Συγκριτική μελέτη παραγωγής ζύθου με χρήση εμπορικής ζύμης του είδους Lachancea thermotolerans σε ελεύθερη και ακινητοποιημένη μορφή
Comparative study of beer production with the use of commercial yeast of the species Lachancea thermotolerans in free and immobilized form
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Τσιόκα, Άρτεμις
Ημερομηνία
2023-06-14Επιβλέπων
Tataridis, PanagiotisΛέξεις-κλειδιά
Lachancea thermotolerans ; Ξινή μπύρα ; Ακινητοποίηση ζυμών ; Διαδοχικές ζυμώσεις ; Πτητικές ενώσεις ; Οργανοληπτική ανάλυση ; Sour beer ; Yeast immobilization ; Sequential fermentation ; Volatile compounds ; Sensory analysisΠερίληψη
Οι ξινές μπύρες συνήθως παράγονται με την χρήση γαλακτικών βακτηρίων, η χρήση των οποίων επιφέρει τον κίνδυνο διασταυρούμενης επιμόλυνσης μέσα στο ζυθοποιείο. Γι’ αυτό το λόγο, πολλοί ζυθοποιοί που επιθυμούν να κάνουν ξινές μπύρες θα ήθελαν να αποφύγουν την παραπάνω διαδικασία και έτσι τα τελευταία χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες σχετικά με την παραγωγή ξινής μπύρας με χρήση εναλλακτικών μεθόδων. Η Philly Sour™ (Lachancea thermotolerans, Lallemand) είναι μια εμπορική ζύμη η οποία παράγει σε σημαντική ποσότητα γαλακτικό οξύ, σε σχέση με άλλες ζύμες, με αποτέλεσμα την σημαντική μείωση του pH. Προσδίδει με αυτό τον τρόπο ξινή γεύση στην μπύρα. Στη συγκεκριμένη εργασία, ερευνάται η παραγωγή ξινής μπύρας, με χρήση της Lachancea thermotolerans σε ελεύθερη και ακινητοποιημένη μορφή, καθώς και η επαναχρησιμοποίησή της σε διαδοχικές ζυμώσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η L. thermotolerans τόσο σε ελεύθερη, όσο και σε ακινητοποιημένη μορφή, κατανάλωσε τα σάκχαρα σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό, αλλά πιο αργά συγκριτικά με τον μάρτυρα (Saccharomyces cerevisiae) και χρειάστηκαν ως 16 ημέρες για να ολοκληρωθεί η ζύμωση. Η πτώση της τιμής του pH σημειώθηκε κατά τις πρώτες 4 ημέρες ζύμωσης, με την χαμηλότερη τιμή pH να έχει η ζύμωση με L. thermotolerans σε ακινητοποιημένη μορφή, 3,38 στην 1η παρτίδα και 3,56 στην επαναληπτική παρτίδα. Ακολούθησε η ζύμωση με L. thermotolerans σε ελεύθερη μορφή, η οποία είχε τιμή pH 3,75. Δεν υπήρξε σημαντική διαφορά μεταξύ των τιμών για τον φαινομενικό βαθμό ζύμωσης (~ 75%), την απόδοση σε αιθανόλη [~ 57-58% (%vol/oP φαινομενικού εκχυλίσματος)], το χρώμα και τη θολερότητα για όλες τις μπύρες, ανεξάρτητα με το στέλεχος της ζύμης ή την μέθοδο ζύμωσης (με ελεύθερα ή ακινητοποιημένα κύτταρα). Η μπύρα με την χαμηλότερη τιμή pH ήταν με την L. thermotolerans σε ακινητοποιημένη μορφή και ακολουθεί η L. thermotolerans σε ελεύθερη μορφή με μικρή τις περισσότερες φορές διαφορά. Η ολική ογκομετρούμενη οξύτητα κυμάνθηκε από 3,9 εώς 6,3 g/L. Με χρήση συστήματος HPLC-DAD βρέθηκε ότι η συγκέντρωση του γαλακτικού στη μπύρα από ζύμωση με Philly Sour σε ελεύθερη μορφή ήταν 3,60 g/L, ενώ στις ζυμώσεις με Philly Sour σε ακινητοποιημένη μορφή ήταν 5,84 g/L και 2,34 g/L στην επαναληπτική ζύμωση (με διαφορετική παρτίδα γλεύκους). Με χρήση GC-MS, βρέθηκε ότι παράχθησαν περισσότερες σημαντικές πτητικές ουσίες στις μπύρες που παράχθησαν με L. thermotolerans τόσο σε ελεύθερη όσο και σε ακινητοποιημένη μορφή, συγκριτικά με την μπύρα που παρήχθει με S. cerevisiae. Στην μπύρα που παρήχθει με L. thermotolerans σε ελεύθερη μορφή παράχθησαν σημαντικές ενώσεις σε υψηλότερη συγκέντρωση από ότι στην μπύρα που παρήχθει με L. thermotolerans σε ακινητοποιημένη μορφή, χωρίς όμως στατιστικά σημαντική διαφορά Τα αποτελέσματα της οργανοληπτικής ανάλυσης έδειξαν ότι η μπύρα που παρήχθει με L. thermotolerans σε ελεύθερη μορφή συγκέντρωσε στα περισσότερα αρωματικά χαρακτηριστικά υψηλότερη βαθμολογία από την μπύρα από ζύμωση με L. thermotolerans σε ακινητοποιημένη μορφή, με μικρή όμως διαφορά μεταξύ τους και χωρίς να είναι στατιστικά σημαντική. Στατιστικά σημαντική διαφορά υπήρξε μόνο στο χαρακτηριστικό της ξινής γεύσης, στο οποίο υπερτερούσε (M.O. 7,5) η μπύρα που παρήχθει με L. thermotolerans σε ακινητοποιημένη μορφή. Για όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά και βαθμολογήθηκαν ως χαμηλής έντασης. Στις διαδοχικές ζυμώσεις, παρατηρήθηκε κατανάλωση των σακχάρων σε ίσο ή μικρότερο χρονικό διάστημα στην 2η και 3η διαδοχική ζύμωση, συγκριτικά με την 1η ζύμωση. Η τιμή του pH δεν μειώθηκε αποτελεσματικά στην 2η και 3η διαδοχική ζύμωση, παραμένοντας εώς και 0,58 υψηλότερη από ότι αυτής της 1ης ζύμωσης. Ο φαινομενικός βαθμός ζύμωσης ήταν αρκετά υψηλός (~ 78 %) σε όλες τις μπύρες των διαδοχικών ζυμώσεων. Αντίθετα, η απόδοση σε αιθανόλη και η ολική ογκομετρούμενη οξύτητα μειωνόταν στατιστικώς σημαντικά, με κάθε επαναζύμωση.
Περίληψη
Sour beer is a type of beer, often produced with the use of lactic acid bacteria. The risk of cross-contamination, when using lactic acid bacteria, lead to the research of alternative methods for souring. Philly Sour™ (Lachancea thermotolerans, Lallemand) is a commercial yeast, which produces higher amount of lactic acid, comparatively to other yeast species, resulting in the production of sour beer with low pH value. The present thesis investigates beer production using: Lachancea thermotolerans with free cells and immobilized cells; and the potential of re-using immobilized cells in sequential fermentations. Results showed that L. thermotolerans had a similar fermentation range in free and immobilized form, but those were slower (up to 16 days) than the control with classic brewing yeast (Saccharomyces cerevisiae). The pH reduction took place during the first 4 days of the fermention. L. thermotolerans fermentation using immobilized cells had the lowest pH value ranging from 3.38 to 3.56 (in repeated fermentation). L. thermotolerans fermentation with free cells had a pH of 3.75. There were no significant differences, for the apparent degree of fermentation (~ 75 %), ethanol yield was ~ 57-58 % (%vol/fermented apparent oP), the colour and the turbidity, regardless of the used yeast strain or fermentation method (free or immobilized cells). L. thermotolerans with immobilized cells fermented beers had the lowest pH values. Τotal titratable acidity ranged from 3.9 to 6.3 g/L. Using an HPLC-DAD system, lactic acid concentrations in beers, produced with L. thermotolerans with free cells was 3.60 g/L, with immobilized cells was 5.84 g/L and 2.34 g/L in the repeated fermentation (with a different wort batch). Using GC-MS, more volatile compounds have been found in beers produced with L. thermotolerans with free or immobilized cells, in comparison to beer produced with S. cerevisiae. In beer produced with L. thermotolerans with free cells, volatile compounds have been found in higher concentrations, than in beer produced with immobilized cells, but the difference was not statistically significant. Sensory analysis results showed that beers produced with L. thermotolerans with free cells were also graded higher in aroma, but differences were not statsistically significant compared than those beers fermented with L. thermotolerans in immobilized form. There was a statistically significant difference in sour taste in the beer produced with L. thermotolerans with immobilized cells, which gathered the highest grade in sour taste (average: 7.5). No statistically significant difference has been found regarding the rest of the analyzed characteristics and their intensity has been graded as low. The 2nd and 3rd sequential fermentations exhibited a decrease in Plato values at equal or less time, than the 1st fermentation. However, pH values for the 2nd and 3rd sequential fermentation were slightly higher. Aparent degree of fermentation was high (~ 78 %) for all sequential fermentations. On the contrary, ethanol yields and total titratable acidity were statistically significant lower, compared to the corresponding values of the 1st fermentation.