Παράσιτα που μεταδίδονται υδατογενώς και η διαχείρισή τους για την προάσπιση της δημόσιας υγείας

Abstract

Τα τελευταία χρόνια, η κύρια αιτία υδατογενών επιδημιών είναι τα παράσιτα που μεταδίδονται υδατογενώς, αποτελώντας σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στις περισσότερες βιβλιογραφίες, οι κύστεις τόσο του παρασιτικού πρωτοζώου Giardia lamblia, όσο και οι ωοκύστεις του Cryptosporidium spp., κατέχουν την πρώτη θέση αιτιολογικού παράγοντα για την πρόκληση υδατογενούς παρασιτικής λοίμωξης. Επίσης, υπάρχουν κι άλλα είδη παρασιτικών πρωτόζωων που μεταδίδονται με το νερό και προκαλούν λοιμώξεις, όπως είναι η Naegleria fowleri, η Acanthamoeba sp., η Entamoeba histolytica και το Toxoplasma gondii, αλλά έχουν ενοχοποιηθεί και παρασιτικά μετάζωα τα οποία μεταδίδονται με το νερό, όπως είναι η Ascaris lumbricoides, ο Trichuris trichiura, ο Enterobius vermicularis, αλλά και μερικά που χρησιμοποιούν ενδιάμεσους ξενιστές του υδάτινου περιβάλλοντος για να ολοκληρώσουν το βιολογικό τους κύκλο, όπως το Schistosoma sp και η Fasciola hepatica. Το κοινό σημείο των παραπάνω πρωτόζωων και μετάζωων είναι ο τρόπος μετάδοσης, που είναι το νερό, όμως έχει βρεθεί ότι οι (ωο)κύστεις τους μπορούν να μεταδοθούν και με την κατανάλωση ωμού κρέατος ή των μη πλυμένων λαχανικών. Επιπλέον, τα χαμηλά επίπεδα ατομικής υγιεινής έχουν σχετιστεί άμεσα με τη μετάδοση των (ωο)κύστεων των παρασίτων, με αποτέλεσμα την πρόκληση λοίμωξης. Σχετικά με την μετάδοση μέσω του νερού, πρέπει να αναφερθεί ότι η μόλυνση ενός πληθυσμού από παράσιτα μπορεί να γίνει είτε με άμεση κατανάλωση πόσιμου νερού από μολυσμένο σύστημα ύδρευσης ή από κατανάλωση μολυσματικών (ωο)κύστεων από ύδατα αναψυχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζουν ορισμένες θρησκευτικές τελετές, όπως το ablution ή οι διαδικασίες της Αγιουβέρδας, οι οποίες περιλαμβάνουν τη χρήση νερού για ρινική πλύση, με τον κίνδυνο μετάδοσης αμοιβάδων, λόγω χρήσης μολυσμένων υδάτων. Η παρούσα βιβλιογραφική πτυχιακή εργασία, εστιάζει στα παράσιτα που μεταδίδονται υδατογενώς και αναφέρεται σε πρότυπα ποιότητας που χρησιμοποιούνται για την ορθή διαχείρισή τους, που αποσκοπούν στην προάσπιση της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, το πρόβλημα με τις υδατογενείς επιδημίες είναι παγκόσμιας κλίμακας, με την επίπτωση να είναι ιδιαίτερα υψηλή στις αναπτυσσόμενες χώρες. Έτσι, κρίνεται επιτακτική ανάγκη η διερεύνηση των υδατογενών επιδημιών παρασιτικής αιτιολογίας σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και η διαχείρισή τους για την προστασία της δημόσιας υγείας.