Αλφαβητισμός στην υγεία και κατάσταση υγείας παιδιών κι εφήβων
Ηealth literacy and health status of children and adolescents
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Βασιλακοπούλου, Δήμητρα
Date
2023-09-28Advisor
Σίμου, ΕυστρατίαKeywords
Αλφαβητισμός γονέων ; Αλφαβητισμός στην υγεία ; Health literacy ; Health care ; Parental literacy ; Υγεία ; Υγειονομική περίθαλψη ; ΠαιδιάAbstract
Εισαγωγή: Ο αλφαβητισμός στον τομέα της υγείας είναι ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει
να εξεταστεί κατά την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Άρρηκτα συνδεδεμένες έννοιες
αποτελούν ο αλφαβητισμός των γονέων και η ικανότητά τους να χρησιμοποιούν πληροφορίες
για την υγεία για να λαμβάνουν αποφάσεις υγείας για το παιδί τους.
Σκοπός: Κύριος σκοπός της έρευνας είναι τόσο να αποτυπώσει τις γνώσεις που έχουν οι
γονείς σε θέματα υγείας, αλλά και την ευκολία πρόσβασης σε διάφορα μέσα για την
αντιμετώπιση τους, όσο και να αναδείξει την κατάσταση υγείας των παιδιών κι εφήβων
σήμερα με τελικό στόχο τη βελτίωση παροχής υπηρεσιών υγείας αλλά και την προάσπιση
υγιεινού τρόπου ζωης στα παιδιά και τους έφηβους.
Υλικό και Μέθοδος: 200 ενήλικες γονείς μέσω τυχαίας επιλογής που προσέρχονταν στα
ΤΕΠ-ΤΕΙ (Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών και Τμήμα Εξωτερικών Ιατρείων) του Γενικού
Νοσοκομείου ‘’Παίδων Παναγιώτη και Αγλαΐα Κυριακού’’ κλήθηκαν ύστερα από τη
συγκατάθεση τους, να συμπληρώσουν ένα έντυπο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις που
αφορούσαν τα δημογραφικά τους στοιχεία καθώς και στοιχεία που περιέγραφαν το επίπεδο
δυσκολίας στην ενημέρωση σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη, την πρόληψη ασθενειών
και την προαγωγή υγείας βασισμένο στο πρότυπο εργαλείο μέτρησης HLS-EU (European
health literacy survey) καθώς και για την κατάσταση υγείας των παιδιών τους που
περιελάβανε την εξέλιξη του επιπέδου υγείας τους κατά τη διάρκεια ενός έτους, τον ύπνο, την
συναισθηματική τους κατάσταση, την επιρροή της συμπεριφοράς του παιδιού στην
καθημερινή του ζωή, καθώς και στην καθημερινότητα των γονιών τους. Τα αποτελέσματα
των ερωτηματολογίων κωδικοποιήθηκαν και καταγράφηκαν. Με τη κατάλληλη στατιστική
επεξεργασία συσχετίσθηκαν με δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων και με
συσχετίσεις μεταξύ των υπό έρευνα πεδίων.
Αποτελέσματα: Δημογραφικά στοιχεία όπως το φύλο, το επίπεδο μόρφωσης και η ηλικία
αποτέλεσαν καθοριστικό ρόλο στη συσχέτιση με το επίπεδο αλφαβητισμού υγείας των
γονέων καθώς και τα χαρακτηριστικά του παιδιού όπως φύλο, η ηλικία και τα
σωματομετρικά χαρακτηριστικά του παιδιού είχαν σημαντική συσχέτιση με την κατάσταση
υγείας των παιδιών. Βρέθηκε ότι όσο μεγαλύτερη ευκολία στην ενημέρωση είχαν οι
συμμετέχοντες- γονείς σχετικά με την πρόληψη ασθενειών, τόσο λιγότερο συχνά εμφάνιζαν
αρνητικά συναισθήματα (r=-0.549, p<0.001) τα παιδιά και λιγότερο συχνός ήταν ο
περιορισμός δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα των παιδιών (r=0.548, p<0.001) και των
γονέων (r=0.524, p<0.001). Επίσης, όσο μεγαλύτερη ήταν η ευκολία στην ενημέρωση σχετικά
με την προαγωγή υγείας τόσο λιγότερο συχνή ήταν η εμφάνιση των αρνητικών
συναισθημάτων των παιδιών (r=-0.477, p<0.001) και λιγότερο συχνός ο περιορισμός
δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα των παιδιών (r=-0.510, p<0.001) και των γονέων (r=-
0.496, p<0.001).
Ακόμα, η ευκολία στην ενημέρωση σχετικά με την προαγωγή υγείας σχετίζονταν θετικά με
τη κατάσταση υγείας των παιδιών τα τελευταία δύο έτη (r=0.675, p<0.001). Δηλαδή όσο
ευκολότερη ενημέρωση είχαν οι γονείς σε σχέση με την πρόληψη ασθενειών τόσο καλύτερη
υγεία εμφάνιζαν τα παιδιά τους τα τελευταία δύο έτη. Επιπλέον η ευκολία στην ενημέρωση
σχετικά με την πρόληψη ασθενειών σχετίζονταν θετικά με τη κατάσταση υγείας των παιδιών
iii
τα τελευταία δύο έτη(r=0.586, p<0.001). Δηλαδή όσο ευκολότερη ενημέρωση είχαν οι γονείς
σε σχέση με την πρόληψη ασθενειών τόσο καλύτερη υγεία εμφάνιζαν τα παιδιά τους τα
τελευταία δύο έτη. Ακόμα όσο καλύτερη υγεία εμφάνιζαν τα τελευταία δύο έτη τα παιδιά
τόσο λιγότερο συχνά εμφάνιζαν αρνητικά συναισθήματα (r=-0.486, p<0.001) και λιγότερο
συχνά είχαν περιορισμό στη καθημερινότητα τους(r=-0.545, p<0.001) εκείνα και οι γονείς
τους (r=-0.417, p<0.001).Τέλος όσο πιο συχνή εμφάνιση είχαν σε αρνητικά συναισθήματα τα
παιδιά τόσο πιο συχνό περιορισμό εμφάνιζαν στην καθημερινότητά τους(r=0.880, p<0.001)
τα ίδια και οι γονείς τους (r=0.878, p<0.001).
Συμπέρασμα:. Τα ευρήματα καθιστούν απαραίτητη την άμεση παρέμβαση της πολιτείας με
σκοπό την βελτίωση του αλφαβητισμού της υγείας των γονέων όπως και όλων των
κοινωνικών ομάδων σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης, πρόληψης ασθενειών και
προαγωγής της υγεία Ακόμη απαραίτητη κρίνεται η βελτίωση της κατάστασης υγείας των
παιδιών με καλύτερη αξιολόγηση και τελικό στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής των παιδιών
στην καθημερινότητα τους και συνεπώς των γονέων τους. Ευελπιστούμε οι κυβερνητικές και
μη κυβερνητικές υπηρεσίες να αγκαλιάσουν αυτούς τους στόχους και να διαμορφώσουν
σχέδια για τη σημαντική αύξηση του επιπέδου υγείας του παιδιού.
Abstract
Introduction: Health literacy is an important issue to consider when providing health care.
Inextricably linked are parental literacy and their ability to use health information to make
health decisions for their child. The health status of the children is also examined based on
different factors.
Scope of the study: The main purpose of the research is both to capture the knowledge that
parents have on health issues and the ease of access to various means to deal with them, as
well as to highlight the health status of children and adolescents today with the ultimate goal
of improving the provision health services but also the defense of a healthy lifestyle for
children and adolescents.
Material and Method: 200 adult parents through a random selection attending the ED-OD
(Emergency Department and Outpatient Department) of the "Panagioti and Aglaia Kyriakou"
Children's General Hospital were invited, after consent, to fill in a printed questionnaire with
questions concerning their demographic data and items that described the level of difficulty in
being informed about health care, disease prevention and health promotion based on the HLS EU standard measurement tool (European health literacy survey) as well as their children's
health status including the development of their level of health within a year, their sleep, their
emotional state, the influence of the child's behavior on their daily life as well as on the daily
life of their parents. The results of the questionnaires were coded and recorded and with
appropriate statistical processing correlated with demographic data of the participants and
correlations between the fields under investigation.
Results: Demographics such as gender, educational level and age played a significant role in
the association with the level of health literacy of the parents as well as child characteristics
such as sex, age and somatometric characteristics of the child were significantly associated
with children's health status.
It was found that the easier it was for the participants-parents to be informed about the
prevention of diseases, the less often the children showed negative emotions (r=-0.549,
p<0.001) and the less frequent was the limitation of activities in the children's daily life (r=
0.548, p<0.001) and parents (r=0.524, p<0.001). Also, the greater the ease of information
about health promotion, the less frequent was the appearance of children's negative emotions
(r=-0.477, p<0.001) and the less frequent was the limitation of activities in the children's daily
life (r=-0.510 , p<0.001) and parents (r=-0.496, p<0.001).
Also, ease of information about health promotion was positively related to children's health
status in the last two years (r=0.675, p<0.001). In other words, the easier information parents
had regarding disease prevention, the better their children's health in the last two years. In
addition, ease of information about disease prevention was positively related to children's
health status in the last two years (r=0.586, p<0.001). That is, the easier information parents
had in relation to disease prevention, the better health their children displayed in the last two
years. Also, the better health they displayed in the last two years, the less often the children
displayed negative emotions (r=-0.486, p< 0.001) and less often they and their parents (r=-
0.417, p<0.001) had limitations in their daily life (r=-0.545, p<0.001). Finally, the more
frequent the children had negative emotions, the more frequent limitation in their daily life
(r=0.880, p<0.001) and their parents (r=0.878, p<0.001).
Conclusion: The findings make it necessary for the immediate intervention of the state in
order to improve the health literacy of parents as well as of all social groups in matters of
v
health care, disease prevention and health promotion. It is still necessary to improve the health
status of children with a better assessment and the final goal is the best quality of life for
children in their everyday life and therefore for their parents. It is hoped that governmental
and non-governmental agencies will embrace these goals and formulate plans to significantly
increase the level of child health.