Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και η συμβολή του στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών: H περίπτωση της Ελλάδας

Γεωργίου, Γεώργιος

The Stability and Growth Pact and its contribution to ensuring the sustainability of public finances: The case of Greece

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Γεωργίου, Γεώργιος

Date

2022-11

Advisor

Βαβούρα, Χαρίκλεια
Vavouras, Ioannis

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (4.279Mb)

Keywords

Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ; Βιωσιμότητα ; Δημόσια οικονομικά ; Διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ; Γενική ρήτρα διαφυγής ; Δημοσιονομικοί κανόνες ; Δημοσιονομική διακυβέρνηση ; Διασφάλιση δημοσιονομικής πειθαρχίας ; Αναθεώρηση Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ; Εποπτεία και Συντονισμός Οικονομικών Πολιτικών

Abstract

Στην παρούσα εργασία, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής «Δημόσια Οικονομική και Πολιτική», επιχειρείται μια παρουσίαση, ανάλυση και κριτική θεώρηση του θεσμικού πλαισίου και κοινοτικού κεκτημένου που διέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). Στην εργασία καταγράφονται και αναλύονται οι στόχοι του ΣΣΑ, σε ένα διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον με απειλές και κινδύνους για την βιωσιμότητα και σταθερότητα των Δημόσιων Οικονομικών των κρατών μελών. Ακολούθως, παρατίθενται στοιχεία που αφορούν την διαχρονική διαδρομή και εξέλιξη, από την γέννηση του θεσμού μέχρι την εφαρμογή του ως σήμερα, ενώ παρουσιάζονται με χρονική αλληλουχία οι αλλαγές και εξελίξεις που επήλθαν. Σταθμός, πάντως, στην εξέλιξη του θεσμού, αποτελεί η πανδημία Covid-19 που επέβαλλε και την προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του, που συνεχίζεται μέχρι την συγγραφή της παρούσας εργασίας. Επιπλέον, εξετάζεται και η ειδική περίπτωση της χώρας μας, ως απόρροια της δημοσιονομικής κρίσης που δημιουργήθηκε την δεκαετία του 2010 και πως αυτή συνέβαλλε όχι μόνο στην δημιουργία του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου αλλά και σημαντικών χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Στην εργασία επιχειρείται μια διερεύνηση της συμβολής και αποτελεσματικότητας του ΣΣΑ από την εφαρμογή του μέχρι σήμερα. Επιπλέον εξετάζεται διεξοδικά ποια είναι η πρόκληση της μελλοντικής αναθεώρησης του ΣΣΑ σε περιβάλλον ύφεσης των ευρωπαικωνοικονομιών, ενώ εξετάζονται πιθανά σενάρια προς ποια κατεύθυνση, αυτή θα πρέπει να προσανατολιστεί. Η προσέγγιση και ανάλυση επιχειρείται σε δύο επίπεδα ένα συνολικό ευρωπαϊκό και ένα εθνικό, υπό το πρίσμα των σύνθετων δημοσιονομικών χαρακτηριστικών της χώρας μας. Η διπλωματική υποστηρίζεται και από ένα εξειδικευμένο ερωτηματολόγιο που απευθύνθηκε σε οικονομικά στελέχη, από το οποίο εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για την συμβολή του ΣΣΑ στη διασφάλιση της σταθερότητας των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών της ΕΕ και την αναγκαιότητα ή μη μιας μελλοντικής αναθεώρησής του και προς ποια κατεύθυνση.

Abstract

In this study written as part of the educational process of obtaining the Master’s Degree in Public Economics and Policy of the University of West Attica, a comprehensive analysis is attempted for the operation and effectiveness of the institutional framework and “acquiscommunautaire” governing the Stability and Growth Pact (SGP). The scope of the study is to present the fiscal objectives of SGP and explain how they function in an international and European context taking into consideration threats and risks related to the sustainability and stability of EU Public Finances. The author presents step by step the SGP progress from its initiation to the recent implementation and explains changes and developments occurred in chronological order. A crucial milestone in its implementation was the recent Covid-19 pandemic that forced the suspension of the budgetary requirements of the SGP by activating for the first time of the :general escape clause” of the SGP. A review is made of where we are standing today, and what are the challenges and possible directions of a future revision of the SGP. The analysis is attempted at two levels, an overall European one and a national one in light of the fiscal particularities and needs of Greece. Τhe dissertation is also supported by a questionnaire addressed to economists from which useful conclusions are drawn for the contribution of SGP and the possible need for its future revision. Finally the author, taking into consideration bibliography and other references, exposes opinions and arguments for a future revision of SGP.