Η διαχείριση της αλλαγής στους σύγχρονους εκπαιδευτικούς οργανισμούς: Η περίπτωση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα
Change management in contemporary educational organizations: The case of higher education institutions in Greece
Abstract
Ως διαχείριση αλλαγής ορίζεται το σύνολο των μορφών και των τρόπων με τους οποίους σχεδιάζονται, υλοποιούνται, ελέγχονται και αφομοιώνονται οι αλλαγές. Η διαχείριση αλλαγής στους οργανισμούς γενικά, όσο και στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ειδικότερα, αποτελεί ένα σύνολο διεργασιών που περιλαμβάνει την επικαιροποίηση της κατεύθυνσης, της δομής, της λειτουργίας και των ικανοτήτων των οργανισμών και ιδρυμάτων λόγω των αλλαγών στο εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον. Η αλλαγή αυτή θεωρείται ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα που καλείται η διοίκησή τους να αντιμετωπίσει, δεδομένου ότι απαιτεί υψηλό βαθμό κατανόησης και προσεκτικό σχεδιασμό. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την αλλαγή στους οργανισμούς. Αυτοί οι παράγοντες βοηθούν στην κατανόηση των ενεργειών που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την επιτυχημένη εφαρμογή της αλλαγής. Παράλληλα, υπάρχουν διάφορα εργαλεία και μοντέλα που βοηθούν στην ανάλυση αυτών των ενεργειών για την αποτελεσματική υλοποίηση των απαιτούμενων αλλαγών. Η παρούσα ερευνητική διπλωματική εργασία εξετάζει τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαχείριση αλλαγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, την επίδραση των δημογραφικών και λοιπών χαρακτηριστικών των συμμετεχόντων σε αυτούς τους παράγοντες, και τη σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων. Αρχικά πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση για να αποτυπωθούν οι βασικές έννοιες, οι προσεγγίσεις και τα μοντέλα της διαχείρισης αλλαγής γενικά, και ειδικότερα στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στη συνέχεια, με βάση και τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ποσοτική έρευνα με δεδομένα που συλλέχθηκαν με τη χρήση ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου από διδάσκοντες και διοικητικούς υπαλλήλους ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Τα ευρήματα της παρούσας ερευνητικής διπλωματικής εργασίας αποκάλυψαν την κρίσιμη σημασία των διαδικασιών και των παραγόντων που συμβάλλουν στην επιτυχή διαχείριση αλλαγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η έρευνα υπογράμμισε τη σημασία της αναγνώρισης της ανάγκης για αλλαγή, της ενίσχυσης της κουλτούρας αποδοχής και συνεργασίας, καθώς και της ανάπτυξης στρατηγικών που εστιάζουν στην προσαρμοστικότητα και την καινοτομία. Επιπρόσθετα, η στατιστική ανάλυση αποκάλυψε ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ των παραγόντων που εξαχθήκαν, ενισχύοντας την άποψη ότι η ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση αλλαγής μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένες επιδόσεις και αποτελεσματικότητα στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Abstract
Change management is defined as a set of forms and ways in which changes are planned, implemented, controlled, and assimilated. Change management in organizations generally, and in higher education institutions more specifically, consists of a set of processes that includes updating the direction, structure, function, and capabilities of organizations and institutions due to changes in their external and internal environment. This change is considered one of the most challenging issues that their management team is called to address, given that it requires a high degree of understanding and careful planning. There are many factors that affect change in organizations. These factors help understand the actions that must be carried out for the successful implementation of change. At the same time, there are various tools and models that assist in analyzing these actions for the effective implementation of the required changes. This research thesis examines the factors that affect change management in higher education institutions in Greece, the impact of demographic and other characteristics of the participants on these factors, and the relationship between these factors. Initially, a literature review was conducted to depict the basic concepts, approaches, and models of change management generally, and more specifically in higher education institutions. Subsequently, based on the literature review, a quantitative research was designed and implemented, with data collected using an electronic questionnaire from teaching and administrative staff of higher education institutions in Greece. The findings of this research thesis revealed the critical importance of the processes and factors that contribute to the successful management of change in higher education institutions in Greece. Specifically, the research highlighted the importance of recognizing the need for change, strengthening the culture of acceptance and collaboration, and developing strategies focused on adaptability and innovation. Additionally, the statistical analysis revealed a strong positive correlation between the extracted factors, reinforcing the view that an integrated approach to change management can lead to improved performance and effectiveness in higher education institutions.