Η αυτοαξιολόγηση και η διαρκής ανάπτυξη του εκπαιδευτικού οργανισμού που μαθαίνει
The self-assessment and the continuous development of the educational learning organization
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Αλεξοπούλου, Γεωργία
Λαμπρίδης, Κωνσταντίνος
Ημερομηνία
2022-07-14Επιβλέπων
Πιερράκος, ΓεώργιοςΛέξεις-κλειδιά
Εσωτερικό μάρκετινγκ ; Εσωτερική αξιολόγηση ; Αναγκαιότητα αξιολόγησης ; Αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου ; Οργανωσιακή μάθηση ; Επαγγελματική ανάπτυξη ; Βελτίωση εκπαιδευτικού έργουΠερίληψη
Το αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αφορά στην αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και στη σύνδεσή της με τη διαρκή ανάπτυξη της σχολικής μονάδας, η οποία μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας μετασχηματίζεται σε εκπαιδευτικό οργανισμό που μαθαίνει. Σκοπός της εν λόγω εργασίας είναι η ανάδειξη της σημασίας της αυτοαξιολόγησης για τη σταθερή βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, η διατύπωση προτάσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή της διαδικασίας της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας και η ανάδειξη των βασικών στοιχείων ενός πλαισίου αξιολόγησης που θα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Υπό αυτό το πρίσμα, στο θεωρητικό μέρος αναλύεται το εννοιολογικό και ιστορικό πλαίσιο της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και συγκεκριμένα μελετώνται οι σκοπός και οι στόχοι της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας, η έρευνα δράσης στην αυτοαξιολόγηση της εκπαιδευτικής μονάδας και ο ρόλος του διευθυντή στο σχολείο που λειτουργεί ως κοινότητα μάθησης και συνεργατικής κουλτούρας. Επιπλέον, εξετάζονται οι βασικές προϋποθέσεις και αρχές της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας, οι μέθοδοι της αξιολογικής έρευνας, καθώς και τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες της εσωτερικής αξιολόγησης (Κεφάλαιο 1). Επιπροσθέτως, παρουσιάζεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της αξιολόγησης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα (Κεφάλαιο 2), ενώ επίσης, μελετάται η έννοια της διαρκούς ανάπτυξης της σχολικής μονάδας ως οργανισμού που μαθαίνει. Στο πλαίσιο αυτό, αναλύονται οι έννοιες της οργανωσιακής κουλτούρας (organizational culture) και της οργανωσιακής μάθησης (organizational learning), η έννοια του εσωτερικού μάρκετινγκ (internal marketing) στην εκπαίδευση και η αυτοαξιολόγηση ως εργαλείο του εσωτερικού μάρκετινγκ στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Ακόμη, εξετάζεται η σύνδεση της επιμόρφωσης και της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών με την αυτοαξιολόγηση σε ένα σχολείο που μαθαίνει και γίνεται αναφορά σε παραδείγματα καλών πρακτικών άλλων χωρών, όπως η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Πορτογαλία, η Γαλλία και η Αυστρία για την προώθηση αλλαγών στο ελληνικό σύστημα αξιολόγησης της εκπαίδευσης (Κεφάλαιο 3).
Το ερευνητικό μέρος εστιάζει στην ανίχνευση των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών σχετικά με την αυτοαξιολόγηση στα σχολεία και τη διαρκή ανάπτυξη του σχολικού οργανισμού που μαθαίνει. Ειδικότερα, ως πληθυσμός-στόχος της έρευνας ορίζονται εκπαιδευτικοί της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από σχολεία του Δήμου Αγίας Παρασκευής του Βόρειου Τομέα της Αττικής. Για την ανίχνευση των απόψεων των εκπαιδευτικών επιλέχθηκε η ποσοτική προσέγγιση και το ερευνητικό εργαλείο του ερωτηματολογίου. Στόχος της έρευνας είναι να εξεταστεί εάν οι εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας συμβάλλει στην αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας η πλειοψηφία του δείγματος πιστεύει πως η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης είναι σημαντική για τη συνεχή βελτίωση των εκπαιδευτικών διαδικασιών. Επίσης, οι συμμετέχοντες φαίνεται να προτιμούν την εσωτερική αξιολόγηση από οποιοδήποτε σύστημα εξωτερικής αξιολόγησης. Το ερευνητικό εύρημα που αξίζει να τονιστεί ιδιαιτέρως είναι ότι το 36,5% του δείγματος υποστηρίζει πως η αξιολόγηση δεν πρέπει να είναι μία εξατομικευμένη διαδικασία, αλλά πρέπει να αφορά την εκπαιδευτική μονάδα στο σύνολό της και να αποσκοπεί στη γενικότερη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης.
Περίληψη
The subject of this dissertation concerns the self-assessment of the educational work and its connection with the continuous development of the school unit, which through this process is transformed into an educational organization that learns. The purpose of this dissertation is to highlight the importance of self-assessment for a steady improvement in the educational work, to formulate proposals for the effective implementation of the school self-evaluation process and to highlight the key elements of an evaluation framework that will contribute to improving the quality of education. In this light, the theoretical part analyzes the conceptual and historical framework of the assessment of educational work and specifically studies the purpose and objectives of the school self-assessment, the action research in the school self-assessment and the role of the principal in a school which operates as a learning and collaborative culture community. Also, the basic conditions and principles of school self-assessment are examined, the methods of evaluation research, as well as the advantages and disadvantages of internal assessment (Chapter 1). In addition, the current legal framework of the evaluation of compulsory education in Greece is presented (Chapter 2), while also the concept of continuous development of the school as a learning organization is studied. In this context, the concepts of organizational culture and organizational learning, the concept of internal marketing in education and self-assessment as a tool of internal marketing in compulsory education are analyzed. It also examines the link between teacher training and professional development and self-assessment in a school that learns and cites examples of good practice from other countries, such as the Netherlands, Finland, Portugal, France and Austria, to promote changes in the Greek education evaluation system (Chapter 3).
The research part focuses on the detection of teachers’ perceptions about self-assessment in schools and the continuous development of the school as a learning organization. In particular, the target population of the research is teachers of compulsory education from schools of the Municipality of Agia Paraskevi in the Northern Sector of Attica. The quantitative approach and the research tool of the questionnaire were chosen to detect the views of teachers. The aim of the research is to examine whether the teachers consider that the school self-assessment contributes to the upgrading of the provided educational work. According to the results of the research, the majority of the sample believe that the process of self-assessment is important for the continuous improvement of educational processes. Also, the participants seem to prefer the internal evaluation to any external evaluation system. The research finding that is worth emphasizing is that 36.5% of the sample argue that evaluation should not be an individualized process, but should concern the school as a whole and aim at the overall improvement of the quality of education.