Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και η συμβολή του στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών: H περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Στην παρούσα εργασία, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής «Δημόσια Οικονομική και Πολιτική», επιχειρείται μια παρουσίαση, ανάλυση και κριτική θεώρηση του θεσμικού πλαισίου και κοινοτικού κεκτημένου που διέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). Στην εργασία καταγράφονται και αναλύονται οι στόχοι του ΣΣΑ, σε ένα διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον με απειλές και κινδύνους για την βιωσιμότητα και σταθερότητα των Δημόσιων Οικονομικών των κρατών μελών. Ακολούθως, παρατίθενται στοιχεία που αφορούν την διαχρονική διαδρομή και εξέλιξη, από την γέννηση του θεσμού μέχρι την εφαρμογή του ως σήμερα, ενώ παρουσιάζονται με χρονική αλληλουχία οι αλλαγές και εξελίξεις που επήλθαν. Σταθμός, πάντως, στην εξέλιξη του θεσμού, αποτελεί η πανδημία Covid-19 που επέβαλλε και την προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του, που συνεχίζεται μέχρι την συγγραφή της παρούσας εργασίας. Επιπλέον, εξετάζεται και η ειδική περίπτωση της χώρας μας, ως απόρροια της δημοσιονομικής κρίσης που δημιουργήθηκε την δεκαετία του 2010 και πως αυτή συνέβαλλε όχι μόνο στην δημιουργία του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου αλλά και σημαντικών χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Στην εργασία επιχειρείται μια διερεύνηση της συμβολής και αποτελεσματικότητας του ΣΣΑ από την εφαρμογή του μέχρι σήμερα. Επιπλέον εξετάζεται διεξοδικά ποια είναι η πρόκληση της μελλοντικής αναθεώρησης του ΣΣΑ σε περιβάλλον ύφεσης των ευρωπαικωνοικονομιών, ενώ εξετάζονται πιθανά σενάρια προς ποια κατεύθυνση, αυτή θα πρέπει να προσανατολιστεί. Η προσέγγιση και ανάλυση επιχειρείται σε δύο επίπεδα ένα συνολικό ευρωπαϊκό και ένα εθνικό, υπό το πρίσμα των σύνθετων δημοσιονομικών χαρακτηριστικών της χώρας μας. Η διπλωματική υποστηρίζεται και από ένα εξειδικευμένο ερωτηματολόγιο που απευθύνθηκε σε οικονομικά στελέχη, από το οποίο εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για την συμβολή του ΣΣΑ στη διασφάλιση της σταθερότητας των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών της ΕΕ και την αναγκαιότητα ή μη μιας μελλοντικής αναθεώρησής του και προς ποια κατεύθυνση.