Ακτινοθεραπεία προστάτη και ποιότητα ζωής ασθενών

Abstract

Ο καρκίνος του προστάτη αφορά την ύπαρξη κακοήθειας στη περιοχή του προστάτη αδένα. Πρόκειται για μία από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες νόσους παγκοσμίως, ενώ την ίδια στιγμή που αποτελεί και την πιο συχνή μορφή καρκίνου στο ανδρικό φύλο. Οι επιπτώσεις του καρκίνου του προστάτη μπορεί να εμφανιστούν τόσο σε σωματικό επίπεδο, όσο και σε συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο. Ο κύριος σκοπός της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας είναι η αύξηση της επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του προστάτη και η ελαχιστοποίηση των προβλημάτων και των παρενεργειών από τις ακτινοθεραπείες που ακολουθούνται. Ο στόχος της συγκεκριμένης μεταπτυχιακής ερευνητικής εργασίας είναι η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο του προστάτη μετά την ακτινοθεραπεία, ώστε να παρέχεται η βέλτιστη φροντίδα σε αυτούς. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο «Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο» στη Λεμεσό της Κύπρου, από το Μάϊο του 2022 έως και τον Οκτώβριο του 2022. Το δείγμα, που χρησιμοποιήθηκε, αποτελείται από 30 ασθενείς, ηλικίας 50 έως 75 ετών, με καρκίνο του προστάτη, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία. Οι 30 ασθενείς που επιλέχθηκαν, συμπλήρωσαν τρία (3) ερωτηματολόγια ανά τρεις (3) μήνες, σε κάθε προγραμματισμένο επανέλεγχο με τον Ακτινοθεραπευτή-Ογκολόγο, για το διάστημα 3 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία έως και 18 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία. Τα ερωτηματολόγια συνολικά εμπεριείχαν 23 ερωτήσεις. Το 1ο ερωτηματολόγιο «EPIC-CP», μελέτησε με δέκα (10) ερωτήσεις γενικά τις τοπικές παρενέργειες που μπορεί να προκύψουν από την ακτινοθεραπεία στη περιοχή του προστάτη αδένα. Το 2ο ερωτηματολόγιο «IIEF-5», ανέλυσε με πέντε (5) ερωτήσεις τη στυτική δυσλειτουργία κατά τη σεξουαλική επαφή/πράξη. Το 3ο ερωτηματολόγιο «IPSS», μελέτησε με επτά (7) ερωτήσεις τα συμπτώματα που αφορούσαν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Μέσα από την έρευνα προέκυψε πως η ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του προστάτη είναι σχετικά μειωμένη σε κάποιες κατηγορίες, οι οποίες είτε αφορούν τη λειτουργικότητα του ασθενούς, είτε την ψυχολογία είτε τα συναισθήματα αυτού. Μετά τις αναλύσεις, τα αποτελέσματα από το ερωτηματολόγιο «EPIC-CP» έδειξαν πως υπήρχε μείωση των τιμών στη βαθμολογία των τοπικών παρενεργειών του καρκίνου του προστάτη. Στη συνέχεια, τα αποτελέσματα από τις αναλύσεις του ερωτηματολογίου «IIEF-5» παρουσίασαν πως οι 14 από τους 30 ασθενείς του δείγματος είχαν αυξημένη στυτική λειτουργία μετά το πέρας των 18 μηνών από την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας σε σύγκριση με τους πρώτους 3 μήνες θεραπείας, ενώ οι υπόλοιποι 16 ασθενείς του δείγματος ανήκαν στη κατηγορία με σοβαρές στυτικές δυσλειτουργίες. Τέλος, τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου «IPSS» έδειξαν πως, στους μισούς ασθενείς του δείγματος (15 ασθενείς από τους 30) υπήρξε αύξηση των συμπτωμάτων του ουροποιητικού συστήματος, όμως ο μέσος όρος της βαθμολογίας μειώθηκε μετά το πέρας των 18 μηνών από την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας και οι ασθενείς του δείγματος κατατάχθηκαν στη κατηγορία με ήπιες ουροποιητικές δυσλειτουργίες. Η κατάλληλη αντιμετώπιση αυτής της ξεχωριστής ομάδας ασθενών, προϋποθέτει να λαμβάνεται υπόψη η ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών ως μία έννοια με πολλές διαστάσεις, η οποία εξαρτάται από διάφορες μεταβλητές και παράγοντες που αφορούν την ασθένεια, το σχήμα της θεραπείας και το πνευματικό επίπεδο των ασθενών.