Ευπάθεια ευρωζώνης και επιτοκιακά περιθώρια: Συγκριτική μελέτη Ελλάδας και Ουγγαρίας

Μαρσέλης, Σωτήριος

The fragility of eurozone and the government bond spreads: Comparative analysis of Greece and Hungary

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Μαρσέλης, Σωτήριος

Date

2023-04-03

Advisor

STAMATOPOULOS, Theodoros

Πτυχιακή Εργασία (2.019Mb)

Keywords

Ευρωζώνη ; Επιτοκιακά περιθώρια ; Κρατικά ομόλογα ; Δημόσιο χρέος ; Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ; ΑΕΠ ; Κρίση χρέους ; Άριστες νομισματικές περιοχές ; Συγκριτική ανάλυση

Abstract

Αναλύουμε την ευπάθεια της Ευρωζώνης, συγκρίνοντας το σχετικό κόστος κρατικού δανεισμού δύο σχετικά παρόμοιων οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ελλάδα με νόμισμα το ευρώ, και την Ουγγαρία «ανεξάρτητη» νομισματικά, με την έννοια ότι η κεντρική της τράπεζα ελέγχει το εθνικό νόμισμα στο οποίο η κυβέρνηση δανείζεται. Χρησιμοποιούμε οικονομετρική ανάλυση (ARDL υποδείγματα) για τη διερεύνηση των μακροχρόνιων σχέσεων ισορροπίας των ανοιγμάτων (spreads) των αποδόσεων των ομολόγων Ελλάδας και Ουγγαρίας, σε σχέση με τα αντίστοιχα αναφοράς της Γερμανίας. Θεμελιώνουμε θεωρητικά την εξειδίκευση των υποδειγμάτων μας ξεκινώντας με αναδρομή στην ιστορία ίδρυσης και λειτουργίας της Ευρωζώνης, και επικεντρώνοντας στην ανάλυση της ευπάθειας της ως ατελούς νομισματικής ένωσης, χώρες-μέλη της οποίας μπορούν οι αγορές να υποχρεώσουν σε χρεοκοπία με αυτοεκπληρούμενες κερδοσκοπικές επιθέσεις. Συγκρίνουμε τα ευρήματα μας με τη σύγχρονη θεωρία των νομισματικών ενώσεων περιλαμβανομένης της παραδοσιακής των Άριστων Νομισματικών Περιοχών. Από την οικονομετρική ανάλυση επιβεβαιώνεται η αντίθετη συναρτησιακή συμπεριφορά της συνάρτησης των spreads ως προς τον λόγο δημοσίου χρέους στο ΑΕΠ, κοίλη για την Ελλάδα, στις περιόδους 2004Q4 – 2018Q4 και 2009Q1 -2021Q4, και κυρτή για την Ουγγαρία στην περίοδο 2011Q2 – 2021Q4 (που υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία). Βασικός περιορισμός της εργασίας είναι ότι συγκρίνουμε την ειδική περίπτωση Ελλάδας και Ουγγαρίας. Οι επιπτώσεις πολιτικής των ευρημάτων είναι σημαντικές αφού επιβεβαιώνουν την αρχική μας υπόθεση της ευπάθειας της Ευρωζώνης υποδεικνύοντας ότι πρέπει να προχωρήσει η θεσμική της ολοκλήρωση ώστε να γίνει πλήρης νομισματική ένωση (με υπερεθνική δημοσιονομική όπως νομισματική πολιτική και μάλιστα «διπλής εντολής», σταθερότητας τιμών και χρηματοοικονομική), για να αποκλείσει μελλοντικές νομισματικές επιθέσεις εναντίον των χωρών-μελών της και του ευρώ γενικότερα.

Abstract

This dissertation analyzes the vulnerability of the Eurozone by comparing the relative government borrowing of two similar European Union economies, Greece, which participates in the Eurozone Area, and Hungary, which is “independent” in monetary terms, using fiorid (HUF) as its national currency. We use econometric analysis (ARDL models) to investigate the long-term equilibrium relationships of spreads in the yield of government bonds of Greece and Hungary as compared to the reference rate (Germany). We describe the basic events that determined the history of the European Union as far as its founding and operation are concerned and focus our analysis in its vulnerability as an “incomplete” monetary union. We claim that countries of such a union can be forced to bankruptcy by capital markets, by self-fulfilling speculative attacks. We compare our findings with the modern theory of monetary unions including the traditional and endogenous theory of Optimal Currency Areas (OCA). The econometric analysis confirms the opposite functional behavior of the spreads to the Public Debt to GDP ratio. These functions were found to be statistically significant, first, concave in the case of Greece for the periods 2004Q4 – 2018Q4 and 2009Q1 – 2021Q4, and second, curved for Hungary for the period 2011Q2 – 2021Q4 (when data were available:). A key limitation in this dissertation is that we study the special case of Greece as compared to Hungary. The policy implications of our findings are important since they confirm our original hypothesis of the fragility of the Eurozone and in fact suggesting that the institutional integration must proceed to the end of becoming a fully monetary union. Only a complete Eurozone, including supranational fiscal policy (in addition of the monetary one with dual mandate -inflation as well as financial stability-), could prevent possible speculative attacks.