Παιγνιοθεραπεία και η συμβολή της στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη παιδιών με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος
Play therapy and its contribution to the psychosocial development of children with Autism Spectrum Disorder
Λέξεις-κλειδιά
Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) ; Παιγνιοθεραπεία ; Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη ; Θεραπευτικό παιχνίδι ; Κοινωνικές δεξιότητες ; Play therapy ; Psychosocial development ; Children ; Autism Spectrum DisorderΠερίληψη
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) αποτελεί μία σύνθετη νευροαναπτυξιακή
διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επίμονα ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση και
επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς
και ενδιαφερόντων. Παρότι η ακριβής αιτιολογία της παραμένει άγνωστη, γενετικοί και
περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνισή της. Η
διαταραχή επηρεάζει περίπου το 1-2% του παγκόσμιου πληθυσμού και διαγιγνώσκεται
συχνότερα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση είναι
κρίσιμες, καθώς επιτρέπουν την ανάπτυξη στρατηγικών που βελτιώνουν τη λειτουργικότητα
και την ποιότητα ζωής των παιδιών.
Μία από τις πολλά υποσχόμενες προσεγγίσεις για την υποστήριξη της ψυχοκοινωνικής
ανάπτυξης παιδιών με ΔΑΦ είναι η παιγνιοθεραπεία. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιεί το
παιχνίδι ως μέσο θεραπείας, παρέχοντας στα παιδιά ένα ασφαλές και δομημένο περιβάλλον
όπου μπορούν να εκφραστούν, να πειραματιστούν και να αναπτύξουν κοινωνικές και
συναισθηματικές δεξιότητες. Μέσα από δραστηριότητες όπως το συμβολικό παιχνίδι, το
παιχνίδι ρόλων και τις συνεργατικές ασκήσεις, η παιγνιοθεραπεία στοχεύει στη βελτίωση
της γλωσσικής ικανότητας, της δημιουργικότητας, της συναισθηματικής ρύθμισης και της
κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Παρότι η βιβλιογραφία υπογραμμίζει τη θετική της επίδραση,
παραμένουν κενά σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές εφαρμογής της.
Η παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στην ανασκόπηση της βιβλιογραφίας
σχετικά με την παιγνιοθεραπεία και την επίδρασή της στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη
παιδιών με ΔΑΦ. Χρησιμοποιώντας μια συστηματική μέθοδο, συλλέχθηκαν δεδομένα από
διεθνείς πηγές, τα οποία αναλύθηκαν και συντέθηκαν ώστε να προσδιοριστεί η
εκπαιδευτική και θεραπευτική αξία του παιχνιδιού.
Τα αποτελέσματα της εργασίας καταδεικνύουν ότι η παιγνιοθεραπεία συμβάλλει
ουσιαστικά στην ανάπτυξη κοινωνικών, συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων
παιδιών με ΔΑΦ. Μέσω της συμμετοχής σε συμβολικό παιχνίδι και παιχνίδι ρόλων,
παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση στην αλληλεπίδραση με συνομηλίκους, στη
συναισθηματική ρύθμιση και στη δημιουργικότητα. Επίσης, μειώθηκαν οι στερεοτυπικές
συμπεριφορές και ενισχύθηκε η αυτοπεποίθηση και η συνεργατική ικανότητα των παιδιών.
Τέλος, η εργασία ανέδειξε την ανάγκη διαφοροποίησης των προσεγγίσεων ανάλογα με τησοβαρότητα της διαταραχής, ενώ υπογράμμισε την αποτελεσματικότητα της
παιγνιοθεραπείας σε εκπαιδευτικά και θεραπευτικά περιβάλλοντα.
Λέξεις-κλειδιά: Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), παιγνιοθεραπεία, ψυχοκοινωνική
ανάπτυξη, θεραπευτικό παιχνίδι, κοινωνικές δεξιότητες.
Περίληψη
The Autism Spectrum Disorder (ASD) is a complex neurodevelopmental condition
characterized by persistent deficits in social interaction and communication, along with
restricted and repetitive patterns of behavior and interests. Although its exact etiology
remains unknown, genetic and environmental factors appear to significantly contribute
to its manifestation. ASD affects approximately 1-2% of the global population and is
diagnosed more frequently in boys than girls. Early diagnosis and intervention are
critical, as they enable the development of strategies that enhance functionality and
improve the quality of life for children.
One of the most promising approaches for supporting the psychosocial development of
children with ASD is play therapy. This method utilizes play as a therapeutic medium,
providing children with a safe and structured environment where they can express
themselves, experiment, and develop social and emotional skills. Through activities such
as symbolic play, role-playing, and collaborative exercises, play therapy aims to improve
linguistic ability, creativity, emotional regulation, and social interaction. Although the
literature highlights its positive impact, gaps remain regarding the best practices for its
implementation.
This thesis focuses on a literature review exploring the impact of play therapy on the
psychosocial development of children with ASD. Utilizing a systematic approach, data
were collected from international sources, analyzed, and synthesized to determine the
educational and therapeutic value of play.
The findings of the study demonstrate that play therapy significantly contributes to the
development of social, emotional, and cognitive skills in children with ASD. Participation
in symbolic play and role-playing led to notable improvements in peer interaction,
emotional regulation, and creativity. Additionally, stereotypical behaviors were reduced,
and the children’s self-confidence and cooperative abilities were enhanced.
Furthermore, the study emphasized the need for tailoring approaches based on the
severity of the disorder, while highlighting the applicability of play therapy in educational
and therapeutic settings.
Keywords: Autism Spectrum Disorder (ASD), play therapy, psychosocial development,
therapeutic play, social skills.
Αριθμός σελίδων
73Σχολή
Σχολή Δημόσιας ΥγείαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής ΥγείαςΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Περιβαλλοντική Υγεία & Επικοινωνία στη Γενική και Ειδική Αγωγή και εκπαίδευσηΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές