Η συμβολή του κοινωνικού λειτουργού στην υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας στο πλαίσιο της παρηγορητικής - ανακουφιστικής φροντίδας
The contribution of social worker in supporting the elderly in the context of palliative care
Λέξεις-κλειδιά
Παρηγορητική φροντίδα ; Ανακουφιστική φροντίδα ; Τρίτη ηλικία ; Ηλικιωμένοι ; Κοινωνικός λειτουργός ; Κοινωνική εργασίαΠερίληψη
Εισαγωγή: Η Παρηγορητική - Ανακουφιστική Φροντίδα αποτελεί μια ολιστική πρακτική που αποσκοπεί στην κάλυψη των ιατρονοσηλευτικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών του ατόμου και της οικογένειας. Η προσέγγιση αυτή βασίζεται στη διεπιστημονική ομάδα, βασικό μέλος της οποίας αποτελεί η ειδικότητα του/της Κοινωνικού Λειτουργού. Οι κοινωνικοί λειτουργοί ανεξαρτήτως εργασιακού περιβάλλοντος, έρχονται αντιμέτωποι με καταστάσεις που αφορούν απώλεια, θλίψη, πένθος και γενικότερα είναι μάρτυρες περιστατικών που βιώνουν κακοποίηση, εγκατάλειψη, ψυχικές ασθένειες, παραμέληση, φτώχεια κ.α., έχοντας ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο ρόλος τους στην ομάδα της ανακουφιστικής - παρηγορητικής φροντίδας δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς. Σκοπός: Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχείρησε να διερευνήσει τη συμβολή της Κοινωνικής Εργασίας στην υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας, στο πλαίσιο της παρηγορητικής - ανακουφιστικής φροντίδας. Σκοπός της ήταν η ανάδειξη δεδομένων της έρευνας σχετικά με τη συμμετοχή της ειδικότητας αυτής στην παροχή ανακουφιστικής - παρηγορητικής φροντίδας σε άτομα τρίτης ηλικίας, τις προκλήσεις τις οποίες συναντά κατά την παροχή υπηρεσιών σε αυτό το πλαίσιο, τις απαιτούμενες γνώσεις και τις δεξιότητες τις οποίες θα πρέπει να διαθέτει προκειμένου να μπορεί να παρέχει υποστήριξη σε άτομα τρίτης ηλικίας που λαμβάνουν ανακουφιστική - παρηγορητική φροντίδα και γενικότερα τη συμβολή της συγκεκριμένης ειδικότητας στην ολοκληρωμένη υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας που λαμβάνουν ανακουφιστική - παρηγορητική φροντίδα ή χρήζουν αυτού του είδους φροντίδας. Μεθοδολογία: Για την εκπλήρωση του ερευνητικού σκοπού διεξήχθη συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση. Έγινε εκτενής βιβλιογραφική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων: Pubmed, GoogleScholar, Scopus, ΙΑΤΡΟΤΕΚ καθώς και στο επιστημονικό περιοδικό «Κοινωνική Εργασία». Αναζητήθηκαν μελέτες που δημοσιεύθηκαν κατά τα έτη 2000-2022, ήταν στην αγγλική ή ελληνική γλώσσα και αναφέρονταν σε παρεμβάσεις στις οποίες συμμετείχε ο κοινωνικός λειτουργός στο πλαίσιο της παροχής ανακουφιστικής - παρηγορητικής φροντίδας σε άτομα τρίτης ηλικίας. Αποτελέσματα: Οι μελέτες (n=5) που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης οδήγησαν στην διαπίστωση πως η συμβολή του κοινωνικού λειτουργού είναι σημαντική στην παροχή παρηγορητικής - ανακουφιστικής φροντίδας σε άτομα τρίτης ηλικίας με χρόνιες ασθένεις. Ωστόσο, υπήρχαν περιορισμοί και απαιτείται περαιτέρω έρευνα με σκοπό να διερευνηθούν όλοι οι τρόποι με τους οποίους ο κοινωνικός λειτουργός μπορεί να συμβάλλει στη παροχή αυτού του είδους φροντίδας σε άτομα τρίτης ηλικίας. Συμπεράσματα: Η κοινωνική εργασία αποτελεί μια επιστήμη η οποία μπορεί να συμβάλλεί μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης και των κατάλληλων παρεμβάσεων στην υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας με χρόνιες και εξελικτικές ασθένειες. Θα πρέπει να δοθεί η αφορμή για την οργάνωση κοινωνικών προγραμμάτων ή ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων για την παροχή παρηγορητικής - ανακουφιστικής φροντίδας ατόμων τρίτης ηλικίας, στη διεπιστημονική ομάδα των οποίων θα συμμετέχει η ειδικότητα του κοινωνικού λειτουργού.
Περίληψη
Introduction: Palliative and hospice care is a holistic practice that aims to cover the medical, nursing and psychosocial needs of the individual and the family. This approach is based to the interdisciplinary team, a key member of which is the Social Worker. All Social Workers, regardless of their work environment, are faced with situations involving loss, sadness, bereavement and in general they witnesses of incidents where they experience abuse, abandonment, mental illness, neglect, poverty, etc. The role of Social Worker in the context of palliative care provided to the elderly has not been studies in detail. Purpose: This thesis attempted to investigate the contribution of Social Work to the support of the elderly in the context of palliative and hospice care. Its purpose was to highlight research data on the participation of the social worker in the provision of palliative care to elderly people, the challenges this specialty encounters in this context, appropriate knowledge and skills for providing support to the elderly receiving palliative care and in general the contribution of the specific specialty to the integrated support of elderly people who receive palliative care or need this type of care. Methodology: To fulfil the research purpose, a systematic literature review was conducted. An extensive literature search was performed in the following databases: Pubmed, GoogleScholar, Scopus, IATROTEK and scientific journal "Social Work". Inclusion criteria were articles published between 2000 and 2022, written in English and Greek language and referred to social work interventions in the context of palliative and hospice care provided to people in third age. Results: The studies that met the inclusion criteria (n=5) showed that the contribution of the social worker is important in the provision of palliative-hospice care to elderly people with chronic debilitating diseases. However, there were limitations and further research is needed to explore all the ways in which the social worker could contribute to the provision of this type of care for older people. Conclusions: Social Work is a science that can contribute through a holistic approach and variety of interventions to support of elderly people with chronic diseases. It is strongly encouraged the organization of social programs or reinforcement of the existing ones to establish palliative- hospice care for elderly people, with the specialty of the social worker to be part of their interdisciplinary teams.