Ο ρόλος του παιχνιδιού ως παιδαγωγικό και θεραπευτικό μέσο στη συμπεριληπτική εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη προσχολική εκπαίδευση. Διερεύνηση αντιλήψεων νηπιαγωγών.

Μπλάκου, Αναστασία

The role of play as a pedagogical and therapeutic tool in the inclusive education of children with special educational needs or disabilities in preschool education. In-vestigation of kindergarten teachers' perceptions.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Μπλάκου, Αναστασία

Date

2022-02-18

Advisor

Φώτη, Παρασκευή
PILIOURAS, PANAGIOTIS

Blakou_20074.pdf (3.386Mb)

Keywords

Λέξεις κλειδιά: εκπαίδευση, συμπερίληψη, παιχνίδι, δυσκολίες, προσχολική εκπαίδευση

Abstract

Εισαγωγή: Η εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς απαιτεί τη χρήση ποικίλων στρατηγικών και τεχνικών για τη διασφάλιση της ίσης συμμετοχής όλων των μαθητών στη σχολική κοινωνία και για την προώθηση της ανάπτυξής τους. Λόγω της φύσης και των ιδιοτήτων του, το παιχνίδι ενεργοποιεί την πλήρη δυναμική ενός παιδιού. Αποτελεί μέρος ευέλικτων και συμμετοχικών / βιωματικών εκπαιδευτικών στρατηγικών για τη διαφορετικότητα στην εκπαίδευση. Κατά συνέπεια στην συμπεριληπτική εκπαίδευση το παιχνίδι ενέχει έναν διττό ρόλο, αυτό του μέσου μάθησης και αυτού του θεραπευτικού μέσου για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Σκοπός: Η παρούσα εργασία έχει ως σκοπό την μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης στην αξιοποίηση του παιχνιδιού στον διττό αυτό του ρόλο στην συμπεριληπτική εκπαίδευση εστιάζοντας στην προσχολική ηλικία. Στα πλαίσια αυτά, διενεργείται και παρου-σιάζεται μια εκτεταμένη βιβλιογραφική ανασκόπηση τόσο στον εν γένει ρόλο του παιχνιδιού στην μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών στην προσχολική ηλικία, όσο και στην συμπεριληπτική εκπαίδευση και την χρήση του παιχνιδιού σε αυτή ως θεραπευτικού μέσου. Με βάση την ανασκόπηση αυτή, διατυπώνονται τα ερευνητικά ερωτήματα και σχεδιάζεται και εκπονείται πρωτογενής ποσοτική έρευνα σε νηπιαγωγούς με στόχος την εξέταση των σκέψεων και απόψεων τους, τόσο για την χρήση του παιχνιδιού ως εκπαιδευτικό μέσο όσο και την αξιοποίηση του σε σχέση με την συμπεριληπτική εκπαίδευση. Μέθοδος: Η έρευνα που διεξήχθη στα πλαίσια της εργασίας αφορούσε στην δόμηση και χρήση κατάλληλου εργαλείου έρευνας για την συλλογή ων δεδομένων και την μετέπειτα ανάλυση αυτών με την χρήση του λογισμικού IBM SPSS v.23. Το εργαλείο έρευνας δομήθηκε ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα Google forms και απεστάλη τόσο με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και με ανάρτηση σε ομάδες νηπιαγωγών σε κοινωνικά δίκτυα. Αποτελέσματα: Εν γένει τα δεδομένα της έρευνας έδειξαν υψηλά επίπεδα γνώσης των νηπιαγωγών τόσο σε σχέση με την συμπεριληπτική εκπαίδευση όσο και σε σχέση με τις θετικές επιδράσεις της στα παιδιά ιδιαίτερα στην προσχολική ηλικία. Παράλληλα ανέδειξαν την γνώση των συμμετεχόντων/ουσών για την αξία του παιχνιδιού στον διττό αυτό ρόλο που εξετάζεται. Ωστόσο, διαπιστώθηκαν συγκεκριμένα κενά, που αφορούν κυρίως στην μειωμένη αποτελεσματικότητα της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στην εν γένει διάθεση πόρων για την αξιοποίηση του παιχνιδιού στην τάξη. Συμπεράσματα: Προκύπτει ότι το δυναμικό για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στην αποτελεσματική εμπλοκή του παιχνιδιού σε αυτή είναι υπάρχοντα και αφορούν στην γνώση των νηπιαγωγών για τις βασικές αρχές αυτών. Ωστόσο, είναι απαραίτητη η ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων που θα έχουν στόχο την βελτίωση της αποτυπωμένης κατάστασης που θα πρέπει να έχει σαν αφετηρία αυτή την θετική στάση των εκπαιδευτικών.

Abstract

Introduction: Inclusive education requires the use of a variety of strategies and techniques to ensure equal participation of all students in the school community and to promote their development. Due to its nature and properties, the game activates the full dynamics of a child. It is part of flexible and participatory / experiential educational strategies for diversity in education. Consequently, in inclusive education, the game has a dual role, that of the learning medium and that of the therapeutic tool for children with special educational needs. Purpose: The present work aims to study the current situation in the use of play in this dual role in inclusive education focusing on preschool age. In this context, an extensive literature review is conducted and presented both in the general role of play in the learning and development of children in preschool, as well as in inclusive education and the use of play in it as a therapeutic tool. Based on this review, research questions are formuated and primary quantitative research is designed and prepared for kindergarten teachers in order to examine their thoughts and opinions, both for the use of the game as an educational tool and its use in relation to the inclusive education. Method: The research conducted in the context of the work concerned the construction and use of an appropriate research tool for data collection and subsequent analysis using IBM SPSS v.23 software. The research tool was structured electronically on the Google forms platform and sent both by email and by posting to kindergarten groups on social media. Results: In general, the research data showed high levels of knowledge of kindergarten teachers both in relation to inclusive education and in relation to its positive effects on children, especially in preschool age. At the same time, they highlighted the knowledge of the participants / substances about the value of the game in this dual role that is being examined. However, specific gaps were identified, which relate mainly to the reduced effectiveness of inclusive education in Greece and to the general availability of resources for the development of the game in the classroom. Discussion: It appears that the potential for improving the effectiveness of inclusive education in Greece and the effective involvement of the game in it are existing and relate to the knowledge of kindergarten teachers about these basic principles. However, it is necessary to take initiatives and actions aimed at improving the situation that should have as a starting point this positive attitude of teachers.