Χαρισματικά παιδιά - Ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας στη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξή τους

Κοκκόση, Αγγελική

Gifted children - The role of school and family in their psycho - emotional development

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κοκκόση, Αγγελική

Date

2024-07-08

Advisor

Kounenou, Kalliopi

Διπλωματική εργασία (1.876Mb)

Keywords

Χαρισματικότητα ; Εκπαίδευση ; Ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη ; Γονεϊκές προκλήσεις ; Διαπαιδαγώγηση ; Χαρισματικοί μαθητές

Abstract

Εισαγωγή: Με την εκπόνησης της παρούσας διπλωματικής εργασίας επιχειρείται να φωτιστεί ο - συχνά αθέατος - εσωτερικός κόσμος των χαρισματικών παιδιών. Η αδυναμία της επιστημονικής κοινότητας να καταλήξει στη διατύπωση ενός κοινώς αποδεκτού ορισμού, που θα περιγράφει με πληρότητα και σαφήνεια όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της εκδήλωσης της χαρισματικότητας λειτουργεί ως τροχοπέδη για την ανάπτυξη και την υποστήριξη των παιδιών. Από τις απαρχές της μελέτης του πεδίου της χαρισματικότητας οι περισσότεροι ερευνητές εστίασαν στη νοητική υπεροχή και τα επιτεύγματα που εκπορεύονται αυτής, αγνοώντας πολλές φορές τις ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες του ατόμου. Η αποσπασματική αυτή θέαση λειτούργησε επιζήμια περιορίζοντας την αντίληψη μας για τη χαρισματικότητα, σε μια στείρα καταμέτρηση αριθμητικών πηλίκων και αποτελεσμάτων. Υπάρχουν πολλά περισσότερα στοιχεία όμως που συνθέτουν αυτή την πολυδιάστατη έννοια. Η αυξημένη ευαισθησία, το υψηλό αίσθημα δικαίου, η ικανότητα για πρωτοπορία και η αδάμαστη δημιουργικότητα μπορούν να συνυπάρχουν με την τελειομανία, με το άγχος επίδοσης, την υπερκινητικότητα ή το βίωμα της κοινωνικής απομόνωσης. Η σύγχυση που προκύπτει από τον συνδυασμό των ετερόκλητων και συνάμα μοναδικών, σε κάθε άτομο χαρακτηριστικών, αλλά και η έλλειψη τόσο γνωστικής κατάρτισης, όσο και ευαισθητοποίησης από τα εμπλεκόμενα μέλη στην κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, θέτουν αυτομάτως την εξέλιξη τους σε κίνδυνο. Έτσι, είναι χρέος των εκπαιδευτικών, αλλά και των γονέων να αναγνωρίζουν, να υποστηρίζουν και να παρεμβαίνουν με τέτοιο τρόπο που να καθίστανται αρωγοί και όχι εμπόδια στην ανάπτυξη των παιδιών. Σκοπός: Αυτή η βιβλιογραφική ανασκόπηση έχει ως σκοπό να σκιαγραφήσει το συναισθηματικό προφίλ των χαρισματικών παιδιών, να αναδείξει τις προκλήσεις που αναδύονται στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον και να προτείνει τρόπους υπέρβασης και υποστήριξης. Μέθοδος: Η διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε κατόπιν ενδελεχούς βιβλιογραφικής ανασκόπησης βιβλίων, επιστημονικών άρθρων και διδακτορικών διατριβών έγκριτων επιστημόνων που έχουν ερευνήσει το πεδίο και έχουν προσφέρει ανάλυση ή νέα δεδομένα προς διερεύνηση και διεύρυνση στο πεδίο. Αποτελέσματα: Η συλλογή και η μελέτη των ερευνητικών και εμπειρικών δεδομένων, υπαγορεύουν τόσο την ουσιαστική και έμπρακτη υπαγωγή της χαρισματικότητας στην «ομπρέλα» της ειδικής αγωγής, όσο και την επιβεβλημένη συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών για την παροχή καθοδήγησης και συναισθηματικής κάλυψης των αναγκών των χαρισματικών παιδιών.

Abstract

Introduction: This thesis attempts to shed light on the - often unseen - inner world of gifted children. The inability of the scientific community to come up with a commonly accepted definition, that would describe all aspects and manifestations of the manifestation of giftedness completely and clearly, acts as a barrier to the development and support of children. Since the beginning of the study of the field of giftedness, most researchers have focused on intellectual excellence and the achievements that emanate from it, often ignoring the psycho-emotional needs of the individual. This fragmented view has been detrimental by limiting our understanding of giftedness to a sterile counting of numerical coefficients and outcomes. However, many more elements make up this multidimensional concept. Heightened sensitivity, a high sense of justice, the capacity for innovation, and untamed creativity can coexist with perfectionism, performance anxiety, hyperactivity, or the experience of social isolation. The confusion that results from the combination of these disparate and yet unique characteristics of everyone, and the lack of both cognitive training and awareness of those involved in children's social and emotional development, automatically puts their development at risk. Thus, it is the duty of teachers and parents alike to recognize, support, and intervene in such a way that they become helpers and not obstacles to children's development. Purpose: This literature review aims to outline the emotional profile of gifted children, to highlight the challenges that emerge in the school and family environment, and to suggest ways to overcome and support them. Method: The thesis was carried out following a thorough literature review of books, scientific articles, and doctoral dissertations by reputable scholars who have researched the field and have offered analysis or new data to be explored and expanded in the field. Results: The collection and study of research and empirical data dictate both the meaningful and practical inclusion of giftedness under the "umbrella" of special education and the imperative for parents and teachers to collaborate to provide guidance and emotional support for the needs of gifted children.