Η αξιοποίηση της επαυξημένης πραγματικότητας στη β/θμια εκπαίδευση για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας σε μαθητές με ποικιλότητα εκπαιδευτικών αναγκών. Μια μελέτη περίπτωσης.
Augmented Reality (ΑR) in secondary education for teaching literature based on a variety of educational needs. A case study.
Keywords
Εκπαιδευτική τεχνολογία ; Επαυξημένη πραγματικότητα ; Μάθηση που βασίζεται σε ψηφιακά παιχνίδια ; Διδακτική λογοτεχνίας ; Μελέτη περίπτωσηςAbstract
Στην προσπάθεια βελτίωσης των εκπαιδευτικών πρακτικών που υπαγορεύεται από την ψηφιακή εποχή, η εκπαιδευτική αξιοποίηση της Επαυξημένης Πραγματικότητας-EΠ (Augmented Reality-ΑR) κεντρίζει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των ερευνητών την τελευταία δεκαετία, καθώς τα ευρήματα πολλών μελετών αποδεικνύουν ότι η χρήση της σε μαθησιακά περιβάλλοντα έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως η προαγωγή των κινήτρων και η βελτίωση της μαθησιακής απόδοσης, ενώ σε συνδυασμό με στοιχεία παιχνιδοποίησης έχει βρεθεί ότι μπορεί να προωθήσει και την αναγνωστική κατανόηση. Δεδομένου ότι η ενίσχυση της αναγνωστικής κατανόησης των μαθητών αποτελεί πρόκληση και αναγκαιότητα, το διαδραστικότερο και ελκυστικότερο περιβάλλον μάθησης που δημιουργεί η ΕΠ γεφυρώνοντας το κενό μεταξύ εικονικού και πραγματικού κόσμου, δύναται να είναι αποτελεσματικό για όλους τους μαθητές και ιδιαίτερα για όσους χρήζουν αυξημένης εκπαιδευτικής υποστήριξης (όπως μαθητές με δυσκολία συγκέντρωσης, χαμηλό κίνητρο, μαθησιακές δυσκολίες).
Στο πλαίσιο αυτό η παρούσα εργασία αφορά στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και αξιολόγηση εφαρμογής ΕΠ που αναπαράγεται μέσω κινητής συσκευής, προκειμένου να διερευνηθεί, μέσα από την πιλοτική αξιοποίησή της στο μάθημα της Λογοτεχνίας, η ανταπόκριση μαθητών Γυμνασίου με ποικιλότητα εκπαιδευτικών αναγκών σε μια καινοτόμο μεθοδολογική προσέγγιση, που συνθέτει δύο θεωρητικά μοντέλα για την προώθηση της αναγνωστικής κατανόησης με το μοντέλο των κινήτρων ARCS. Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός του ψηφιακού δομήματος που αναπτύχθηκε για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης (εφαρμογή ΕΠ «SUPER-αναγνώστης!») βασίζεται στον συνδυασμό του Μοντέλου των Τεσσάρων Πόρων (Four Resource Model) και της θεωρητικής προσέγγισης «Οι Τέσσερις Ρόλοι των Ερωτήσεων» που λειτουργούν ως οργανωτές για τον μαθητή, στοχεύοντας να διεγείρουν τη σκέψη του με συνεκτικό και ισορροπημένο τρόπο, ώστε να καταστεί λειτουργικότερος αναγνώστης. Παράλληλα, στον σχεδιασμό ενσωματώνονται κατάλληλες στρατηγικές ανάπτυξης κινήτρων βάσει του μοντέλου ΑRCS. Με τον συνδυασμό αυτής της μεθοδολογικής προσέγγισης και της τεχνολογίας ΕΠ επιδιώκεται η προαγωγή τόσο της αναγνωστικής κατανόησης, που αποτελεί καίρια δεξιότητα, όσο και των μαθησιακών κινήτρων.
Η παρούσα ποιοτική μελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση της επίδρασης του ψηφιακού δομήματος ΕΠ στην απόδοση των μαθητών (ως προς την αναγνωστική κατανόηση και τα μαθησιακά κίνητρα) καθώς και των σχετικών απόψεών τους για την αποτελεσματικότερη αξιοποίησή του στο μάθημα της Λογοτεχνίας με βάση τη βιωμένη εμπειρία τους. Το ερευνητικό υλικό βασίστηκε στα δεδομένα της απόδοσης (σκορ της εφαρμογής ΕΠ «SUPER-αναγνώστης!» και του ερωτηματολογίου κινήτρων) αλλά και των συνεντεύξεων έξι μαθητών Β΄ Γυμνασίου Ιδιωτικού Σχολείου της Β. Αττικής. Τα αριθμητικά δεδομένα συνεκτιμήθηκαν με τα ποιοτικά, τα οποία αναλύθηκαν συστηματικά με βάση τις αρχές της Θεματικής Ανάλυσης. Σχολιάζονται τα ευρήματα και εξετάζεται η αποτελεσματικότητα της χρήσης του ψηφιακού δομήματος ΕΠ στο μάθημα της Λογοτεχνίας σε σχέση και με τα ευρήματα άλλων μελετών. Με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, διαπιστώθηκε ότι η εφαρμογή ΕΠ «SUPER-αναγνώστης» είχε θετική επίδραση, προωθώντας τόσο την κατανόηση όσο και τα κίνητρα των εκπαιδευομένων, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής παρέμβασης που πραγματοποιήθηκε.
Abstract
In an effort to improve educational practices dictated by the digital era, the implementation of Augmented Reality (AR) in education increasingly arouses the interest of researchers over the last decade since the findings of several studies show that the usage of AR in the learning environment confers a lot of benefits such as motivation provision and the improvement of learning performance, which, in conjunction with gamification, has shown that it can simultaneously enhance reading comprehension. Given that the enhancement of reading comprehension in students constitutes a challenging and essential task, the more interactive and appealing learning environment that AR creates, bridging the gap between the virtual and the real world, has the potential to be effective for all students and especially those who are in need of additional educational support (e.g. students with concentration difficulties, poor motivation, learning difficulties).
In this context, the present study discusses the designing, development and assessment of an AR application which is run on a mobile device so that, through its pilot utilization in the subject of Modern Greek literature, it can review the response of middle school students with diverse educational needs to an innovative methodological approach which combines two theoretical models used for the improvement of reading comprehension, and the motivation model ARCS. More specifically, the designing of the digital application which has been developed for the present study (AR application “SUPER-reader!”) is based on the combination of the Four Resource Model and the theoretical approach “The Four Roles of Questions”, both of which function as organizers for the student, aiming to activate the student’s thinking in a cohesive and well-balanced way so as to render the reader more effective. At the same time, appropriate strategies which promote motivation based on the ARCS model are integrated. Through the combination of this methodology and AR technology, we seek to enhance not only reading comprehension, which constitutes a crucial skill but learning motivation as well.
The present qualitative study aims to examine the effect of the AR digital application on the students’ performance (regarding reading comprehension and learning motivation) and their corresponding views on how to exploit it more effectively in the Modern Greek class based on their personal experience. The research material was based on the performance data (scores on the AR application “SUPER-reader!” and the questionnaires on motivation) as well as the interviews of six 8th grade students at a private school in Northern Attica. The numerical and the qualitative data, (which were systematically analyzed on the principles of Thematic Analysis) were taken into consideration. The findings are reviewed and the effectiveness of the usage of the AR digital application in Modern Greek literature is examined and compared with the findings of other studies. The main findings of the present study indicate that the AR application ‘SUPER-reader!’ has had a positive effect on the learners, enhancing both their reading comprehension and their motivation, in the context of the instructional intervention which was implemented.