Περιστατικά λεκτικής βίας και σχολικού εκφοβισμού στο ελληνικό δημοτικό σχολείο μέσω προφορικής αφήγησης. Στρατηγική και τεχνικές αντιμετώπισης του φαινομένου εκ μέρους της διοίκησης και του εκπαιδευτικού προσωπικού
Incidents of verbal violence and school bullying in the Greek primary school through oral narration. Strategy and techniques for dealing with the phenomenon on the part of the administration and the educational staff
Keywords
Λεκτική βία ; Σχολικός εκφοβισμός ; Σχολική διοίκηση ; Εκπαιδευτικοί ; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ; Στρατηγικές αντιμετώπισης ; Στρατηγικές πρόληψηςAbstract
Στην παρούσα διπλωματική έρευνα διερευνώνται οι υποκειμενικές αντιλήψεις, πεποιθήσεις και εμπειρίες των εκπαιδευτικών αλλά και της διοίκησης του σχολείου σχετικά με φαινόμενα βίας και εκφοβισμού που λαμβάνουν χώρα στο σχολείο και η ετοιμότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού να αντιμετωπίσει περιστατικά βίας και επιθετικότητας μέσα στο χώρο του σχολείου. Σημαντικές παράμετροι που θα εξετασθούν επίσης, σχετίζονται με το εάν παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις στην αντιμετώπιση τέτοιου είδους φαινομένων από τους εκπαιδευτικούς και η συσχέτισή τους με το φύλο. Σε ό,τι αφορά στη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε, προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της έρευνας, εφαρμόστηκαν οι αρχές της Ποιοτικής Ανάλυσης. Βασικό εργαλείο συλλογής δεδομένων ήταν η διεξαγωγή προφορικών αφηγήσεων/συζητήσεων που βοήθησαν την ερευνήτρια να αποσπάσει όσον το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες από τους συνεντευξιαζόμενους αναφορικά με το αντικείμενο της μελέτης, χρησιμοποιώντας ως δείγμα δύο διευθύντριες, μία υποδιευθύντρια και οκτώ εν ενεργεία εκπαιδευτικούς σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι το διοικητικό και εκπαιδευτικό προσωπικό είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τέτοιες έκρυθμες αντιδράσεις, χρειάζεται όμως στήριξη και συμβουλευτική από ένα καλά οργανωμένο δίκτυο Συμβούλων Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι θα επισκέπτονται τακτικά τα σχολεία παρέχοντας καθοδήγηση, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία τους. Οι εκπαιδευτικοί υποχρεούνται επίσης, να παρακολουθούν προγράμματα εκπαιδευτικής κατάρτισης που θα περιλαμβάνουν τη μελέτη της γνώσης του παιδαγωγικού περιεχομένου σε θέματα αντιμετώπισης σχολικών κρίσεων. Η σχολική διοίκηση και οι εκπαιδευτικοί δείχνουν ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα και πρόθυμοι να ασχοληθούν με όλους τους δημιουργικούς τρόπους και τις μεθόδους που γνωρίζουν, ώστε η εκπαίδευση να είναι για όλους και να βοηθηθούν εκείνοι οι μαθητές που υφίστανται κακοποιητικές συμπεριφορές. Τέλος, διαφαίνεται απ’ όλη τη μελέτη ότι το σχολείο από μόνο του δεν μπορεί να επιτύχει τις ριζικές αλλαγές που χρειάζονται, ώστε να μεταβληθεί το «βίαιο πρόσωπο» της κοινωνίας, αλλά απαιτείται συλλογική συνεργασία και υποστήριξη (ηθική, οικονομική) από την τοπική κοινότητα, τους αρμόδιους φορείς και τις κοινωνικές υπηρεσίες.
Abstract
The current research aims at investigating thoroughly the subjective perceptions, beliefs and experiences of the teaching staff and school administration concerning instances of violence and bullying that take place within the school framework, as well as the extent to which teachers are alert to confront such incidents. Important parameters that will also be examined are related to whether significant discrepancies are observed in the treatment of such phenomena and their correlation with gender. The methodology employed in order to achieve the objective of this piece of research was to apply the principles of qualitative content analysis. The fundamental tool of collecting data for this piece of research was conducting oral narrations/conversations in order to gather rich contextual detail from the interviewees using a sample of two managers, one deputy manager and eight active teachers of Primary Education schools. The results of this study supported that the administrative and educational staff is capable of handling such uncontrollable situations. Nevertheless, support and counseling could be offered by a well-organized network of Education and Special Education Consultants, who will visit schools regularly and provide guidance to ensure their smooth operation. Teachers are also required to attend educational training programs that will include the study of knowledge of the pedagogical content in matters of dealing with school crises. The school administration and teachers seem to be aware of social problems and therefore, they are willing to assist by any means, so that education can be equal for everyone. In addition, help will be provided to those students who suffer from abusive behaviors. Ultimately, it is apparent from the whole study that the school itself cannot achieve the necessary radical changes so as to change the «violent face» of society, but collective cooperation and support (moral, financial) are required from the local community, the competent bodies and social services.