Πραγματολογικά ελλείμματα σε παιδιά με διαταραχές αυτιστικού φάσματος

Τσινούλη, Αικατερίνη

Pragmatic Deficits in children with Autistic Spectrum Disorders

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Τσινούλη, Αικατερίνη

Date

2022-10-06

Advisor

Μπέλεση, Βασιλική
Δελή, Ερμιόνη

Βιβλιογραφική ανασκόπηση (2.521Mb)

Keywords

Φάσμα αυτισμού ; Παιδαγωγική παρέμβαση

Abstract

Ο όρος «Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ) αφορά σε μια νευρο-αναπτυξιακή διαταραχή με γνωρίσματα, όπως οι μειονεξίες στις κοινωνικές δεξιότητες και συναισθηματικές εκδηλώσεις, οι δυσκολίες στον τρόπο επικοινωνίας και στη γλώσσα καθώς και στη γνωστική ανάπτυξη. Άλλες διαταραχές περιλαμβάνουν στερεοτυπικές αντιδράσεις, δυσχέρεια στην επεξεργασία των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος αλλά και προβλήματα συμπεριφοράς. Είναι αλήθεια ότι ο αυτισμός και οι συναφείς αναπτυξιακές διαταραχές αποτελούν αντικείμενο μεγάλου κοινωνικού και επιστημονικού ενδιαφέροντος εδώ και πολλές δεκαετίες παγκοσμίως. Τα άτομα που πάσχουν από αυτισμό δεν μπορούν να επικοινωνήσουν, είτε λεκτικά είτε μη λεκτικά και η γλωσσική τους ανάπτυξη είναι περιορισμένη ή και ανύπαρκτη (Frith, 1999). Αναμφίβολα, το είδος και η σοβαρότητα των γνωστικών και πραγματολογικών ελλειμμάτων, η ποικιλομορφία της κλινικής εικόνας σε κάθε άτομο, η εύρεση της αιτίας πρόκλησης, η διάρκεια και η καταπολέμηση των διαταραχών καλούν τα αυτιστικά άτομα, τους επιστήμονες, τους γονείς και τους υπεύθυνους φορείς να ασχοληθούν πιο επισταμένα (Παπαγεωργίου και σύν., 2006). Στην παρούσα διπλωματική εργασία αναλύεται το θέμα των πραγματολογικών ελλειμμάτων σε παιδιά με διαταραχές αυτιστικού φάσματος. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται η διεξοδική προσέγγιση της ανάπτυξης των δεξιοτήτων της επικοινωνίας και του λόγου, η αποσαφήνιση των σχετικών όρων και κυρίως αυτού της πραγματολογίας. Επίσης, επιδιώκεται η επεξήγηση του φάσματος του αυτισμού, μια αναφορά στη διάγνωση και στα πιο βασικά διεθνή διαγνωστικά συστήματα, στην επιδημιολογία και στη θεμελιώδη αιτιολόγηση του αλλά και στις επικοινωνιακές δυσκολίες των παιδιών με ΔΑΦ. Τέλος, καθώς σε ένα σχολείο συμπερίληψης ένας εκπαιδευτικός είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχει να αντιμετωπίσει πραγματολογικά ελλείμματα στους μαθητές του, η παρούσα εργασία θα είναι ένα σημαντικό εργαλείο που θα προτείνει θεραπευτικές αλλά και παιδαγωγικές παρεμβάσεις που προάγουν την ανάπτυξη του προφορικού λόγου και των επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Οι τελευταίες είναι ορθό να συντελούνται κυρίως σε ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο με την κατάρτιση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος σε ένα σταθερό περιβάλλον με διαφοροποιημένη διδασκαλία.

Abstract

The term "Autism Spectrum Disorder" (ASD) refers to a neurodevelopmental disorder with features such as deficits in social skills and emotional manifestations, difficulties in communication and language as well as cognitive development. Other disorders include stereotyped reactions, difficulty processing environmental stimuli, and behavioral problems. It is true that autism and related developmental disorders have been the subject of great social and scientific interest for many decades worldwide. People with autism cannot communicate, either verbally or non-verbally, and their language development is limited or non-existent (Frith, 1999). Undoubtedly, the type and severity of the cognitive and pragmatic deficits, the diversity of the clinical picture in each individual, the finding of the cause, the duration and the combating of the disorders call for autistic people, scientists, parents and responsible bodies to are studied more closely (Papageorgiou et al., 2006). This dissertation analyzes the issue of factual deficits in children with autism spectrum disorders. More specifically, a comprehensive approach is attempted to the development of communication and speech skills, the clarification of the relevant terms and especially that of pragmatics. Also, the explanation of the spectrum of autism is sought, a reference to the diagnosis and the most basic international diagnostic systems, epidemiology and its fundamental justification as well as the communication difficulties of children with ASD. Finally, as in an inclusive school a teacher will almost certainly have to deal with factual deficits in his students, this work will be an important tool that will propose therapeutic as well as pedagogical interventions that promote the development of oral language and communication skills. The latter should be carried out mainly in an educational context with the preparation of an individualized educational program in a stable environment with differentiated teaching. Key words: autism spectrum, disorders, communication, pragmatics, deficits, therapeutic, pedagogical intervention.