Πολιτισμικά ηχοτοπία: η περίπτωση της Λαυρεωτικής

Τσενεμπή, Αγγελική Μαρία

Cultural soundscapes: the case of Lavreotiki

Πτυχιακή εργασία

Author

Τσενεμπή, Αγγελική Μαρία

Date

2024-03-15

Advisor

Antoniou, Angeliki

Πτυχιακή Εργασία (3.387Mb)

Πτυχιακή Εργασία- Παρουσίαση (1.825Mb)

Keywords

Ηχοτοπία ; Πολιτισμικές διαδρομές ; Πολιτιστικά ηχοτοπία

Abstract

Στις μέρες μας, ο πολιτισμός και η ανάπτυξη αποτελούν αλληλένδετα στοιχεία της σύγχρονης κοινωνίας. Με το πέρασμα του χρόνου η έννοια της πολιτισμικής κληρονομιάς έχει διευρύνει το εννοιολογικό της πλαίσιο, τόσο ειδολογικά όσο και διαχρονικά. Μια από τις κατηγορίες των πολιτιστικών αγαθών της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς είναι και τα πολιτιστικά τοπία, τα οποία προκύπτουν από το φυσικό περιβάλλον στο πλαίσιο του οποίου δραστηριοποιούνται ομάδες. Πολιτισμός είναι ο παράγοντας, η αιτία, ο συντελεστής, το φυσικό περιβάλλον είναι το μέσο και το πολιτισμικό τοπίο το αποτέλεσμα. Αυτή η άμεση επαφή και αλληλεπίδραση ιστορικού-πολιτισμικού και φυσικού στοιχείου συνέθεσαν τα πολιτιστικά τοπία, στα οποία με τη σειρά τους ενσωματώθηκαν και οι πολιτιστικές διαδρομές. Ένα παράδειγμα πολιτιστικής διαδρομής είναι η «Via Fancigena», μια ιστορική διαδρομή από το Καντέρμπουρι στη Ρώμη,η οποία θεωρείται ένα από τα τρία προσκυνήματα στα οποία θα μπορούσαν να συγχωρεθούν όλες οι αμαρτίες. Ονομαστικά, άλλες τέτοιες διαδρομές είναι η πολιτιστική διαδρομή στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου, «Στις ρίζες του Μ. Αλεξάνδρου», «Δρόμοι του κρασιού» και «Πολιτιστικές Διαδρομές Καστοριάς». Το 2021 εγκαινιάστηκε μια διαδρομή στο Λαύριο. Ως περιοχή μελέτης ορίζεται η ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας Σούριζας-Αγριλέζας της Λαυρεωτικής. Τα 180 στρέμματα της Λαυρεωτικής διατρέχει η «Πράσινη διαδρομή», η οποία πρόκειται για έναν προδιαγεγραμμένο και προσβάσιμο περίπατο στο λαγκάδι της Σούριζας-Αγριλέζας. Αυτή η λοφώδης έκταση γης μήκους 1.994μ., έπειτα από εργασίες συντήρησης, στερέωσης και καθαρισμού των τεκμηρίων πολιτισμού του αρχαιολογικού περιπάτου, ήταν έτοιμη για πολιτισμική επεξεργασία και ανάδειξη από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. Επιπλέον, μια «μπλε γραμμή» μήκους 363μ. έρχεται στο προσκήνιο για άτομα με κινητικές δυσκολίες. Αρωγή στο «μπλε» αυτό εγχείρημα παρουσιάζει η παρούσα ερευνητική δράση, μιας και η δημιουργία QR κωδικού (κώδικας γρήγορης απόκρισης) συνδράμει επικουρικά στη διέγερση των λοιπών αισθήσεων των ατόμων, όπως είναι στη δική μας περίπτωση η ακουστική, η οποία εν δυνάμει κινητοποιεί το συνειδησιακό και ασυνείδητο ευφάνταστο. Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας η οποία συνέβη σε συνεργασία με το Μουσικό Σχολείο Παλλήνης, ήταν η παρατήρηση στη δημιουργία πολιτιστικών ηχοτοπίων και η οργάνωση των καλλιτεχνικών δημιουργιών των μαθητών με στόχο τη διευκόλυνση δημιουργίας ηχοτοπίων και συστηματοποίησης της διαδικασίας. Η εμπλοκή του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής σε αυτή τη δράση έγινε με γνώμονα ερευνητικούς σκοπούς.

Abstract

Nowadays, culture and growth in all aspects of life are interrelated. As the time pass, the concept of cultural heritage has broaden its conceptual framework, so in kind as at timeliness. One of the categories of cultural goods is also the cultural landscape, which arise from the physical environment in the context of which groups of people cooperate. Culture is the factor, physical environment is the mean, the agent and the cultural landscape the result. This direct interaction of historical-cultural-physical elements composed the cultural landscapes, which landscapes can consist also of cultural routes. An instance of a cultural route is the “Via Fancigena”, a historic route from Canterbury to Rome, which is considered one of the three pilgrimages where all sins could be forgiven. Nominally, other such routes are the cultural route to the Ancient Theaters of Epirus, “To the Roots of M. Alexander”, “Wine Routes” and “Cultural Routes of Kastoria”. In 2021, a route to Lavrio was introduced. As a study area, is defied the valley of Souriza-Agrileza in Lavreotiki. The 180 acres of Lavreotiki are covered by the “Green Route”, which is a prescribed and accessible walk in Souriza valley. This hilly area of land 1.994m. long, after maintenance, consolidation and cleaning of the cultural evidence of the archaeological walk, was ready for a cultural procession and promotion by the Antiquities Office of Eastern Attica. In addition, a “Blue line” 363m. long comes to the fore for people with mobility difficulties. The present research activity provides help in this “blue” project, since the creation of QR code helps to stimulate the other senses of individuals, such as in our case the acoustics/ hearing ability, which potentially mobilizes the conscious and unconscious imagination. The purpose of this thesis, which took place in collaboration with the Music School of Pallini, was the observation in the creation of the cultural soundscapes and the organization of students’ artistic creations with the aim of facilitating the creation of soundscapes and systematizing the process. The involvement of the University of West Attica in this action was based on research purposes.