυρίαρχων ελληνικών ΜΜΕ, αλλά και πως τα ίδια τα ΜΜΕ, εμφανίζουν ποσοστό
μεροληψίας 87,5% και άνω. Οι συμμετέχοντες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία,
εμφανίζουν πολιτικό προφίλ με αριστερό πρόσημο, γεγονός που μπορεί να επηρέασε την κρίση τους, παρόλο που η αξιολόγηση της είδησης και του κάθε ΜΜΕ που τη
δημοσιοποίησε, ήταν «τυφλή».
Abstract
This thesis is placed in the context of Media and Information Literacy. The field concerns,
among other things, the critical evaluation of all information and information providers and
organizations, as well as the content they produce, manage and disseminate. The basic
purpose of the thesis is to contribute to the understanding of the above issues, but more
specifically in the Greek landscape of news information. Its more specific objectives are (1)
to offer concise information and familiarization for the student and information science
professional about the mainstream media and (2) to investigate the relationship between
the news published by the mainstream media in Greece and the way in which it is perceived
and evaluated by the public.
The methodology followed to achieve the first objective is the literature review, in
which an attempt was made to answer key questions about the history of mainstream
media, their purpose and function, the relationships between editors, owners, journalists
and sources of news, the basic principles of their verification, but also the differences and
similarities in traditional and digital mainstream media.
In order to achieve the second objective, an experiment was carried out in a small
target group, that is, in the regular teaching staff of the Department of ALIS in UNIWA. The
experiment was designed with a combination of methods: (1) the Media Bias Fact Check,
which is among the widely used and respected fact checking methods by news professionals
and (2) a reputable political typology methodology, that of Pew Research Center, which
allowed to understand the horizontal political profile of the target group, but also the
vertical political profile of each anonymous participant.
The results show that the 8 anonymous participants judged that the 1 news story of
the current Greek political news, which was presented in 6 news broadcasts of mainstream
Greek media, but also that the media themselves, show a bias rate of 87.5% or more. The
participants, in their vast majority, show a political preference towards the left-wing, which
may have influenced their judgment, even though the evaluation of the news and each
media outlet that publicized it, was "blind".