Ανάπτυξη μοντέλου αξιολόγησης της απόδοσης ιστοσελίδων και κοινωνικών δικτύων βιβλιοθηκών, αρχείων & μουσείων μέσω αναλυτικών ιστού

Abstract

Σκοπός: Χωρίς καμία αμφιβολία, στην τρέχουσα περίοδο του παγκόσμιου ιστού, οι οργανισμοί πληροφόρησης όπως οι Βιβλιοθήκες, τα Αρχεία και τα Μουσεία (BAM), χρησιμοποιούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ) για την προώθηση των δράσεων και των υπηρεσιών τους. Κάτω από την ομπρέλα των ΤΠΕ, η ανάπτυξη και ο εμπλουτισμός περιεχομένου σε ιστοσελίδες και κοινωνικά δίκτυα αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία προώθησης των υπηρεσιών που διαθέτουν τα ΒΑΜ. Καθώς οι χρήστες αλληλοεπιδρούν με το περιεχόμενο που δημοσιεύουν οι οργανισμοί πληροφόρησης, παράγονται δεδομένα συμπεριφοράς. Αυτά τα δεδομένα είναι ικανά να ενισχύσουν τη γνώση των διαχειριστών ιστοσελίδων και πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης των ΒΑΜ για την ικανοποίηση των τελικών χρηστών από το περιεχόμενο που λαμβάνουν. Λαμβάνοντας υπόψη σύνολο μελετών, η συμπεριφορά και η ικανοποίηση των χρηστών σε μια ιστοσελίδα επηρεάζεται από την ευκολία εύρεσης της στις μηχανές αναζήτησης, καθώς και τον βαθμό ευχρηστίας της εφόσον ο χρήστης περιηγείται εντός της. Δύο άξονες οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις επηρεάζονται με τη σειρά τους από τεχνικούς παράγοντες. Παράλληλα, στις πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων -όπου η δομή παρουσίασης περιεχομένου είναι ήδη προκαθορισμένη από τον κατασκευαστή- το περιεχόμενο αξιολογείται περισσότερο ως προς τη διάδραση του χρήστη με αυτό, και λιγότερο βάσει τεχνικών παραγόντων. Μελετώντας την τελευταία ερευνητική δραστηριότητα γύρω από την αξιολόγηση της απόδοσης ιστοσελίδων και κοινωνικών δικτύων των ΒΑΜ μέσω αναλυτικών ιστού (web analytics), παρατηρείται η ανάλογη προσοχή στην ανάπτυξη μοντέλων αξιολόγησης τα οποία μπορούν να υιοθετηθούν από τους διαχειριστές, βελτιώνοντας έτσι την ψηφιακή παρουσία των ΒΑΜ στον παγκόσμιο ιστό. Εντούτοις, μέχρι τώρα τα υπάρχοντα μοντέλα αξιολόγησης μέσω αναλυτικών ιστού, προχωρούν σε προσεγγίσεις με περιορισμένο ερευνητικό χαρακτήρα. Δηλαδή αξιολογούν είτε μεμονωμένα την τεχνική απόδοση των ιστοσελίδων/κοινωνικών δικτύων και την συμπεριφορά των χρηστών σε αυτές, είτε μόνο την αλληλεπίδραση των χρηστών με το περιεχόμενο που αναρτείται από τα εκάστοτε κανάλια προώθησης. Συνεπώς, δεν vi υφίσταται ως τώρα η ύπαρξη ενός ολιστικού μοντέλου αξιολόγησης της απόδοσης ενός οργανισμού πληροφόρησης συνδυάζοντας μεταβλητές που αξιολογούν τόσο τις ιστοσελίδες όσο και τα κοινωνικά δίκτυα που διαθέτουν. Με δεδομένο τον τρόπο που εξελίσσεται το εν λόγω ερευνητικό πεδίο η παρούσα μελέτη θέτει τρεις επιμέρους στόχους. Αρχικά σε πρώτο στάδιο, να αναπτύξει τα ανάλογα μεθοδολογικά βήματα για την συλλογή δεδομένων ιστού που αξιολογούν με ποσοτικοποιημένο τρόπο την απόδοση των ιστοσελίδων και των κοινωνικών δικτύων των ΒΑΜ. Σε δεύτερο στάδιο, να καταγράψει την παρούσα απόδοση των ΒΑΜ που εξετάζονται ως προς την απόδοση της ψηφιακής τους παρουσίας συμπεριλαμβάνοντας μελέτες περίπτωσης διεθνούς εμβέλειας. Σε τρίτο και τελευταίο στάδιο, να ελέγξει την πιθανή επιρροή που ασκούν συγκεκριμένες μετρικές ιστού προς την απόδοση των ιστοτόπων και των κοινωνικών δικτύων των ΒΑΜ. Σημείο ικανό να βοηθήσει τους διαχειριστές να θέσουν προτεραιότητες ως προς τα σημεία βελτίωσης της ψηφιακής παρουσίας των ΒΑΜ τόσο στους ιστοτόπους όσο και στα κοινωνικά δίκτυα που διαθέτουν. Μεθοδολογία: Σε πρώτο στάδιο ανακτήθηκαν δεδομένα ιστού και απόδοσης ιστοτόπων και κοινωνικών δικτύων από τις πλατφόρμες Similar Web, Checkbot, Pagespeed Insights, MOZ, και FanPage Karma. Αναζητήθηκαν περιπτώσεις ΒΑΜ διεθνούς εμβέλειας που καλύπτουν συνολικά την παραγωγή δεδομένων τόσο σε ιστοσελίδες, όσο και σε κοινωνικά δίκτυα. Πιο συγκεκριμένα, για 81 οργανισμούς συγκεντρώθηκαν δεδομένα για 181 μετρικές. Ενδεικτικά, στην έρευνα συμμετέχουν οργανισμοί όπως το Tate Modern, Houston Museum of Fine Arts, Louvre Museum, Library of Congress, British Museum, Harvard University Library, Libraries MIT και πολλοί άλλοι. Ένα βήμα παρακάτω, η οργάνωση και η επεξεργασία των δεδομένων που συλλέχθηκαν πραγματοποιήθηκε μέσω υπολογιστικών φύλλων με τις ανάλογες κατατμήσεις για την ευκολότερη διαχείριση τους. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε σε δύο βασικά στάδια. Την περιγραφική στατιστική ανάλυση και την ανάλυση συσχετίσεων. Στην πρώτη περίπτωση εκτιμήθηκε και αξιολογήθηκε η παρούσα κατάσταση των ΒΑΜ μέσω μετρικών ως προς την απόδοση τους στους ιστοτόπους και τα κοινωνικά δίκτυα που διαθέτουν. Στην δεύτερη περίπτωση, ανακτήθηκαν αποτελέσματα σχετικά με την επιρροή συγκεκριμένων μετρικών στην απόδοση των εξεταζόμενων περιπτώσεων. vii Ενδεικτικά αποτελέσματα: Η διεξαγωγή των αναλύσεων του δείγματος παράγει αξιοσημείωτα ευρήματα τα οποία αφενός καλύπτουν τους στόχους της έρευνας, αφετέρου καταγράφουν τους παράγοντες που πρέπει να λάβουν υπόψη οι διαχειριστές κατά την βελτίωση των ψηφιακών καναλιών που χρησιμοποιούν (ιστοσελίδες και κοινωνικά δίκτυα). Πρωτοτυπία και αξία της έρευνας: Η επίτευξη των επιμέρους στόχων της εργασίας, μπορεί να επιφέρει, α) βελτίωση της ευχρηστίας του περιεχομένου που προσφέρεται προς το ενδιαφερόμενο κοινό, β) αύξηση της ψηφιακής επισκεψιμότητας σε ιστοτόπους και κοινωνικά δίκτυα, και γ) περαιτέρω ανάπτυξη της αλληλεπίδρασης μεταξύ χρηστών και δημοσιευμένου περιεχομένου.