Η διαχείριση της κρίσης δημόσιου χρέους στην Ελλάδα από το 2010 έως σήμερα
The management of public debt crisis in Greece from 2010 to the present day
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Λευκιμμιάτη, Σπυριδούλα
Ημερομηνία
2023-06-15Επιβλέπων
Στρόμπλος, ΝικόλαοςΛέξεις-κλειδιά
Δημόσιο χρέος ; Κρίση χρέους ; Αναδιάρθρωση χρέους ; ΑΕΠ ; Μνημόνιο ; Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών ; Δημοσιονομική μεταρρύθμιση ; Μεταμνημονιακή εποπτεία ; Προϋπολογισμός ; Βιωσιμότητα χρέους ; Φορείς Γενικής ΚυβέρνησηςΠερίληψη
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα, ούσα μέλος από το 2001 της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (Ο.Ν.Ε.),αντιμετώπισε τη δίνη της κρίσης χρέους, στην οποία περιήλθε στα τέλη του 2009.H σημαντικότητα του θέματος αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η κρίση χρέους που αντιμετώπισε η Ελλάδα είχε δραματικές επιπτώσεις σε όλους σχεδόν τους οικονομικούς δείκτες. Συρρικνώθηκε το ΑΕΠ της χώρας κατά 25% με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατακορύφως ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, η ανεργία εκτοξεύτηκε, με επακόλουθο τη μαζική μετανάστευση μορφωμένων Ελλήνων
(brain drain).Το χρονικό διάστημα της εν λόγω κρίσης ήταν πάνω από μια δεκαετία, ενώ ακόμη και σήμερα το φάντασμα της κρίσης εξακολουθεί να αιωρείται, ιδιαίτερα λόγω της επίδρασης της πανδημίας covid-19, της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, καθώς και της πρόσφατης νέας τραπεζικής κρίσης που ενέσκηψε τον Μάρτιο του 2023 σε διεθνές επίπεδο. Στο παρόν πόνημα αναλύεται η επίδραση των τριών μνημονίων που υπέγραψε η χώρα με τους δανειστές (Ευρωπαϊκή Ένωση και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) εξαιτίας του αποκλεισμού της από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές . Εξετάζεται επίσης η επίδραση της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους της Ελλάδας μέσω του PSI(Private Sector Involment) στο μέγεθος του ελληνικού χρέους. Μελετάται επίσης η περίπτωση της ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών το 2015. Επιπρόσθετα, επιχειρείται η αξιολόγηση των αλλαγών στο δημοσιονομικό πλαίσιο της χώρας, και κατά πόσον αυτές συνέβαλλαν στον εξορθολογισμό των δημοσίων οικονομικών. Λαμβανομένων δε υπόψη των τωρινών επικρατουσών συνθηκών στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι και του υφιστάμενου μεγέθους του χρέους της Ελλάδας θα αναλυθεί το κρίσιμο ερώτημα της βιωσιμότητας του. Για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας έγινε εμπειρική ανάλυση με δεδομένα από έρευνες σε ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία και επίσημες ιστοσελίδες. Τα οικονομικά και στατιστικά στοιχεία αναζητήθηκαν από διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΟΣΑ (OECD), η
ΕΛΣΤΑΤ, EUROSTAT. Χρησιμοποιήθηκε επίσης εξιδεικευμένο ερωτηματολόγιο που απεστάλη σε υπαλλήλους οικονομικών υπηρεσιών της Διοίκησης καθώς και σε μεταπτυχιακούς φοιτητές οικονομικής κατεύθυνσης με καλή γνώση του πεδίου της έρευνας.
Περίληψη
The aim of this paper is to examine how Greece, being a member of the Economic and Monetary Union (EMU) since 2001, dealt with the debt crisis that entered at the end of 2009. The importance of the topic is demonstrated by the fact that the debt crisis that Greece faced, had dramatic effects on almost all economic indicators. The country's GDP shrank by 25%, resulting in a sharp increase in the ratio of public debt to GDP, unemployment soared, with the consequent massive emigration of educated Greeks (brain drain). The period of this crisis lasted for over a decade, and even today, the ghost of the crisis still lingers, especially due to the impact of the covid-19 pandemic, the global energy crisis, as well as the recent new banking crisis that emerged in March 2023 at the international level. The study analyses the impact of the three memoranda of understanding which were signed by Greece and its creditors (the European Union and the International Monetary Fund) due to the country’s exclusion from international financial markets. It also examines the impact of Greek public debt restructuring, through PSI (Private Sector Involvement) on the size of Greek debt, as well as the recapitalization of Greek banks in 2015.The case of the recapitalization of Greek banks in 2015 is also studied. In addition, an attempt is made to assess the changes in the country's fiscal framework and whether they have contributed to the rationalization of public finances. Considering the current prevailing conditions in the global economy and the current size of Greece's debt, the crucial question of its sustainability will be analyzed. For the preparation of this thesis, an empirical analysis was carried out with data from research in Greek and foreign language literature and official websites. The economic and statistical data were sought from international organizations such as the OECD, ELSTAT, EUROSTAT. A tailored questionnaire was also used, which was sent to employees of the financial services of the administration as well as to postgraduate students of economics with a good knowledge of the field of research.