Διερεύνηση των προοπτικών ανάπτυξης του Οινοτουρισμού στο νησί της Τήνου

Abstract

Με την εκπόνηση της παρούσας εργασίας αναζητούνται οι μέθοδοι και οι προοπτικές ανάπτυξης του οινοτουρισμού στο νησί της Τήνου, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής προώθησης του τουρισμού της περιοχής. Η ειδική αυτή μορφή τουρισμού έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει συμπληρωματικά στο υπάρχον τουριστικό προϊόν του νησιού που για μακροχρόνια περίοδο περιοριζόταν στο παραδοσιακό ελληνικό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης “ήλιος-θάλασσα” αλλά και στον δημοφιλή για το νησί θρησκευτικό-προσκυνηματικό τουρισμό. Ειδικότερα, εξετάζεται η υφιστάμενη κατάσταση του νησιού από την πλευρά της Ζήτησης, των επισκεπτών του νησιού, με σκοπό να ταυτοποιηθούν τα κίνητρα επίσκεψης και η τυπολογία του επισκέπτη ενώ αναλύονται και οι απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών - οινοποιών, φορέων Tοπικής Aυτοδιοίκησης και λοιπών εταίρων (stakeholders). Η ανάλυση του θέματος προσεγγίστηκε με ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους. Σε ότι αφορά την πρωτογενή έρευνα πραγματοποιήθηκε: α) ποσοτική έρευνα, με τη συμπλήρωση δομημένου ερωτηματολόγιου από άτομα που επισκέφθηκαν το νησί της Τήνου και β) ποιοτική έρευνα, στην οποία παρατέθηκαν και αναλύθηκαν οι απαντήσεις ημιδομημένων προσωπικών συνεντεύξεων φορέων του οινοπαραγωγικού κλάδου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπών εμπλεκομένων, με αντιπροσωπευτικό δείγμα από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η δευτερογενής έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη συλλογή βιβλιογραφικών δεδομένων με σκοπό τη θεωρητική προσέγγιση του οινοτουρισμού ως ειδικής μορφής τουρισμού, αναδρομή και παραδείγματα καλών πρακτικών στην Ελλάδα και στον Κόσμο καθώς και ανάλυση της Προσφοράς και της Ζήτησης αλλά και των Ε.Ε.Μ.Τ στο νησί της Τήνου. Από τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι τα στοιχεία που συνθέτουν την ελκυστικότητα του οινοποιείου ως τουριστικού προϊόντος αποτελούν το πρωταρχικό κίνητρο επίσκεψης, υποδεικνύοντας έναν ώριμο οινόφιλο που προσδίδει σημασία στο ιδιαίτερο “storytelling” (“αφήγημα”) από τους ίδιους τους δημιουργούς - οινοπαραγωγούς. Η τυπολογία του επισκέπτη διακρίνεται κατά βάση σε “οινόφιλους” και επαναλαμβανόμενους επισκέπτες (“repeaters”) στο νησί της Τήνου, ενώ το ένα τρίτο αποτελούν “περιστασιακοί επισκέπτες”, άτομα χωρίς ιδιαίτερη σχέση με το αντικείμενο του κρασιού, που επισκέπτονται το οινοποιείο περιστασιακά, στο πλαίσιο της γενικότερης επίσκεψης στο νησί. Συνοψίζοντας, ο οινοτουρισμός στη νησί της Τήνου βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, αφού ελάχιστα οινοποιεία είναι επαρκώς επισκέψιμα, με στοιχειώδεις υποδομές και παροχές στους επισκέπτες. Η γεωγραφική θέση του νησιού στις Κυκλάδες, οι πλούσιοι φυσικοί και πολιτιστικοί του πόροι, η ύπαρξη γηγενών ποικιλιών αλλά και άριστου εγκλιματισμού διαδεδομένων ποικιλιών, αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την οινοτουριστική ανάπτυξη του νησιού με τροχοπέδη την έλλειψη συνεργειών και συντονισμού ενεργειών σε συλλογικό επίπεδο καθώς και την ανεπαρκή αναπτυξιακή στήριξη και γραφειοκρατία σε θεσμικό επίπεδο. Σε όλα τα παραπάνω προστίθενται οι νέες συνθήκες που επιβάλλει η υγειονομική κρίση του Covid-19 με προτεραιότητα την ασφάλεια και την υγεία των επισκεπτών, την αξιοποίηση των υπαίθριων χώρων, την προσέγγιση ψηφιακών λύσεων και κυρίως τον επαναπροσδιορισμό του επισκέπτη και της εγχώριας αγοράς.