Ο σχολικός εκφοβισμός σε άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και εθνοπολιτισμική ετερότητα. Τρόποι διαχείρισης από τον εκπαιδευτικό
School bullying of people with special educational needs and ethnological diversity. Management methods by the teacher
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Ημερομηνία
2022-10-06Επιβλέπων
Μπελέση, ΒασιλικήMeintasi, Athanasia
Λέξεις-κλειδιά
Σχολικός εκφοβισμός ; Μαθητές ; Ρατσισμός ; Διαπολιτισμική εκπαίδευσηΠερίληψη
Ο σχολικός εκφοβισμός συνιστά ένα πολυδιάστατο φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας με ανησυχητικές διαστάσεις τόσο στην Ελλάδα (Olweus 1993) όσο και στο εξωτερικό, με πολύ δυσμενείς επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση του παιδιού αλλά και στη μαθησιακή διαδικασία ώστε να διαμορφωθούν «υγιείς» αυριανοί πολίτες (Roland and Munthe 1989).
Παρά το αυξημένο ενδιαφέρον όσον αφορά το συγκεκριμένο πρόβλημα το τελευταίο χρονικό διάστημα, η πλειοψηφία των ερευνών επικεντρώνεται κυρίως σε μαθητές που δεν αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα. Πολύ λίγες είναι οι έρευνες που έχουν διενεργηθεί για την έκταση που έχει λάβει το πρόβλημα της σχολικής βίας στα παιδιά με ειδικές μαθησιακές ανάγκες και εθνοπολιτισμική ετερότητα.
Πρόκειται, μάλιστα, για ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας που τις περισσότερες φορές έχει στόχο μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και με εθνοπολιτισμική ετερότητα (Σιουμάλα 2018) , πιθανότατα λόγω του ότι οι ιδιαίτερες ανάγκες τους, η διαφορετικότητά τους σε εξωτερική εμφάνιση, γλώσσα, πολιτισμό και στάση τους σε σύγκριση με τα παιδιά της τυπικής ανάπτυξης, καθιστούν αυτούς εύκολους στόχους καθώς και αποδέκτες σχολικού εκφοβισμού (Καραδήμα 2013).
Στην παρούσα εργασία επιχειρείται μια προσέγγιση στο ανωτέρω κοινωνικά ευαίσθητο θέμα, παρουσιάζοντας ευρήματα και συμπεράσματα πρόσφατων ερευνών στον εθνικό και διεθνή χώρο. Αρχικά θα γίνει εννοιολογικός προσδιορισμός τόσο της έννοιας του σχολικού εκφοβισμού (Καραδήμα 2013) όσο και του όρου «ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» και «πολιτισμική ετερότητα» (Χειλιουδάκη 2016).
Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθώς και οι διάφορες μορφές του (Πετρόπουλος και Παπαστυλιανού 2021) σχολικού εκφοβισμού με δέκτες τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθώς και εθνοπολιτισμική ετερότητα. Θα αναλυθούν οι λόγοι που τα παιδιά που αντιμετωπίζουν διάφορα ψυχοσωματικά ή νοητικά προβλήματα, με διαφορετική κουλτούρα, εξωτερική εμφάνιση και εθνικότητα συμμετέχουν με μεγάλη συχνότητα ως θύματα σε συμβάντα σχολικής βίας. Ταυτόχρονα θα ερευνηθούν και περιπτώσεις μαθητών με ήπιες μαθησιακές δυσκολίες και με εθνοπολιτισμική ετερότητα που αρκετές φορές λαμβάνουν και ρόλο θύτη σε ανάλογα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Τέλος, θα αναλυθούν οι συνέπειες αυτού του φαινομένου στην ψυχοσύνθεση, την κοινωνικοποίηση και στην εν γένει ανάπτυξη των μαθητών αυτών.
Εκτός, όμως, από τα προαναφερθέντα θεμελιακά εννοιολογικά και θεωρητικά ζητήματα, θα προταθούν και τρόποι διαχείρισης του φαινομένου από έναν εκπαιδευτικό αφού είναι ένα φαινόμενο που είναι αρκετά συχνό να αντιμετωπίσει κάποιος και ιδιαίτερα αν η επαγγελματική του σταδιοδρομία θα αφορά ένα σχολείο συμπερίληψης. Η παρούσα εργασία θα είναι ένα σημαντικό εργαλείο που θα προτείνει μέτρα πρόληψης, παρέμβασης και επίλυσης για τα εκφοβιστικά περιστατικά που εκδηλώνονται στο σχολείο (Βρέλλη 2021).
Έτσι, ο αναγνώστης μέσω της παρούσας μελέτης θα είναι ικανός να κατανοεί και να διακρίνει εάν κάποιο συμβάν συνιστά ή όχι σχολική βία σε μαθητές με ιδιαίτερα εκπαιδευτικά προβλήματα και εθνοπολιτισμική ετερότητα, να διακρίνει τις μορφές του προβλήματος αυτού, να εντοπίζει αλλά και να αξιολογεί τις συνέπειες στην ψυχολογία των εμπλεκομένων μερών σαν διάγνωση του προβλήματος, να κατανοεί την έκταση του φαινομένου και να προτείνει αλλά και να εφαρμόζει ορισμένες προληπτικές ή κατασταλτικές μεθόδους μείωσης του προβλήματος (Κονταρή 2015), να αντιμετωπίζεται η σχολική βία σε τρία επίπεδα (ατομικό, τάξης και σχολικής μονάδας): α) σε ατομικό επίπεδο, β) σε επίπεδο τάξης και γ) σε επίπεδο σχολείου. Σκοπός, επιπλέον, της εργασίας είναι η παρουσίαση των σημαντικότερων ερευνών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (Παπαζήση Σ. , 2016) (Αλμπανούδη 2014) οι οποίες ερευνούν το φαινόμενο της σχολικής βίας σε παιδιά με ειδικά εκπαιδευτικά προβλήματα και εθνοπολιτισμική ετερότητα (Νικολάου Γ. , 2014). Έτσι, θα αναδειχθεί η σοβαρότητα του φαινομένου, η αναγκαιότητα λήψης μέτρων σταδιακής αφομοίωσης των παιδιών αυτών στο σχολικό περιβάλλον καθώς και η παρουσίαση τρόπων ολιστικής αντιμετώπισης του φαινομένου.
Προς μεγάλη απογοήτευση, τα συμβάντα εκφοβισμού ανάμεσα στους μαθητές στο σχολικό περιβάλλον δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και άμεσα. Η ζωή ενός μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και με εθνοπολιτισμική ετερότητα είναι δυσχερής ούτως ή άλλως και προκαταβολικά και σε συνάρτηση με την σχολική βία καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη (Mishna F. , 2003). Είναι, λοιπόν, αδήριτη ανάγκη η θεσμοθέτηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος για την πρόληψη και καταστολή της ενδοσχολικής βίας στο συμπεριληπτικό σχολείο και όχι μόνον, το οποίο συνιστά τον καθ’ ύλην αρμόδιο φορέα για την κατάλληλη παιδαγώγηση των μαθητών αλλά και την δημιουργία καλών πολιτών στην μετέπειτα κοινωνία και η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στον σκοπό αυτό.
Περίληψη
School bullying is a multidimensional phenomenon of social pathogenesis with alarming dimensions not only in our country (Olweus 1993) but internationally as well, with very adverse effects both on the child's mental and emotional world and on his learning process in order to form "healthy" citizens of tomorrow's (Roland and Munthe 1989).
Despite the increased interest in this problem, the majority of research focuses mainly on students who do not experience learning problems. There are very few scientific researches that have been carried out on the extent of the problem of school violence among students with special educational needs and ethno-cultural diversity.
It is, in fact, a phenomenon of social pathogenesis that most often targets in students with special educational needs and with ethno-cultural diversity (Σιουμάλα 2018) , probably due to their special needs, their differences in appearance, language, culture and attitude compared to children of typical development, make them easy targets and recipients of school bullying (Καραδήμα 2013).
In this paper, an approach is attempted to the above mentioned socially-sensitive topic, presenting findings and conclusions of recent researches in the national and international area. Initially, a conceptual determination of the concept of school bullying will be made (Καραδήμα 2013) as well as the term "special educational needs" and "cultural diversity » (Χειλιουδάκη 2016).
Then the special characteristics as well as the various forms of school bullying will be presented (Πετρόπουλος και Παπαστυλιανού 2021) targeting children with special educational needs as well as ethno-cultural diversity. We will analyze the reasons why children with different culture, external appearance and nationality deal with various psychosomatic or mental problems and seem to be victims in incidents of school violence at a high rate. At the same time, cases of students with mild learning difficulties and with ethno-cultural differences who often take on the role of perpetrators in similar incidents of school bullying will also be investigated. Finally, the consequences of this phenomenon on the psychosynthesis, socialization and general development of these students will be analyzed.
However, apart from the above-mentioned fundamental conceptual and theoretical issues, ways of managing the phenomenon by an educator will also be
5
proposed, since it is a phenomenon that is quite common for someone to face, especially if their professional career will involve an inclusive school. This work will be an important tool that will propose prevention, intervention and resolution measures for bullying incidents that occur at school (Βρέλλη 2021).
Thus, through this study, the reader will be able to understand and distinguish whether or not an event constitutes school violence for students with special educational problems and ethno-cultural diversity, to distinguish the forms of this problem, to identify and also evaluate the consequences in the psychology of the parties involved as a diagnosis of the problem, to understand the extent of the phenomenon, to propose and also apply certain preventive or repressive methods to reduce the problem (Kontari 2015), to deal with school violence at three levels (individual, class and school unit): a) at the individual and incident level, b) at the class level and c) at the school unit level. The purpose, moreover, of the work is the presentation of the most important researches at the national and international level (Παπαζήση Σ. , 2016) (Αλμπανούδη 2014) which investigate the phenomenon of school violence in children with special educational problems and ethno-cultural diversity (Νικολάου Γ. , 2014). This will highlight the seriousness of the phenomenon, the necessity of taking measures for the gradual assimilation of these children into the school environment, as well as the presentation of ways to deal holistically with the phenomenon.
To great disappointment, incidents of bullying among students in the school environment are not dealt effectively and promptly. The life of a student with special educational needs and with ethno-cultural diversity is difficult anyway and in connection with school violence incidents becomes even more difficult (Mishna F. , 2003). It is, therefore, an absolute necessity to institutionalize an integrated system for preventing and dealing with school violence in the inclusive school and not only, which constitutes the materially responsible body for the appropriate pedagogy of the students but also the creation of good citizens in the future society and the present.
Αριθμός σελίδων
85Σχολή
Σχολή Επιστημών Υγείας & ΠρόνοιαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Βιοϊατρικών ΕπιστημώνΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Παιδαγωγική μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών ΠροσεγγίσεωνΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές