Ο σχεδιασμός συσκευασίας προϊόντων για την εμμηνόρροια σήμερα. Σχεδιάζοντας για τις ανάγκες των ατόμων που αιμορραγούν τακτικά.
Packaging design for menstruation products. Designing for the needs of people who bleed regularly.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Αναστοπούλου, Δήμητρα
Ημερομηνία
2024Επιβλέπων
Μυτιληναίου, ΣοφίαΛέξεις-κλειδιά
Συσκευασία ; Εμμηνόρροια ; Σημειολογία ; Marketing ; Κοινωνικός Σχεδιασμός ; Φύλλο ; Στερεότυπα Φύλου ; Transgender studies ; Critical menstruation studiesΠερίληψη
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τον σχεδιασμό της συσκευασίας προϊόντων για τη διαχείριση του εμμηνορροϊκού αίματος που βρίσκει κανείς, εύκολα, στην ελληνική αγορά μεταξύ 2021-2023, υπό το πρίσμα του κοινωνικού σχεδιασμού (social design) και του σχεδιασμού για όλους (universal design). Η έμμηνος ρύση αναλύεται ως κοινωνικό γεγονός, όπως προκύπτει από τη σχέση του φαινομένου με το φύλο, ενώ οι προεκτάσεις του ζητήματος φαίνονται και από την ανελαστική ζήτηση των προϊόντων για τη διαχείρισή της. Το φύλο προσεγγίζεται εδώ από την οπτική ότι αυτό είναι επιτελεστικό, όπως το περιγράφει το Butler. Η σημειολογική ανάλυση των συσκευασιών βασίζεται στις κυρίαρχες θεματολογίες που εντοπίζονται στο marketing, οι οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί διαχρονικά στην διαφήμιση των Π.Π.: η προστασία, η ιατρικοποίηση, η μυστικότητα, η οικολογία, η ελευθερία, και η αναπαραγωγή στερεοτύπων φύλου. Όλες αυτές οι θεματολογίες, με τον τρόπο που τις χρησιμοποιεί το marketing των Π.Π., διαπνέονται ταυτόχρονα από τα στερεότυπα φύλου και τις προκαταλήψεις σχετικά με την περίοδο, είτε άμεσα είτε έμμεσα, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Περνώντας στην περιγραφή της σημειολογίας που χρησιμοποίει η συσκευασία Π.Π. αυτή σχολιάζεται ανά σχεδιαστικό εργαλείο: χρώμα, τυπογραφία, εικονογράφηση και σε σχέση με τη χρήση των βασικών αρχών σχεδίασης της οπτικής ιεραρχίας και έμφασης. Αρχικά αναλύονται ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα της διεθνούς αγοράς και στην πορεία γίνεται διεξοδική ανάλυση του Ελληνικού παραδείγματος. Ενώ στην παγκόσμια αγορά υπάρχουν περιπτώσεις προϊόντων που αναγνωρίζουν την ανάγκη για αλλαγή κατεύθυνσης στον σχεδιασμό των Π.Π., ωστόσο λίγες από αυτές αναγνωρίζουν όλες τις πτυχές του προβλήματος και χρησιμοποιούν τελικά σημειολογία που αναπαράγει αυτό που προσπαθούν να καταπολεμήσουν. Ο σκοπός της παρούσης έρευνας είναι να προσεγγίσει ένα πιθανό πλαίσιο σχεδιαστικών κατευθύνσεων για την συσκευασία των Π.Π., οι οποίες βασισμένες στις αρχές του κοινωνικού σχεδιασμού και του σχεδιασμού για όλους να προστατεύουν και να προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά και στον ευαίσθητο παράγοντα του φύλου. Το Ά μέρος της έρευνας κλείνει με μια αρχική προσέγγιση ενός τέτοιου πλαισίου, από την οποία προκύπτει η ξεκάθαρη σύσταση, από την άποψη της σημειολογίας, της χρήσης του κόκκινου χρώματος. Για να καλυφθεί το κενό δημοσιευμένου ερευνητικού έργου για τη μέτρηση των στάσεων απέναντι στην συσκευασία Π.Π., διεξήχθη διαδικτυακή ποσοτική έρευνα, διερευνητικού χαρακτήρα, που αποτελείται από ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου. Στη μελέτη συμμετείχαν 911 AFAB άτομα, εκ των οποίων τα 82 ήταν trans είτε non-binary. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτουν δύο βασικά ευρήματα: τα άτομα που συμμετείχαν φαίνεται να προτιμάνε σημαντικά τη χρήση του κόκκινου χρώματος στη συσκευασία, ενώ παράλληλα μέσα από τις αγοραστικές τους επιλογές και τις απόψεις τους διαφωτίζεται η διάκριση που βιώνουν τα άτομα στην trans ομπρέλα, ως σημαντικά πιο επιβλαβής σε σχέση με αυτή βιώνουν οι cis γυναίκες.
Περίληψη
This study discusses the packaging design of products that are used for the management of menstrual blood, focused on those that can be found in the Greek market between 2021 and 2023. The topic is approached from the perspective of social and universal design. Menstruation is here discussed as a cultural event, due to the phenomenon's relationship with gender, a fact which is further illustrated by the elasticity of demand for menstrual products. Gender binary is here considered performative, rather than an inherent characteristic people have, as it described by Judith Butler. The semiotic analysis of packaging is based on the dominant themes found in marketing. These narratives, which illustrate period product advertising over time are: protection, medicalization, secrecy, environmental protection, freedom, and the reproduction of gender stereotypes. Each of these topics, in this context, is at the same time pervaded by gender stereotypes and the taboo surrounding menstruation, displayed either directly or indirectly. The semiotics used in the international period product packaging, is described by design tool: like color, typography, illustration and through the use of the basic design principles of emphasis and hierarchy. First, some typical examples of the international market are examined and then a thorough analysis of the Greek paradigm is developed. While there are product cases in the global market that recognize the need for a change of direction in the period product design, few of them acknowledge all aspects of the problem so most end up using semiotics that replicate what they are trying to tackle. The purpose of this research is to approach a probable framework of design guidelines regarding period product packaging, which, based on the principles of social and universal design, would protect and promote human rights with special regard to the gender factor. Research Part A concludes with an initial approach to such a framework, with the most obvious recommendation that emerges, from a semiotic point of view, being the use of the red color. As there is no published research tool to measure attitudes towards period product packaging, this research attempts to fill this gap in the literature, conducting in an online quantitative survey. The survey population consisted of 911 AFAB people, of whom 82 were either trans or non-binary. The main findings of the survey are that participants explicitly prefer the use of red color on period product packaging which, given the sample size number, indicates that the Greek period products audience would probably be fond of it too, while the discrimination experienced by trans people, as a result of the design used on the period products packaging, is glaringly being illuminated.