Η σχέση μεταξύ επαγγελματικής ικανοποίησης και του φαινομένου της "σιωπηρής αποχώρησης" σε παιδιατρικούς νοσηλευτές του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού

Abstract

Η αντιμετώπιση του φαινομένου της «σιωπηρής αποχώρησης» (quiet quitting) των νοσηλευτών συνιστά σημαντική πρόκληση τόσο για τους ηγέτες των υγειονομικών υπηρεσιών όσο και για τους ερευνητές των ανθρωπίνων πόρων. Η βιβλιογραφία αναδεικνύει την επαγγελματική ικανοποίηση ως καθοριστικό παράγοντα για τη μείωση της τάσης αποχώρησης, υπερτερώντας άλλων προγνωστικών μεταβλητών, όπως η ηλικία, οι νυχτερινές βάρδιες και οι δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης. Η διατήρηση και ενίσχυση της επαγγελματικής δέσμευσης των νοσηλευτών είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την αντιμετώπιση της «σιωπηρής αποχώρησης» όσο και για τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Η παρούσα ερευνητική διπλωματική μελέτη στοχεύει στη διερεύνηση του επιπέδου επαγγελματικής ικανοποίησης των παιδιατρικών νοσηλευτών του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών «Π. & Α. Κυριακού» και στη συσχέτισή του με την πρόθεσή τους για «σιωπηρή αποχώρηση». Επιπροσθέτως, εξετάζεται η πρόθεση των νοσηλευτών να αποχωρήσουν είτε από τον οργανισμό είτε από το ίδιο το επάγγελμα της νοσηλευτικής. Πρόκειται για συγχρονική ποσοτική έρευνα (cross-sectional study), η οποία διεξήχθη την Άνοιξη του 2025. Ο πληθυσμός της μελέτης περιλαμβάνει παιδιατρικούς νοσηλευτές και των τριών εκπαιδευτικών βαθμίδων, που εργάζονται στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Π. & Α. Κυριακού». Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο μη πιθανότητας και συγκεκριμένα με δειγματοληψία ευκολίας (convenience sampling). Η συλλογή των δεδομένων έγινε μέσω δομημένου ανώνυμου ερωτηματολογίου, το οποίο περιλάμβανε: Ερωτήσεις κοινωνικοδημογραφικών χαρακτηριστικών. Αξιολόγηση της επαγγελματικής ικανοποίησης μέσω της κλίμακας Job Satisfaction Survey (JSS) του Dr Paul Spector. Αξιολόγηση της «σιωπηρής αποχώρησης» μέσω της Quiet Quitting Scale (QQS), που έχει αναπτύξει ο Επίκουρος Καθηγητής του ΕΚΠΑ, Δρ Πέτρος Γαλάνης και Διερεύνηση της πρόθεσης αποχώρησης μέσω δύο ερωτήσεων με απαντήσεις σε κλίμακα Likert έξι βαθμών. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό SPSS v29.0. Στην έρευνα συμμετείχαν 200 παιδιατρικοί νοσηλευτές, εκ των οποίων 180 (90%) ήταν γυναίκες και 20 (10%) άνδρες. Τα ευρήματα ανέδειξαν υψηλά επίπεδα ικανοποίησης στους τομείς της εποπτείας και των συναδελφικών σχέσεων, ενώ οι χαμηλότερες τιμές καταγράφηκαν στις οικονομικές απολαβές και τα επαγγελματικά προνόμια. Σχετικά με τη «σιωπηρή αποχώρηση», περίπου το 50% των νοσηλευτών παρουσίασε σχετικές συμπεριφορές, με τα υψηλότερα επίπεδα έλλειψης κινήτρων και πρωτοβουλίας να σχετίζονται άμεσα με μειωμένη επαγγελματική ικανοποίηση. Παράγοντες όπως ο αυξημένος αριθμός απογευματινών βαρδιών και το χαμηλό εισόδημα φάνηκαν να ενισχύουν την εμφάνιση αυτών των συμπεριφορών. Εντούτοις, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι πιο έμπειροι παιδιατρικοί νοσηλευτές παρουσίασαν μικρότερη τάση αποχώρησης. Δεν εντοπίστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η υψηλή επαγγελματική ικανοποίηση, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η φύση της εργασίας, η επικοινωνία και η εποπτεία, λειτουργεί ως προστατευτικό δίχτυ έναντι της «σιωπηρής αποχώρησης». Αντιθέτως, οι πολλές απογευματινές βάρδιες και οι χαμηλές οικονομικές απολαβές αυξάνουν την πιθανότητα απομάκρυνσης από το επάγγελμα. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, με στόχο την ενίσχυση της επαγγελματικής δέσμευσης και τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.