Ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας στην περίοδο της πανδημίας covid-19: Η περίπτωση των εργαζομένων του ΕΚΑΒ

Abstract

Στην σύγχρονη εποχή, πέραν των απαιτήσεων για την επιστημονικά ορθή θεραπευτική πρακτική, αναδεικνύεται η σημασία της τήρησης των ηθικών–δεοντολογικών κανόνων και της νομοθεσίας υγείας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.Οι επαγγελματίες έρχονται αντιμέτωποι με ηθικά-δεοντολογικά και νομικά ζητήματα ή ακόμη και διλήμματα, η διαχείριση των οποίων συνδέεται ευθέως με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας αλλά και την ψυχοκοινωνική επιβάρυνση των ίδιων των εργαζομένων. Σκοπός της μελέτης είναι η αξιολόγηση των γνώσεων, στάσεων και πρακτικών μεταξύ των επαγγελματιών υγείας του ΕΚΑΒ σε σχέση με ηθικά –δεοντολογικά και νομικά ζητήματα καθώς και η διερεύνηση της συχνότητας, της έντασης και των ιδιαίτερων συνθηκών υπό τις οποίες ανακύπτουν τα ζητήματα αυτά. Μεθοδολογία : Ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένα δομημένο ερωτηματολόγιο 32 ερωτήσεων για την αξιολόγηση των γνώσεων, στάσεων και συμπεριφορών σε σχέση με ηθικά – δεοντολογικά και νομικά ζητήματα στο χώρο της υγείας (Ζαφειρίου 2019, Hariharan και συν.2006). Λήφθηκε άδεια για την υλοποίηση της μελέτης από το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΕΚΑΒ καθώς και η πληροφορημένη συγκατάθεση των συμμετεχόντων στην έρευνα. Το ερωτηματολόγιο διακινήθηκε ηλεκτρονικά και συμπληρώθηκε την περίοδο 15 -02-2023 έως 30-04-2023 από 273 επαγγελματίες υγείας του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (50,2% άνδρες) που σε ποσοστό 45,1% ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία 41-50 ετών και σε ποσοστό 55,6% ήταν Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης–ΠΕ-ή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης-ΤΕ). Συμπεράσματα: Η πλειοψηφία των επαγγελματιών υγείας αντιμετωπίζει καθημερινά ένα ηθικό ή νομικό πρόβλημα που δυσκολεύει την καθημερινή τους πρακτική, ενώ μεγάλο ποσοστό επαγγελματιών υγείας συγκρούεται με συναδέλφους για ηθικά – δεοντολογικά και νομικά ζητήματα, που προκύπτουν με μεγάλη συχνότητα. Ειδικότερα, οι Επαγγελματίες υγείας που έχουν ολοκληρώσει μέχρι και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προέβαιναν πιο συχνά σε πράξεις κα ενέργειες που τους βρίσκουν νομικά και ηθικά αντίθετους , συγκρούονταν πιο συχνά με τους συναδέλφους τους για ηθικά/νομικά ζητήματα και αντιμετώπιζαν πιο συχνά ένα ηθικό ή νομικό πρόβλημα κατά την καθημερινή τους πρακτική σε σχέση με τους συναδέλφους τους ΠΕ και ΤΕ, ενώ ανάλογες στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρούνται και σε σχέση με το φύλο και την ηλικία. Αναδεικνύεται, συνεπώς, η σημασία της τήρησης από την Διοίκηση των Οργανισμών Υγείας του κώδικα ηθικής και δεοντολογίας καθώς και της τήρησης των νόμων. Επίσης είναι αναγκαία η κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση των επαγγελματιών υγείας σε θέματα ηθικής νομοθεσίας, η πρόσβαση σε υποστήριξη από συναδέλφους και άλλους επαγγελματίες και η συζήτηση και διαβούλευση για ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας στο χώρο της υγείας.