Το φαινόμενο της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα της Ελλάδας με έμφαση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Αίτια, έκταση, σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνέπειες και έλεγχος

Abstract

Η δημόσια διοίκηση είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία ενός κράτους Περιλαμβάνει τη διαχείριση πολιτικών και προγραμμάτων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και τη διασφάλιση της κάλυψης των αναγκών τους. Σήμερα, η διακυβέρνηση σχετίζεται με διάφορα επίπεδα και αποτελεί μια πολυσύνθετη έννοια. Η αξιολόγηση της διακυβέρνησης περιλαμβάνει μια σειρά δεικτών που παρέχουν πλαίσια για την αξιολόγηση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της διακυβέρνησης σε διάφορες διαστάσεις. Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, η διαφάνεια και η λογοδοσία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να ασκηθεί η λειτουργία της και να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των πολιτών της. Η διαφθορά είναι ένα σύνθετο κοινωνικο-οικονομικό ζήτημα που διαπερνά όλο τον πλανήτη και χαρακτηρίζεται από την κατάχρηση εξουσίας για προσωπικό όφελος, η οποία μπορεί να εμποδίσει σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη, να μειώσει την αποτελεσματικότητα και να επιδεινώσει την ανισότητα. Εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, καθεμία από αυτές έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και επιπτώσεις στην κοινωνία, τη διακυβέρνηση ιδιωτικών και δημοσίων οργανισμών και την οικονομική ανάπτυξη. Μετριέται με διάφορους τρόπους και πραγματοποιείται για διάφορους λόγους. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση έδειξε μια σειρά από λόγους ύπαρξης της διαφθοράς στην Ελλάδα που περιλαμβάνουν τον πελατειακό χαρακτήρα και το πατρονάρισμα, τα θεσμικά πλαίσια, την πολιτική παρέμβαση, την αναποτελεσματικότητα, τη γραφειοκρατία και την έλλειψη διαφάνειας και τέλος την αδυναμία της κοινωνίας των πολιτών στην Ελλάδα. Στην εργασία πραγματοποιήθηκε μελέτη περίπτωσης εκτίμησης της διαφθοράς στον ΟΤΑ του Δήμου Ραφήνας – Πικερμίου. Η έρευνα έδειξε ως βασικούς λόγους ύπαρξης της διαφθοράς την παράβλεψη νομικών κωλυμάτων και την επιτάχυνση της διαδικασίας που τους απασχολεί και αντίστοιχα οι βασικοί λόγοι που δεν εντοπίζεται είναι η ανυπαρξία των ελεγκτικών μηχανισμών και η αδιαφορία. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για δείγμα το οποίο είναι μη ικανοποιημένο από το μισθό του. Το δείγμα πιστεύει ότι η πιο συνηθισμένη μορφή διαφθοράς είναι η δωροδοκία. Ο εντοπισμός της δεν είναι συχνός, ούτε η τιμωρία της, όμως η τελευταία θα μπορούσε να λειτουργήσει ανασταλτικά για την επανεμφάνισή της. Τέλος, η έρευνα έδειξε ότι υπάρχουν διάφορες δημογραφικές ομάδες εντός του δείγματος που εκτιμούν διαφορετικά την διαφθορά.