Η παθολογική χρήση του διαδικτύου από τους εφήβους : Μία ψυχοκοινωνική προσέγγιση του φαινομένου
The pathological use of the internet by adolescents: A psycho-social approach to the phenomenon
Keywords
Παθολογική χρήση διαδικτύου ; Έφηβοι ; Παράγοντες επικινδυνότητας ; Θεραπευτική παρέμβαση ; Κοινωνικός λειτουργός ; Εθισμός στο διαδίκτυο ; Χρήση διαδικτύουAbstract
Η παρούσα πτυχιακή εργασία, μέσω επισκόπησης της βιβλιογραφίας, πραγματεύεται την παθολογική χρήση του Διαδικτύου κυρίως από τους εφήβους, προσεγγίζοντας το φαινόμενο πολυδιάστατα, σε μία προσπάθεια από-παθολογικοποίησης των εφήβων. Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν την καθημερινή και πολύωρη χρήση του Διαδικτύου, μια ενασχόληση που μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα εθιστικής συμπεριφοράς, ιδίως σε νέους εφηβικής ηλικίας, με
σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική, ψυχική και κοινωνική τους υγεία. Πρόκειται για ένα νέο ψυχοκοινωνικό φαινόμενο με σοβαρή παραμέληση ψυχοκοινωνικών και ζωτικών αναγκών, η παθολογία του οποίου αξιολογείται βάσει ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων. Οι διαδικτυακές δραστηριότητες που μπορούν να λάβουν χαρακτηριστικά εθισμού είναι πολυάριθμες, αναδεικνύοντας τις πολλαπλές εκφάνσεις που μπορεί να λάβει το φαινόμενο. Παρόλο που η εξάπλωση της παθολογικής χρήσης του Διαδικτύου ακολουθεί αυξητικές τάσεις διεθνώς, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει ακόμα σε ευρέως αποδεκτά διαγνωστικά κριτήρια, ψυχομετρικά εργαλεία και ορισμό, ούτε συμπεριλαμβάνεται στα Διεθνή Διαγνωστικά Εγχειρίδια ως ψυχική διαταραχή. Ωστόσο, συγκλίνει στην πολυπαραγοντικότητα του φαινομένου, με συνδυασμό ατομικών, αναπτυξιακών, κοινωνικών, οικογενειακών, ιατρικών και δομικών παραμέτρων, που λειτουργούν ως σημαντικοί παράγοντες επικινδυνότητας για την πυροδότηση και επιδείνωση της παθολογικής χρήσης του Διαδικτύου από τους εφήβους. Οι παραπάνω δυσκολίες, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, χρήζουν επιστημονικής αντιμετώπισης, με πολυάριθμους τρόπους παρέμβασης. Η πρόληψη, μέσω της συμβολής των γονέων, του σχολείου και της κοινότητας, είναι καίριας σημασίας, ενώ εξειδικευμένα προγράμματα συμβουλευτικής και θεραπευτικής αντιμετώπισης παρέχονται στις περιπτώσεις εκείνες όπου η χρήση έχει λάβει παθολογικές διαστάσεις. Ο ρόλος που διαδραματίζει ο Κοινωνικός Λειτουργός σε όλο το φάσμα της παρέμβασης είναι εξέχων.
Abstract
This undergraduate dissertation through a review of the literature, examines the pathological use of the Internet mainly by adolescents, trying to highlight a multidimensional approach to the phenomenon, in an effort to de-pathologize adolescents. In the modern digital age more and more people opt for daily and longterm use of the Internet, a habit that can lead to manifestations of addictive behavior, especially in adolescents, with serious consequences for their physical, mental and social health. It is a new psychosocial phenomenon manifesting through severe neglect of needs, the pathology of which is assessed on the basis
of quantitative and qualitative criteria. The forms of online activities that can acquire addictive characteristics, are numerous, revealing the multi-faceted nature of the phenomenon. Although, the pathological use of the Internet seems to increase internationally, the scientific community has not yet agreed on widely accepted diagnostic criteria, psychometric tools and definition, neither has included it in the International Diagnostic Manuals as a mental health disorder. However, scientists converge that the phenomenon is multi-factoral; a combination of individual, social, medical and structural parameters as well
as parameters relating to family and growth act as important risk factors for triggering and worsening the pathological use by adolescents. The aforementioned difficulties, according to the literature, require scientific treatment, with numerous methods of intervention. The prevention of the phenomenon, with the contribution of parents, school and the wider community is crucial. Furthermore, specialized counselling and psychotherapeutic programs are provided in cases who have developed pathological use of the Internet. The role of Social Worker across the spectrum of intervention is prominent.