Η προγνωστική αξία της ανοσοέκφρασης του υποδοχέα επιδερμικού αυξητικού παράγοντα EGFR/ΕrbB σε ασθενείς με μελάνωμα

Abstract

Στον τομέα της ογκολογικής έρευνας, ο προσδιορισμός προγνωστικών δεικτών είναι κρίσιμη διαδικασία, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη της νόσου, τη θεραπευτική ανταπόκριση και την έκβαση των ασθενών. Το μελάνωμα, μια από τις πιο συχνές και επιθετικές δερματικές κακοήθειες, χαρακτηρίζεται από την πρώιμη μετάσταση και αποτελεί τον πιο θανατηφόρο καρκίνο του δέρματος. Ο υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR), επίσης γνωστός ως ErbB-1, είναι μια κινάση τυροσίνης που ανήκει στην οικογένεια ErbB. Τα τελευταία χρόνια, οι μοριακές μελέτες έχουν ρίξει φως στα περίπλοκα μονοπάτια που διέπουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη του μελανώματος, μεταξύ των οποίων ο EGFR έχει αναδειχθεί να παίζει σημαντικό ρόλο. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν η ανασκόπηση και σύνθεση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σχετικά με την προγνωστική σημασία του EGFR στο μελάνωμα. Μέσω συστηματικής ανάλυσης και κριτικής αξιολόγησης πειραματικών δεδομένων, η εργασία εστίασε στη διερεύνηση των μοριακών μηχανισμών που εμπλέκονται στις προγνωστικές επιπτώσεις του EGFR, καθώς και στη χρησιμότητά του ως βιοδείκτη για τη θεραπευτική ανταπόκριση. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η έκφραση του EGFR στο μελάνωμα παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη, κινητικότητα και πρωτεολυτική ικανότητα των καρκινικών κυττάρων, προάγοντας τη μετάσταση και επηρεάζοντας αρνητικά την πρόγνωση. Ο EGFR σχετίζεται με το πάχος του όγκου, τη μετάσταση και την επιθετικότητα του μελανώματος, ενώ ρυθμίζει την ανοσολογική απόκριση. Επιπλέον, κρίσιμοι μηχανισμοί που επηρεάζουν την εξέλιξη του μελανώματος και προσφέρουν νέες θεραπευτικές δυνατότητες αναδεικνύονται από την ανασκόπηση. Συγκεκριμένα, η μείωση της πρωτεΐνης KIF22 καταστέλλει τον πολλαπλασιασμό και τη γλυκόλυση, ενώ προάγει την απόπτωση μέσω απενεργοποίησης του EGFR/STAT3. Η IGFBP2 ρυθμίζει το PD-L1 μέσω του άξονα EGFR STAT3, ενώ ο NRF2 είναι απαραίτητος για την ενεργοποίηση του EGFR/AKT. Επιπλέον, η ανασκόπηση αποκαλύπτει τη σύνθετη επίδραση του EGFR στην ανθεκτικότητα του μελανώματος, καθώς κύτταρα με υψηλή έκφραση EGFR δείχνουν ανθεκτικότητα στη βεμουραφενίμπη, συσχετιζόμενη με αυξημένη ενεργοποίηση των Erk, FRA-1 και PD-L1. Η απώλεια της ACK1 και του MITF ενισχύει την σηματοδότηση του EGFR, ενώ μη αναστρέψιμοι EGFR-TKIs, κουρκουμίνη, ροσμαρινικό οξύ και αναστολείς BET προτείνονται ως νέες θεραπευτικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της ανθεκτικότητας. Συμπερασματικά, ο EGFR στο μελάνωμα έχει σημαντική προγνωστική αξία, επηρεάζοντας την εξέλιξη, την επιθετικότητα και την ανθεκτικότητα του καρκίνου.