Επισφαλής απασχόληση μεταναστών και υγεία στον αγροτικό τομέα στην Ελλάδα: Διερεύνηση επικίνδυνων συνθηκών εργασίας και ανθυγιεινής διαβίωσης

Κοτοβός, Ιωάννης

Precarious migrant employment and health in the agricultural sector in Greece: Unveiling hazardous work and unhealthy living conditions

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κοτοβός, Ιωάννης

Date

2024-05-31

Advisor

Fouskas, Theodoros

ikotovos_de_final_30June2024_signed.pdf (1.109Mb)

Keywords

Μετανάστες ; Συνθήκες εργασίας ; Αδήλωτη εργασία ; Εργασιακά δικαιώματα ; Αγροτικός τομέας ; Επισφαλής απασχόληση ; Precarious employment ; Migrants ; Agricultural sector ; Aabour rights ; Working conditions ; Undeclared work

Abstract

Ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από τη μεταναστευτική εργασία κεντρίζοντας το επιστημονικό ενδιαφέρον όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους πολίτες τρίτων χωρών (ΠΤΧ). Οι ΠΤΧ που εργάζονται στον αγροτικό τομέα, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις, όπως: έκθεση σε επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες, επαφή με επιβλαβείς χημικές-τοξικές ουσίες, ατυχήματα λόγω έλλειψης εξοπλισμού ασφαλείας, κακομεταχείριση από εργοδότες. Συχνά, διαμένουν σε συνθήκες χωρίς πρότυπα υγιεινής. Η διερεύνηση των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας και ανθυγιεινής διαβίωσης των εργαζομένων ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα, αποσκοπώντας σε μια ολιστική κατανόηση της κατάστασης αναλύοντας τα ευρήματα ερευνών στην Ελλάδα. Η ανασκόπηση βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο PRISMA. Αναδεικνύονται οι σκληρές εργασιακές συνθήκες, η αβεβαιότητα στην απασχόληση και οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης που βιώνουν οι εργαζόμενοι ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα. Ο συγκεκριμένος τομέας βασίζεται «εγγενώς» σε μετανάστες εργάτες γης, ενώ χαρακτηρίζεται από επισφάλεια, χαμηλό κύρος/χαμηλές αμοιβές, ανασφάλιστη εργασία και απουσία εργασιακών δικαιωμάτων και ελέγχων τήρησης της εργατικής νομοθεσίας από την πλευρά των εργοδοτών. Οι μετανάστες εργάτες γης εκτίθενται σε τραυματισμούς, σε συνθήκες εκμετάλλευσης και φτώχειας ενώ βιώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις του εθνικό-φυλετικού καταμερισμού εργασίας, της νομικής αβεβαιότητας, της έκθεσης σε κινδύνους για την υγεία, καθώς και στη δυσκολία πρόσβασης τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Οι προκλήσεις και οι ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι ΠΤΧ στον αγροτικό τομέα, στην απασχόληση και την υγεία τους, ερμηνεύονται ως καταστάσεις σύγχρονης δουλείας. Οι νομοθετικές, εργασιακές και δημόσιας υγείας επεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ΠΤΧ εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα κρίνονται αναγκαίες. Απαιτούνται εις βάθος αλλαγές προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της εργασιακής ασφάλειας, της παροχής πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική φροντίδα και της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης. Η αναγνώριση και προώθηση των δικαιωμάτων τους, δημιουργώντας ένα πλαίσιο που θα ενισχύει την κοινωνική και εργασιακή τους ευημερία, είναι απαραίτητες.

Abstract

The agricultural sector in Greece is characterized by a significant presence of migrant labor, which attracts scientific interest regarding the working conditions of third-country nationals (TCNs). According to international research, migrants working in the agricultural sector face challenges such as: exposure to hazardous working conditions, contact with harmful chemical-toxic substances, work accidents due to lack of safety equipment, mistreatment by employers. They often live in conditions without hygiene standards. The investigation of the hazardous working conditions and unhealthy living conditions of migrant workers in the agricultural sector, aiming at a holistic understanding of the situation via thorough analysis of the findings of studies carried out in Greece. Literature review using PRISMA methodology The harsh working conditions, employment insecurity, and unsanitary living conditions, encountered by migrant workers in the agricultural sector, are evident. This particular sector, is “inherently” reliant on migrant farm laborers and is characterized by precarious, low status/low paid, uninsured work, the absence of labor rights, as well as proper checks regarding labor law compliance of employers. Migrant farm workers are exposed to injuries, exploitation and poverty, whilst suffering the negative impacts of the ethnic-racial division of labor, legal instability, exposure to health risks, and difficulties in accessing heath care. The challenges and inequalities faced by migrant workers in the agricultural sector, regarding their employment and health, are interpreted as conditions of modern slavery. Legislative, labor and public health interventions, are deemed necessary, in order to confront the conditions faced by migrant workers in the agricultural sector. Extensive reforms are required to enhance job security, provide access to health care and improve living conditions. Safeguarding and promotion of their rights, establishing a framework that fosters their social and labor welfare, are essential.