Προσβασιμότητα για εντυποανάπηρους φοιτητές Ελληνικών Πανεπιστημίων

Abstract

Η βασική σύλληψη που διαπνέει την έρευνα είναι το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας. Σκοπός της έρευνας είναι να αναδείξει το επίπεδο των υποδομών που αφορούν την προσβασιμότητα εντυποανάπηρων φοιτητών και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Επίσης αναζητά στοιχεία πέρα από την αποτύπωση της παρούσας πραγματικότητας όπως η δυναμική εξέλιξη του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού (διδακτικό προσωπικό βιβλιοθηκονόμοι, διοικητικό προσωπικό κ.λπ.) και των υποδομών. Αναπτύχθηκαν δύο δομημένα ερωτηματολόγια. Το πρώτο απευθύνεται σε Υπεύθυνους Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η διερεύνηση και καταγραφή του βαθμού προσβασιμότητας των εντυποανάπηρων φοιτητών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η ανίχνευση του συμπεριληπτικού μοντέλου εκπαίδευσης, η θετική εξέλιξη κατανόησης δεξιοτήτων και διαθεσιμότητας. Το δεύτερο ερωτηματολόγιο απευθύνεται στους εντυποανάπηρους φοιτητές των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Συνοδεύεται από πέντε ατομικές συνεντεύξεις. Συνολικά αποτυπώνουν και καταγράφουν τον βαθμό προσβασιμότητας στα Πανεπιστήμια, την εκπαίδευση και χρήση της τεχνολογίας, δημογραφικά χαρακτηριστικά κ.α. Επιπλέον, αποτυπώνει την τρέχουσα πραγματικότητα και δίνει μια κατεύθυνση σχετικά με του που πρέπει να εμβαθύνουμε. Η επεξεργασία των αποτελεσμάτων της έρευνας περιλαμβάνει συσχετίσεις των δεδομένων κατόπιν στατιστικής μελέτης. Το δείγμα που επιλέχθηκε δεν είναι τυχαίο, όπως θα ήθελα, καθώς αντιμετώπισα ιδιαίτερη δυσκολία προσέγγισης των εντυποανάπηρων φοιτητών και εμπόδια κυρίως λόγω του GDPR. Ενδεικτικά αποτελέσματα της έρευνας όπως προκύπτουν από τα ερωτηματολόγια και τις συνεντεύξεις είναι τα ακόλουθα: Σχετικά, με τη χρήση της τεχνολογίας προκύπτει ότι τα πιο δημοφιλή ως προς τη λειτουργία, τις συσκευές και τα μορφότυπα είναι το Android, το κινητό τηλέφωνο, το αρχείο Word.Τα προσβάσιμα ακαδημαϊκά συγγράμματα παρέχονται κατά κύριο λόγο 76,4% από τις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες ή άλλη υπηρεσία του Πανεπιστημίου. Το 84,4% θεωρεί ότι επηρεάζει από Αρκετά έως Πλήρως την εκπαιδευτική πορεία στο Πανεπιστήμιο η κοινωνικοποίηση και ο βαθμός ενσυναίσθησης των ιδιαιτεροτήτων τους στο περιβάλλον της Πανεπιστημιακής Κοινότητας (συμφοιτητές, διδάσκοντες, διοικητικό προσωπικό, εξωτερικοί συνεργάτες κ.ά.). Ο βαθμός ικανοποίησης από τις υποδομές πρόσβασης και μετακίνησης στο χώρο του Πανεπιστημίου στη κλίμακα Πολύ έως Πάρα πολύ λαμβάνει το 36,7%. Ο βαθμός ικανοποίησης από την αμεσότητα με την οποία ανταποκρίνεται η βιβλιοθήκη σε αιτήματα πρόσβασης και πλοήγησης στην κλίμακα Αρκετά έως Πάρα πολύ είναι το 57,8% και συσχετίζεται αναλογικά με τον βαθμό ικανοποίησης από τον χρόνο παράδοσης των προσβάσιμων ψηφιακών συγγραμμάτων όπου στην κλίμακα Αρκετά έως Πάρα πολύ το επιλέγουν το 58,2%. Τα κυριότερα αποτελέσματα που προέκυψαν από το ερωτηματολόγιο που απευθύνεται σε υπεύθυνους Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών είναι τα ακόλουθα: Εντυποανάπηροι φοιτητές έχουν μεγάλη διασπορά στον Πανεπιστημιακό χώρο αφού το 90,5% των Πανεπιστημίων δηλώνουν ότι έχουν αυτή την κατηγορία φοιτητών. Επιπλέον, προκύπτει ότι 2 στα 3 Πανεπιστήμια από αυτά που απάντησαν στην έρευνα διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό υποστήριξης των εντυποανάπηρων φοιτητών στη χρήση βοηθητικής τεχνολογίας. Σημαντική συνεισφορά της παρούσας εργασίας για περαιτέρω έρευνα, είναι η συμπεριληπτική εκπαίδευση ώστε το Πανεπιστήμιο να μπορεί να μεριμνήσει και να παρέχει ευκαιρίες μάθησης σε όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές, καθώς και η ενίσχυση των Πανεπιστημίων και η εστίαση στο επίπεδο ενσυναίσθησης και δημιουργικής επαφής με ΦμεΑ.