Συσχετισμός της θυρεοειδίτιδας Hashimoto (HT) με το θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς (PTC): κλινικοπαθολογικοί και μοριακοί δείκτες για την ανάδειξη της HT ως πιθανό προδιαθεσικό αλλά και προγνωστικό δείκτη της νόσου

Δασκαλάκη, Σταυρούλα

Association of Hashimoto's Thyroiditis (HT) with Papillary Thyroid Carcinoma (PTC): Clinicopathological and molecular markers for identifying HT as a possible predisposing and prognostic marker of the disease.

Διδακτορική διατριβή

Author

Δασκαλάκη, Σταυρούλα

Date

2024-11-25

Advisor

Anthouli-Anagnostopoulou, Fragkiski

Διδακτορική διατριβή (2.985Mb)

Keywords

Θυρεοειδίτιδα Hashimoto ; Θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς ; Κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά ; Παράγοντας κινδύνου

Abstract

Εισαγωγή: Το θηλώδες καρκίνωμα (PTC) είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του θυρεοειδή και η Θυρεοειδίτιδα Hashimoto (HT) το πιο κοινό φλεγμονώδες νόσημα του θυρεοειδούς. Πολλές μελέτες έχουν διεξαχθεί τόσο για το αν η συνύπαρξη τους είναι τυχαία, όσο και για το αν ο ρόλος του HT στην ανάπτυξη του PTC είναι προδιαθεσικός, προστατευτικός ή επιβαρυντικός. Παρά τις εντατικές προσπάθειες, παραμένει ακόμα άγνωστο αν η ΗΤ συνδέεται με την ανάπτυξη και την εξέλιξη του PTC αλλά και αν μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο δείκτη πρόγνωσης του συγκεκριμένου καρκινικού τύπου. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση ιστοπαθολογικών και κλινικών δεδομένων, που λήφθηκαν από ασθενείς με ΗΤ, PTC, και PTC+HT, για την διερεύνηση της πιθανής συσχέτισης της ΗΤ με το PTC. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση ιστοπαθολογικών και κλινικών δεδομένων, ασθενών με ΗΤ, PTC, και PTC+HT, για την διερεύνηση της πιθανής συσχέτισης της ΗΤ με το PTC. Μεθοδολογία: Στη μελέτη συμμετείχαν 114 ασθενείς (67 με PTC, 29 με PTC+HT και 18 με HT). Έγινε πλήρης καταγραφή των κλινικοπαθολογικών και κλινικοεργαστηριακών δεδομένων τους συγκεκριμένα μελετήθηκαν: η ηλικία, το φύλο, το μέγεθος, η εντόπιση, η διαφοροποίηση του όγκου, η πολυεστιακότητα του καρκίνου (Multifocality), η εξωθυρεοειδική επέκταση, η έκταση της χειρουργικής αφαίρεσης, η μετάσταση στους τοπικούς λεμφαδένες, οι απομακρυσμένες μεταστάσεις και η σταδιοποίηση του νοσήματος (ΤΝΜ). Επίσης μετρήθηκαν οι εξής θυρεοειδικές ορμόνες και θυρεοειδικά αντισώματα: η ολική Θυροξίνη (T4), η ελεύθερη Θυροξίνη (FT4), η Τριϊωδοθυρονίνη (T3), η ελεύθερη Τριϊωδοθυρονίνη (FT3), η Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH), τα αντισώματα έναντι της θυρεοσφαιρίνης (anti-TG), τα αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-TPO) και η Παραθορμόνη (PTH). Η ανοσοϊστοχημική χρώση για την πρωτεΐνη ΗΒΜΕ 1 πραγματοποιήθηκε σε ιστολογικές τομές ασθενών για την επιβεβαίωση του θηλώδους καρκινώματος του θυρεοειδούς και την διαφοροδιάγνωση του από άλλους θυρεοειδικούς καρκίνους. Ακολούθησε στατιστική επεξεργασία για την εύρεση συσχετίσεων ανάμεσα στο PTC και την ΗΤ και στις διάφορες κλινικοπαθολογικές παραμέτρους. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε ότι οι ασθενείς με PTC εμφάνισαν χαμηλότερες τιμές για την TSH και τα αυτοαντισώματα Anti-TG και Anti-TPO (0.81±0.65, 8.14±4.24, 10.44±2.78, αντίστοιχα), ενώ υψηλότερες τιμές αυτών των δεικτών παρατηρήθηκαν στους ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο Hashimoto (2.11±1.67, 237.99±33.15, 631.29±27.25, αντίστοιχα). Η παρατηρούμενη διακύμανση στα επίπεδα των TSH, Anti-TG και Anti-TPO στις τρεις κατηγορίες ασθενών που μελετήθηκαν είναι στατιστικά σημαντική (p=0.002, p <0.001, p <0.001 αντίστοιχα). Παρόμοια αποτελέσματα προέκυψαν και όταν στην στατιστική ανάλυση συμπεριελήφθησαν οι ασθενείς που πάσχουν μόνο από PTC και αυτοί που πάσχουν από HT+PTC. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων των TSH (1.71±1.37, p=0.031), Anti-TG (80.97±14.24, p <0.001) και Anti-TPO (176.03±27.18, p <0.001) στους ασθενείς με PTC και Hashimoto. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε επίσης οι ασθενείς με HT+PTC αφενός έχουν όγκους μικρότερου μεγέθους (0.70±0.25, p=0.015) και μικρότερη ηλικία εμφάνισης της νόσου (44.31±13.56, p<0.001). H δοκιμασία chi-square αποκάλυψε επίσης ότι η πλειοψηφία των ασθενών με HT+PTC ήταν γυναίκες (p=0.023). Επιπλέον το 66.7% των ασθενών με διηθημένους λεμφαδένες είχαν PTC και Hashimoto (p=0.002), ενώ η πλειοψηφία των ασθενών με διήθηση κάψας (57.1%) ανήκε στην ομάδα αυτών που έπασχαν από PTC+HT (p=0.032). Τέλος, στην παρούσα μελέτη παρατηρήθηκε εξωθυρεοειδική επέκταση κυρίως (86.7%) σε ασθενείς με PTC μόνο (p=0.015). Συμπεράσματα: Συνολικά τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης αποκάλυψαν ότι το PTC όταν συνυπάρχει με ΗΤ είναι μια λιγότερο επιθετική νόσος με μικρότερους όγκους και χαμηλότερη συχνότητα εξωθυρεοειδικής επέκτασης. Αρκετοί δείκτες καλής πρόγνωσης της PTC συνδέονται ειδικά με την παρουσία θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Σε ασθενείς με HT, το θηλώδες καρκίνωμα τείνει να είναι νόσος νεότερης ηλικίας, ο πρωτοπαθής όγκος είναι συχνά μικρός και η συχνότητα εξωθυρεοειδικής επέκτασης χαμηλότερη. Παρόλα αυτά η συνύπαρξη ΗΤ με PTC σχετίστηκε με αυξημένη διήθηση των περιφερικών λεμφαδένων και της θυρεοειδικής κάψας. Επίσης τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης επιβεβαιώνουν την διαφορετική κατανομή ανάλογα με το φύλο, καθώς η πλειοψηφία των ασθενών με ΗΤ+ PTC ήταν γυναίκες.

Abstract

Background: Papillary carcinoma (PTC) is the most common type of thyroid cancer and Hashimoto's Thyroiditis (HT) the most common inflammatory thyroid disease. The coincidental coexistence or the possible predisposing, protective or aggravating role of HT in the development of PTC have been repeatedly examined. Despite intensive efforts, it remains unknown whether HT is associated with the development and progression of PTC, or if it can serve as a reliable prognostic indicator for this specific type of cancer. The aim of this study was to evaluate histopathological and clinical data obtained from patients with HT, PTC, and PTC+HT, in order to investigate the potential correlation between HT and PTC. Aim: The aim of the present study is to evaluate histopathological and clinical data, obtained from patients with HT, PTC, and PTC+HT and to investigate the possible association of HT with PTC. Methodology: Study cohort consisted of 114 patients (67 PTC, 29 PTC+HT and 18 HT). A complete recording of the clinicopathological and clinical laboratory data was conducted. Specifically, the following were studied: age, gender, tumor size, location, tumor differentiation, multifocality of the cancer, extra-thyroidal extension, extent of surgical removal, metastasis to local lymph nodes, distant metastases, and disease staging (TNM). Additionally, the following thyroid hormones and thyroid antibodies were measured: total thyroxine (T4), free thyroxine (FT4), triiodothyronine (T3), free triiodothyronine (FT3), thyroid-stimulating hormone (TSH), Anti-Thyroglobulin antibodies (anti-TG), Anti- Thyroid Peroxidase antibodies (anti-TPO), and parathyroid hormone (PTH). The immunohistochemical staining for the HBME-1 protein was performed on histological sections from patients to confirm the diagnosis of papillary thyroid carcinoma and to differentiate it from other thyroid cancers. Statistical analysis followed to reveal possible correlations between PTC and HT and the various clinicopathological parameters. Results: It was observed that patients with PTC exhibited lower values for TSH and the autoantibodies Anti-TG and Anti-TPO (0.81±0.65, 8.14±4.24, 10.44±2.78, respectively), while higher values of these markers were noted in patients suffering from Hashimoto's disease (2.11±1.67, 237.99±33.15, 631.29±27.25, respectively). The observed variation in the levels of TSH, Anti-TG, and Anti-TPO among the three categories of patients studied is statistically significant (p=0.002, p <0.001, p <0.001, respectively). Similar results were obtained when patients suffering only from PTC and those with HT+PTC were included in the statistical analysis. Specifically, a statistically significant increase in the levels of TSH (1.71±1.37, p=0.031), Anti-TG (80.97±14.24, p <0.001), and Anti-TPO (176.03±27.18, p <0.001) was observed in patients with PTC and Hashimoto's disease. The statistical analysis of the data also revealed that patients with HT+PTC had smaller tumors (0.70±0.25, p=0.015) and a younger age of disease onset (44.31±13.56, p<0.001). The chi-square test also indicated that the majority of patients with HT+PTC were women (p=0.023). Furthermore, 66.7% of patients with invaded lymph nodes had both PTC and Hashimoto's (p=0.002), while the majority of patients with capsule invasion (57.1%) belonged to the group suffering from PTC+HT (p=0.032). Finally, in this study, extra-thyroidal extension was observed primarily (86.7%) in patients with only PTC (p=0.015). Conclusion: Overall, the results of this study revealed that PTC, when occurring alongside HT, is a less aggressive disease characterized by smaller tumors and a lower frequency of extra-thyroidal extension. Several indicators of good prognosis for PTC are specifically associated with the presence of Hashimoto's thyroiditis. In patients with HT, papillary carcinoma tends to occur at a younger age, the primary tumor is often small, and the frequency of extra-thyroidal extension is lower. However, the coexistence of HT with PTC was associated with increased infiltration of peripheral lymph nodes and thyroid capsule invasion. Additionally, the results of this study confirm the different distribution based on gender, as the majority of patients with HT+PTC were women.