Ευαλωτότητα και εκπαίδευση στην πρώιμη παιδική ηλικία - Παιδαγωγική αντιμετώπιση παιδιών που προέρχονται από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού
Vulnerability and education in early childhood – Pedagogical treatment of children from vulnerable groups
Λέξεις-κλειδιά
Ευαλωτότητα ; Παιδαγωγική διαχείριση ; Επαγγελματική επάρκεια ; Πρώιμη παιδική ηλικία ; Vulnerability ; Pedagogical management ; Professional competence ; Early childhoodΠερίληψη
Εισαγωγή: Οι στάσεις, η ετοιμότητα και η επιστημονική κατάρτιση των εκπαιδευτικών
σε ζητήματα παιδαγωγικής διαχείρισης των μειονεκτούντων παιδιών μπορούν να
επηρεάσουν καταλυτικά την εκπαιδευτική προσαρμογή των παιδιών.
Σκοπός: Η παρούσα εργασία διερευνά την παιδαγωγική αντιμετώπιση των παιδιών
από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, και ειδικότερα από οικογένειες ανέργων, ατόμων με
αναπηρία, αναλφάβητων, ατόμων από θρησκευτικές ή πολιτισμικές μειονότητες, από
μονογονεϊκές οικογένειες, πρόσφυγες και μετανάστες.
Μέθοδος: Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για αυτόν το σκοπό είναι η ποιοτική.
Εφαρμόζεται η τεχνική της ημι-δομημένης συνέντευξης σε εν ενεργεία παιδαγωγούς
προσχολικής αγωγής που υπηρετούν στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση, με σκοπό
τη συλλογή των προς ανάλυση δεδομένων. Τα ερωτήματα που διερευνώνται ιδιαίτερα
είναι το ποιες είναι οι δυσκολίες και τα προβλήματα που συναντούν οι παιδαγωγοί στο
έργο τους σχετικά με τα παιδιά από ευάλωτα οικογενειακά περιβάλλοντα, πώς
αντιμετωπίζουν παιδαγωγικά αυτές τις δυσκολίες και το αν οι παιδαγωγοί αισθάνονται
επαρκείς για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις διαχείρισης ευάλωτων παιδιών.
Αποτελέσματα: Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων αναδεικνύει ξεκάθαρα ότι η
πλειοψηφία των παιδαγωγών του δείγματος διακρίνει την αδυναμία επικοινωνίας των
παιδαγωγών με τους αλλοδαπούς μαθητές και γονείς, τη δυσκολία παροχής του
απαραίτητου εκπαιδευτικού υλικού στους μαθητές και την απουσία των γονέων από τις
εκπαιδευτικές δράσεις ως τις κύριες δυσκολίες που συναντούν στο εκπαιδευτικό τους
έργο με ευάλωτα παιδιά. Επιπλέον, εντάσσει στις κύριες πρακτικές διαχείρισης των
προαναφερθέντων δυσκολιών την συνεχή επικοινωνία με τους μαθητές και τους γονείς,
την ενθάρρυνση των μαθητών και της οικογένειας για περισσότερη εμπλοκή στο
εκπαιδευτικό πλαίσιο και την ενασχόληση των παιδιών με καλλιτεχνικές
δραστηριότητες. Επιπροσθέτως, διασαφηνίζει την χαμηλή αίσθηση επαγγελματικής
επάρκειας των παιδαγωγών του δείγματος ως προς τις απαιτήσεις της παιδαγωγικής
διαχείρισης των μειονεκτούντων παιδιών. Συγχρόνως, τονίζει ρητώς την ανάγκη για
καλύτερη προπτυχιακή εκπαίδευση και για διαρκή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Τα
αποτελέσματα της παρούσας εργασίας συνδέονται με την υπάρχουσα βιβλιογραφία και
έρευνα.
Συμπεράσματα: Ως γενικό συμπέρασμα της εργασίας συνάγεται ότι οι παιδαγωγοί προσχολικής
ηλικίας επιδεικνύουν ευαισθησία για τα παιδιά από ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού και
εφαρμόζουν διαφοροποιημένες παιδαγωγικές πρακτικές. Τα συμπεράσματα της εργασίας
θεωρούμε ότι συμβάλουν στην ενίσχυση της γνώσης των επαγγελματιών της
εκπαίδευσης για το εν λόγω θέμα και στον εμπλουτισμό της σύγχρονης βιβλιογραφίας
και έρευνας αναφορικά με τέτοια ζητήματα.
Περίληψη
Introduction: Teachers' attitudes, readiness and scientific training in pedagogical
management of disadvantaged children can have a catalytic effect on the children's
educational adjustment.
Purpose: This paper explores the pedagogical management of children from
disadvantaged population groups, in particular from families of unemployed, disabled,
illiterate, people from religious or cultural minorities, single-parent families, refugees
and immigrants.
Method: The methodology used for this purpose is qualitative. To collect the data to be
analysed, the technique of semi-structured interviews with practicing early childhood
educators serving in public and private education is applied. The questions that are
particularly explored are what are the difficulties and problems that preschool educators
face when working with children from vulnerable families, how they cope pedagogically
with these difficulties and whether the educators feel adequate to meet the demands of
managing vulnerable children.
Results: The presentation of the results clearly highlights that the majority of the
sample educators distinguish the inability of educators to communicate with foreign
students and parents, the difficulty of providing the necessary educational material to
students and the absence of parents from educational activities as the main difficulties
they encounter in their educational work with vulnerable children. Moreover, it includes
among the main practices for managing the above-mentioned difficulties the continuous
communication with pupils and parents, the encouragement of pupils and families to be
more involved in the educational context and the engagement of children in artistic
activities. In addition, it clarifies the low sense of professional competence of the
sampled educators with regard to the requirements of pedagogical management of
disadvantaged children. At the same time, it explicitly emphasises the need for better
undergraduate training and continuous teacher training. The results of this study are
linked to existing literature and research.
Conclusions: The general conclusion of the study is that preschool teachers are sensitive to children
from vulnerable groups and apply differentiated pedagogical practices. We believe that the
conclusions of the paper contribute to enhancing the knowledge of education
professionals on this topic and enriching the current literature and research regarding such
issues.