Το περιβαλλοντικό ζήτημα που προκύπτει από τη διαχείριση του θαλάσσιου έρματος - Παρουσίαση της Διεθνούς Σύμβασης "BWM"

Abstract

Η ναυτιλία αποτελεί βασικό μοχλό της παγκόσμιας οικονομίας μεταφέροντας ετησίως το 90% του διεθνούς εμπορίου καθώς απαιτούνται μεγάλα μεταφορικά μέσα για τη μεταφορά βασικών πρώτων υλών και όχι μόνο. Παράλληλα, η θάλασσα καλύπτει το 71% της γης, το 80% των ζωντανών οργανισμών βρίσκονται στη θάλασσα και το 70% του οξυγόνου παράγεται από αυτήν. Αποτελεί πηγή ζωικού, φυτικού και ορυκτού πλούτου για τον άνθρωπο, προσφέρει ενέργεια, συνεισφέρει στη βιομηχανία και παρέχει αναψυχή. Ωστόσο, πολύ πρώιμα διαπιστώθηκε ότι ανθρώπινες δραστηριότητες (υπερεκμετάλλευση, ατυχήματα, λειτουργίες ρουτίνας των πλοίων) προκαλούν θαλάσσια ρύπανση, η οποία έχει τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινότητας εδώ και δεκαετίες. Ο ρόλος της ναυτιλίας στο θέμα αυτό είναι κρίσιμος καθώς αποτελεί βασικό παράγοντα της θαλάσσιας ρύπανσης. Μια μορφή ρύπανσης που προκαλείται από τις ναυτιλιακές δραστηριότητας ρουτίνας είναι αυτή της μεταφοράς επιβλαβών οργανισμών σε νέα περιβάλλοντα μέσω του θαλάσσιου έρματος και των ιζημάτων των πλοίων. Η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει τη «Διεθνή Σύμβαση για τον Έλεγχο και τη Διαχείριση του Έρματος και των Ιζημάτων των Πλοίων», (International Convention for the Control and Management of Ships’ Ballast Water and Sediments), η οποία εγκρίθηκε από τη Διπλωματική Διάσκεψη του ΙΜΟ στο Λονδίνο, την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου του 2004. Σύμφωνα με τον ΙΜΟ, περίπου 10 δισεκατομμύρια τόνοι νερού έρματος μεταφέρονται ετησίως μέσω των πλοίων. Στο θαλάσσιο αυτό έρμα εμπεριέχονται ζωντανοί οργανισμοί, οι οποίοι απορριπτόμενοι σε νέα θαλάσσια περιβάλλονται μπορούν να εξελιχθούν σε βιοεισβολείς απειλώντας τη βιοποικιλότητα. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί μια από τις σοβαρότερες πλέον μορφές θαλάσσιας ρύπανσης με επιπτώσεις οικολογικές, οικονομικές και υγειονομικές. Η σύμβαση BWM του ΙΜΟ, έρχεται να <<απαντήσει>> στο πρόβλημα αυτό, παρέχοντας με μια σειρά άρθρων και κανονισμών το ρυθμιστικό πλαίσιο που εξυπηρετεί το βασικό στόχο της, ο οποίος είναι η μείωση ή και εξάλειψη της εισαγωγής ξενικών ειδών σε νέα θαλάσσια ύδατα. Με ανασκόπηση μέρους της Ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας, επιχειρήσαμε να δούμε αν η σύμβαση BWM παρέχει το θεωρητικό υπόβαθρο, το θεσμικό πλαίσιο και τα πρακτικά εργαλεία για να επιτύχει το στόχο αυτό. Στην εργασία αυτή συμπεραίνεται πως η Διεθνής Σύμβαση για τον Έλεγχο και τη Διαχείριση του Έρματος και των Ιζημάτων των Πλοίων, έχει τη δυναμική, έτσι ώστε να επιτελέσει τι σκοπό της και να συνεισφέρει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της εξάπλωσης χωροκατακτητικών ειδών στο θαλάσσιο περιβάλλον.