Έλεγχος αντισωμάτων PF4/H στην θρομβοπενία που προκαλείται από ηπαρίνη μέσω διέγερσης του ανοσοποιητικού συστήματος HIT (Heparin Induced Thrombocytopenia) σε ασθενείς μονάδων εντατικής θεραπείας COVID-19 και πιθανή συσχέτισή τους με δείκτες φλεγμονής
Detection of PF4/H antiplatelets antibodies to heparin induced thrombocytopenia (HIT) by stimulation of the immune system in patients of COVID-19 intensive care units and their possible association with markers of inflammation
Keywords
HIT ; Θρομβοπενία ; Ηπαρίνη ; Αντιαιμοπεταλιακά αντισώματα ; COVID-19Abstract
Εισαγωγή: Η θρομβοπενία, σε ασθενείς COVID-19, προκαλούμενη από την ηπαρίνη (HIT)
είναι από τις πλέον σοβαρές επιπλοκές της ηπαρίνης και του μικρού μοριακού βάρους
ηπαρινών, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε πολυοργανική ανεπάρκεια και θάνατο. Προκαλεί
την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων (PLT) και αργότερα τη μαζική συγκόλλησή τους. Έτσι
τα αιμοπετάλια καταναλώνονται με αποτέλεσμα την σοβαρή θρομβοπενία. Παράλληλα
ενεργοποιείται και ο καταρράκτης της πήξης και δημιουργούνται θρόμβοι τόσο στις
φλέβες όσο και στις αρτηρίες.
Σκοπός: Η ανίχνευση των αντισωμάτων PF4/H, σε ασθενείς με COVID-19 που
νοσηλεύτηκαν στην ΜΕΘ του Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΥ το χρονικό διάστημα 2021-2022
(περίοδος έξαρσης της πανδημίας SARS COV-2). Επίσης στα θετικά δείγματα θα γίνει
έλεγχος συσχέτισης με συγκεκριμένους δείκτες φλεγμονής σαν προγνωστικός παράγοντας
της εξέλιξης του συνδρόμου HIT.
Μέθοδος- Υλικά: Στο ειδικό μέρος της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν ορός και πλάσμα
ασθενών στα οποία μετρήθηκαν τα HIT αντι-ηπαρινικά αντισώματα με την μέθοδο της
ανοσοθολοσυμμετρίας, πραγματοποιήθηκαν οι κλασσικές δοκιμασίες πήξης
(PT/APTT/INR/DD/ Ινωδογόνο), μετρήσεις αιμοπεταλίων (PLT) καθώς και δείκτες
φλεγμονής όπως WBC, CRP, φερριτίνη, LDH σε αναλυτές χημειοφωταύγειας,
θολοσυμμετρίας και αιματολογικούς αναλυτές.
Αποτελέσματα: Ελέγχθηκαν 60 ασθενείς που νοσηλεύθηκαν στην ΜΕΘ COVID-19 για
PF4/H αντισώματα. Από αυτούς 43 ήταν αρνητικοί, ποσοστό 71,6% και 17 θετικοί,
ποσοστό 28,4%. Η μέση ηλικία ήταν 70 έτη με 43 από αυτούς άνδρες και 17 γυναίκες. Στο
σύνολο των ασθενών παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της
CRP, LDH, D-Dimmers και φερριτίνης. Στους ασθενείς με HIT(+) παρατηρήθηκε σχετική
συσχέτιση της φερριτίνης με τα αιμοπετάλια. Την ημέρα εξέτασης για HIT ο αριθμός των
αιμοπεταλίων βρέθηκε να είναι στατιστικά σημαντικά μειωμένος σε ασθενείς με HIT(+).
Συμπεράσματα: Η ανάπτυξη των αντισωμάτων PF4/H στους βαρέως πάσχοντες ασθενείς
με COVID-19 ίσως είναι χαρακτηριστικό στην COVID-19 καθώς ένα σημαντικό ποσοστό
28,4% των ασθενών βρέθηκαν θετικοί για τα αντισώματα αυτά χωρίς όμως αυτό να
υποδηλώνει πάντοτε παθολογική HIT. Η πτώση των αιμοπεταλίων ήταν μεγαλύτερη από
το 50% από την αρχική τους τιμή. Όλοι οι δείκτες φλεγμονής, ιστικής βλάβης και
αιμόστασης επηρεάζονται εντυπωσιακά ανεξάρτητα από την εμφάνιση ή όχι των
antiPF4/H. Οριακά αυξημένα επίπεδα LDH, D-dimmers, CRP και φερριτίνης σε ασθενείς με
HIT(+) συγκριτικά με ασθενείς με HIT(-).
Abstract
Introduction: Heparin-induced thrombocytopenia (HIT) in COVID-19 patients is one of the
most serious complications of heparin and low molecular weight heparin, because it can
lead to multiorgan failure and death. It causes platelet activation (PLT) and later massive
platelet aggregation. Thus, platelets are consumed resulting in severe thrombocytopenia.
At the same time, the coagulation cascade is also activated and clots are formed in both
veins and arteries.
Purpose: The detection of PF4/H antibodies, in patients with COVID-19 who were
hospitalized in the ICU of the General Hospital of Hippocrates in the period 2021-2022
(period of SARS pandemic COV-2 outbreak). The positive samples will also be tested for
correlation with specific markers of inflammation as a predictor of the progression of HIT
syndrome.
Method: In the specific part of the study, serum and plasma of patients were used in which
HIT anti-heparin antibodies were measured by the immunohistochemistry method,
classical coagulation tests (PT/APTT/INR/DD/Fibrinogen), platelet count (PLT) and
inflammation markers such as WBC, CRP, ferritin, LDH were performed in
chemiluminescence, tholosymetry and haematological analysers.
Results: 60 patients hospitalized in the COVID-19 ICU were screened for PF4/H antibodies.
Of these, 43 were negative, 71.6% and 17 were positive, 28.4%. The mean age was 70 years
with 43 of them male and 17 females. In all the patients statistically, significant positive
correlation was observed between CRP, LDH, D-Dimmers and ferritin. In patients with
HIT(+) a relative correlation of ferritin with platelets was observed. On the day of
examination for HIT, platelet count was found to be statistically significantly decreased in
patients with HIT(+).
Discussion: The development of PF4/H antibodies in severely affected COVID-19 patients
may be typical in COVID-19 as a significant 28.4% of patients tested positive for these
antibodies but this does not always indicate pathological HIT. The drop in platelets was
greater than 50% from baseline. All markers of inflammation, tissue damage and
haemostasis were strikingly affected independently of the presence or absence of
antiPF4/H. Borderline elevated levels of LDH, D-dimmers, CRP and ferritin in HIT(+) patients
compared to HIT(-) patients