Συμβουλευτική ψυχολογία: Ο ρόλος της σε περίοδο πανδημίας στο πλαίσιο της Προσχολικής αγωγής.

Μανιού, Μαρία

Counselling Psychology: Its role in a pandemic in the context of Early Childhood Education.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Μανιού, Μαρία

Date

2022-02-17

Advisor

Σιδηροπούλου, Τρυφαίνη

Μεταπτυχιακή Εργασία (1.431Mb)

Keywords

Πανδημία ; Pandemic ; Συμβουλευτική ψυχολογία ; Προσχολική αγωγή ; Counselling psychology ; Pre-school education

Abstract

Σήμερα, ένεκα της πανδημίας COVID-19, η ψυχική ευεξία πάρα πολλών ανθρώπων επηρεάστηκε ή/και επηρεάζεται με ένα τρόπο, είτε ως απόρροια της ανησυχίας για μόλυνση, είτε από το άγχος που προξενείται τόσο από μέτρα όπως ο αποκλεισμός εισόδου και εξόδου/καραντίνα, η αυτο-απομόνωση και η κοινωνική απομάκρυνση, όσο και εξαιτίας της αυξημένης πιθανότητας απώλειας της θέσεως εργασίας και του εισοδήματος, του φόβου για ελλειμματική παροχή εκπαίδευσης κ.α. (Haren, 2020). Στην πρωτοφανή αυτή «οικουμενική κατάσταση υγειονομικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, δεν είναι πάντα ευχερές να μιλάμε με τα παιδιά μας για σοβαρές και επικίνδυνες καταστάσεις δημόσιας» υγείας, ούτε να διαχειριστούμε ως γονείς, κηδεμόνες και παιδαγωγοί τις νέες συνθήκες ζωής, το άγχος και τον φόβο που αυτές προκαλούν και πολύ περισσότερο την απομόνωση στο σπίτι μικρών και μεγάλων και την επακόλουθη έντονη ψυχολογική πίεση που τους δημιουργούν. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να διερευνηθεί το κατά πόσο είναι σημαντική, σε καιρό πανδημίας, η συμβολή της συμβουλευτικής ψυχολογίας στον χώρο της προσχολικής αγωγής, πως αυτή μπορεί να εφαρμοστεί και κατά πόσο, καθώς και με ποιον τρόπο επηρεάζει εκπαιδευτικούς, παιδιά και γονείς-κηδεμόνες. Η προσέγγιση και απάντηση των παραπάνω ερευνητικών ερωτημάτων πραγματοποιήθηκε μέσω βιβλιογραφικής ανασκόπησης, αξιοποιώντας την μέχρι στιγμής καταγεγραμμένη επιστημονική γνώση και τα ερευνητικά δεδομένα στην παγκόσμια βιβλιογραφία, καθιστώντας πρόδηλα και τα ζητήματα που ενδεχομένως μένουν ανοιχτά προς διερεύνηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κρίση πανδημίας επηρεάζει την παιδαγωγική πράξη και τις παιδαγωγικές πρακτικές στους χώρους προσχολικής αγωγής, λόγω συνακόλουθου ποικίλου επηρεασμού της ψυχο-σωματικής ευεξίας των παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας, των παιδιών και των γονέων τους. Ως καθοριστικής σημασίας αντιστάθμισμα στα παραπάνω αναδεικνύεται η συμβουλευτική ψυχολογία, η οποία βοηθά «στην ανακούφιση, αντιμετώπιση και βελτίωση» των ψυχο-συναισθηματικών προβλημάτων (φόβος, άγχος κλπ.) που δημιουργεί η πανδημία στα ανωτέρω άτομα, τα οποία προβλήματα, συνεκδοχικά, επηρεάζουν αρνητικά την προσχολική αγωγή. Τεκμηριώνεται ότι μέσω επαγγελματιών συμβούλων και με τη χρήση κατάλληλων επιστημονικών παρεμβάσεων, τακτικών και προγραμμάτων μπορούν να μορφωθούν από παιδαγωγούς, παιδιά και γονείς θετικές σχέσεις, «να δημιουργεί θετική πεποίθηση για την αξία τους ως άτομα, να εκφράζουν αποτελεσματικά συναισθήματα και να τα ρυθμίζουν, να εμμένουν και να μετέχουν θετικά σε ποικίλες δραστηριότητες και να υιοθετούν μια θετική προσδοκία γι’ αυτούς σε ένα εξελισσόμενο δραστήριο» περιβάλλον. Αναδεικνύεται, επιπροσθέτως, η ανάγκη μόνιμης σύνδεσης επαγγελματιών της συμβουλευτικής ψυχολογίας με την προσχολική αγωγή, τόσο εν καιρώ πανδημίας όσο και στη συνέχεια, καθόσον ««η προσχολική φροντίδα και εκπαίδευση στοχεύει στην ολιστική ανάπτυξη των κοινωνικών, συναισθηματικών, γνωστικών και σωματικών αναγκών του παιδιού, προκειμένου να οικοδομηθεί μια σταθερή και ευρεία βάση για τη δια βίου μάθηση» και ευημερία του» (Honig, 2002). Η δε συμβουλευτική ψυχολογία από ειδικούς επιστήμονες είναι το «κλειδί» που επιτρέπει στο παιδί να κατανοήσει τον εαυτό του και τους άλλους και να αντιμετωπίσει τις εμπειρίες και τις προκλήσεις της ζωής.

Abstract

Today, as a result of the COVID-19 pandemic, the mental wellbeing of too many people has been and/or is being affected in one way or another, either as a result of concerns about infection, or by the stress caused both by measures such as lockdown/quarantine, self-isolation and social withdrawal, and by the increased likelihood of losing their jobs and income, fear of lack of education provision, etc. (Haren, 2020). In this unprecedented universal situation of health, economic and social crisis, it is not always easy to talk with our children about serious and dangerous public health conditions, nor to manage as parents, guardians and educators the new life conditions, the stress and fear they cause, and even more so the isolation at home of young and old and the resulting intense psychological pressure that create them. «The aim of this paper is to» investigate whether the contribution of Counselling Psychology in the field of Pre-school Education is important in times of pandemic, how it can be applied «and to what extent, as well as how» it affects teachers, children, and parents-guardians. The approach and answer to the above research questions was carried out through a literature review, utilizing the scientific knowledge recorded so far and the research data in the global literature, making evident the issues that may remain open for investigation. The results showed that the pandemic crisis affects pedagogical practice and pedagogical practices in early childhood education settings, due to the consequent varied impact on the psycho-physical well-being of early childhood educators, children, and their parents. Counselling Psychology emerges as a decisive counterbalance to the above, which helps to alleviate, deal with and improve the psycho-emotional problems (fear, anxiety, etc.) that the pandemic creates in the above-mentioned individuals, which problems, consequently, negatively affect pre-school education. It is documented that through professional counselors and the use of appropriate scientific interventions, tactics and programs, educators, children and parents can form positive relationships, create positive beliefs about their worth as individuals, express emotions effectively and regulate them, engage and participate positively in a variety of activities, and adopt a positive expectation for them in an evolving active environment. It also highlights the need for a permanent link between counselling psychology professionals and pre-school education, both during and after the pandemic, «since pre-school «care and education aims at the holistic development of the child's social, emotional, cognitive and physical needs, in order to build a solid and broad basis for» lifelong, learning and well-being» (Honig, 2002). Counselling Psychology by expert psychologists is the «key» that allows the child to understand himself/herself and others and to cope with life's experiences and challenges.