Προσφυγικοί καταυλισμοί : Μια Αν-οίκεια, κατ-οίκηση
Refugee Camp: an un-familiar habitation
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μαντζιώρου, Παναγιώτα
Ημερομηνία
2023-03-02Επιβλέπων
Γεωργιάδου, ΖωήΛέξεις-κλειδιά
Πρόσφυγες ; Καταυλισμοί ; Βιωσιμότητα ; Ανθρωπιστική αρχιτεκτονικήΠερίληψη
Σήμερα, σύμφωνα με την έκθεση Global Trends, ο αριθμός των εκτοπισμένων παγκοσμίως εξαιτίας φυσικών καταστροφών, πολεμικών συγκρούσεων, πολιτικών διώξεων, είναι υψηλότερος από τον απόηχο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι εκτοπισμένοι βιώνουν μια μετέωρη συνθήκη στην πορεία για ένα ασφαλή νέο τόπο-μια νέα ζωή. Προσωρινές λύσεις για την έκτακτη ανάγκη αποτελούν οι προσφυγικοί καταυλισμοί για μια στάση και η συνέχεια συνήθως οδηγεί στο άγνωστο.
Γεωγραφικά, χωροθετημένα σε απομακρυσμένες περιοχές, απομονώνουν τα άτομα, που ζουν εκεί. Οι πολυπληθείς αυτές δομές, απαρτιζόμενες από ετερόκλητο πληθυσμό, εκτείνονται σε περιορισμένο χώρο, στον οποίο διαμορφώνεται μια προσωρινή καθημερινότητα σε μια “ενδιάμεση” κατάσταση, όπου επικρατεί η αβεβαιότητα και η προσμονή για τη φυγή. Πρόκειται για έναν «άλλο τόπο», μία δομή που αριθμεί δεκαετίες εφαρμογής σε περιπτώσεις έκτακτης μετεγκατάστασης.
Οι στρατηγικές για την προσφυγική κρίση των επίσημων διεθνών φορέων (UN, UNHCR, τοπικές κυβερνήσεις κ.λπ.) έχουν πλέον μετατοπιστεί στην εξεύρεση ολοκληρωμένων βιώσιμων πρακτικών και προγραμμάτων με στόχο τη μείωση των τριβών και των εντάσεων μεταξύ προσφύγων και κοινοτήτων υποδοχής, την επίτευξη ισορροπίας με το φυσικό περιβάλλον, με γνώμονα την ήπια ανάπτυξη.
Ως βασικός εταίρος στην όλη μελέτη συγκαταλέγεται και ο χρήστης είτε από την πλευρά των εκτοπισμένων είτε από την πλευρά των φιλοξενούντων. Οι κοινότητες υποδοχής αποκτούν κοινωνικές σχέσεις με τους εκτοπισμένους και γίνονται κοινωνοί ενός έργου, που μπορεί να εξυπηρετήσει και τις δικές τους ανάγκες. Η συμμετοχή των πληγέντων πληθυσμών σε διάφορα στάδια της μελέτης, της κατασκευής αλλά και της συντήρησης των μονάδων καθιστά το όλο εγχείρημα ρεαλιστικό. Η κοινή εμπειρία, η γνώση, η παράδοση μεταφέρεται, μεταλλάσσεται και μορφοποιείται στον νέο τόπο ως συνέχεια της πορείας και αποδίδει στον χώρο τα χαρακτηριστικά , που μεταφέρει. Αυτή η διαδικασία συμβάλει ώστε το αν-οικείο να πάρει μια οικεία απόχρωση.
Οι περιπτώσεις, που παρουσιάζονται, στο Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και την Κένυα καθώς και η πρόταση για παρέμβαση σε καταυλισμούς του ελλαδικού χώρου, αφορούν υλοποιημένα ή πιλοτικά σχέδια, που αναφέρονται στη στέγαση χωρίς αποκλεισμούς, σε κοινοτικούς χώρους, ευκαιρίες εργασίας και εκπαίδευσης. Ζητούμενο για όλα αυτά τα προγράμματα, εκτός από τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, είναι η κοινωνικο-ψυχολογική ενδυνάμωση των ωφελούμενων μέσα από την οικειοποίηση του χώρου .
Περίληψη
Today, according to a Global Trends report, the number of deportees worldwide (displaced people - DP) due to natural disasters, war conflicts, and political persecution, is higher than that in the aftermath of World War II. Displaced peopleexperience a liminal state in pursuit of a safe new place – a new life. Refugee camps consist a temporary solution to the emergency, a pause (stop) followed by an unknown continuum.
Geographically, located in remote areas, these camps isolate the people who live there. These populous structures, comprising disparate population, extend to a confined space, in which a temporary routine is shaped into an “intermediate state, where uncertainty and anticipation for escape prevail. It is “another place”, a camp which dates back to decades of implementation in exceptional relocation cases.
Strategies of the official international bodies (UN, UNHCR, local governments etc., )to fight the refugee crisis have now shifted towards seeking integrated sustainable practices and programs with the objective to reducing friction and tension among refugees and communities of acceptance,achieving balance with the natural environment in the light of mild growth.
As a key partner of the whole study, the user is included, either on the side of the DP or on the side of the hosts. The host communities develop social relationships with the displaced and become a partaker of a plan, which can fulfill their own needs. The involvement of the affected populations during the various stages of the study, the construction but also the unit maintenance renders the whole operation realistic. Common experience, knowledge and tradition aretransferred, altered and formatted in the new place as a continuation of the course and attribute to the place the characteristics that they transfer. This procedure contributes to the un-familiar taking a familiar nuance.
The cases which are presented in Pakistan, Bangladesh and in Kenya as well as the proposal for intervention in camps in the Greek territory, concern implemented or pilot projects, which refer to inclusive accommodation, to community areas, job and education opportunities. The aim of all these programs, apart from the improvement of living conditions, is the social-psychological empowerment of the beneficiaries through the appropriation of space.