Επισφαλής απασχόληση μεταναστών και υγεία στον αγροτικό τομέα στην Ελλάδα: Διερεύνηση επικίνδυνων συνθηκών εργασίας και ανθυγιεινής διαβίωσης

Abstract

Ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από τη μεταναστευτική εργασία κεντρίζοντας το επιστημονικό ενδιαφέρον όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους πολίτες τρίτων χωρών (ΠΤΧ). Οι ΠΤΧ που εργάζονται στον αγροτικό τομέα, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις, όπως: έκθεση σε επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες, επαφή με επιβλαβείς χημικές-τοξικές ουσίες, ατυχήματα λόγω έλλειψης εξοπλισμού ασφαλείας, κακομεταχείριση από εργοδότες. Συχνά, διαμένουν σε συνθήκες χωρίς πρότυπα υγιεινής. Η διερεύνηση των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας και ανθυγιεινής διαβίωσης των εργαζομένων ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα, αποσκοπώντας σε μια ολιστική κατανόηση της κατάστασης αναλύοντας τα ευρήματα ερευνών στην Ελλάδα. Η ανασκόπηση βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο PRISMA. Αναδεικνύονται οι σκληρές εργασιακές συνθήκες, η αβεβαιότητα στην απασχόληση και οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης που βιώνουν οι εργαζόμενοι ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα. Ο συγκεκριμένος τομέας βασίζεται «εγγενώς» σε μετανάστες εργάτες γης, ενώ χαρακτηρίζεται από επισφάλεια, χαμηλό κύρος/χαμηλές αμοιβές, ανασφάλιστη εργασία και απουσία εργασιακών δικαιωμάτων και ελέγχων τήρησης της εργατικής νομοθεσίας από την πλευρά των εργοδοτών. Οι μετανάστες εργάτες γης εκτίθενται σε τραυματισμούς, σε συνθήκες εκμετάλλευσης και φτώχειας ενώ βιώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις του εθνικό-φυλετικού καταμερισμού εργασίας, της νομικής αβεβαιότητας, της έκθεσης σε κινδύνους για την υγεία, καθώς και στη δυσκολία πρόσβασης τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Οι προκλήσεις και οι ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα, στην απασχόληση και την υγεία τους, ερμηνεύονται ως καταστάσεις σύγχρονης δουλείας. Οι νομοθετικές, εργασιακές και δημόσιας υγείας επεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ΠΤΧ εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα κρίνονται αναγκαίες. Απαιτούνται εις βάθος αλλαγές προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της εργασιακής ασφάλειας, της παροχής πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική φροντίδα και της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης. Η αναγνώριση και προώθηση των δικαιωμάτων τους, δημιουργώντας ένα πλαίσιο που θα ενισχύει την κοινωνική και εργασιακή τους ευημερία, είναι απαραίτητες.