Διερεύνηση της διαφορετικότητας: Από τη θεωρία στην πράξη

Αλούκου, Μαρία

Investigation of distinctness: From theory to practice

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Αλούκου, Μαρία

Date

2024-07-08

Advisor

Σιδηροπούλου, Τρυφαίνη

Μεταπτυχιακή εργασία (4.723Mb)

Keywords

Διαφοροποιημένη Διδασκαλία ; Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα ; ΔΕΠΥ ; Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος ; Διδακτική Πρόταση

Abstract

Στην ακόλουθη διπλωματική εργασία έγινε προσπάθεια να διερευνηθεί η διαφορετικότητα, που αφορά μαθητές που χρήζουν ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, συνδέοντας το θεωρητικό υπόβαθρο της διαφορετικότητας με την πράξη. Αυτό επιδιώχθηκε μέσω βιβλιογραφικής και ερευνητικής ανασκόπησης καθώς και σχεδιασμού διδακτικών προτάσεων για μαθητές με διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση προέκυψε πως τα παιδιά στα οποία αναφέρεται μία τέτοιου είδους εκπαίδευση μπορεί να έχουν αναπτυξιακές διαταραχές οι οποίες έχουν γενετικές, βιολογικές, περιβαλλοντικές ή ψυχοκοινωνικές καταβολές. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος και η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, οι οποίες αποτελούν νευροαναπτυξιακές διαταραχές και αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας. Εκτός όμως από τους μαθητές με αναπτυξιακές διαταραχές, ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών χρήζουν και οι μαθητές με αναπηρία, εξαιτίας της οποίας εμφανίζουν περιορισμούς στη λειτουργικότητά τους. Η αναπηρία στην οποία εστίασε η διπλωματική εργασία είναι η οπτική αναπηρία. Ακολούθως, έγινε βιβλιογραφική μελέτη της εκπαιδευτικής προσέγγισης από την οποία παρουσιάστηκε η ισχύουσα εκπαιδευτικής πολιτικής και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προσανατολίζονται στην ενσωμάτωση της ειδικής αγωγής στα Αναλυτικά Προγράμματα σε ένα ενταξιακό πλαίσιο. Η πλέον κατάλληλη μέθοδος διδασκαλίας στην βελτίωση των ικανοτήτων των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε ακαδημαϊκό επίπεδο, αλλά και στη μείωση της σχολικής αποτυχίας είναι η διαφοροποιημένη διδασκαλία. Αυτή αναλύεται μέσα σε ένα πλαίσιο τόσο βιβλιογραφικής έρευνας, όσο και ανασκόπησης ερευνών που διεξήχθησαν για αυτή τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Τέλος, με βάση τα παραπάνω βιβλιογραφικά και ερευνητικά δεδομένα σχεδιάστηκαν τρεις διδακτικές προτάσεις για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα) και αναπηρία (οπτική αναπηρία) που αποσκοπούν στη χρήση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας ως μέσου, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί για κάθε ένα από τα εκπαιδευτικά σενάρια.

Abstract

In this thesis an attempt was made to explore diversity, which concerns students with special educational needs, by linking the theoretical background of diversity with practice. This was pursued through literature and research review as well as designing teaching suggestions for students with different educational needs. The literature review revealed that children to whom such education refers may have developmental disorders which have genetic, biological, environmental or psychosocial origins. These include Autism Spectrum Disorder and Attention Deficit Hyperactivity Disorder, which are neurodevelopmental disorders and were the subject of this study. However, in addition to students with developmental disorders, students with disabilities, due to which they have functional limitations, also require special educational needs. The disability on which the thesis focused is visual impairment. Subsequently, a literature study of the educational approach was conducted from which the current educational policy and educational programs oriented towards the integration of special education in the curricula in an inclusive context were presented. Differentiated instruction is the most appropriate method of teaching to improve the abilities of students with special educational needs academically and to reduce school failure. This is analysed within a framework of both literature research and a review of research conducted on it at national and international level. Finally, based on the above literature and research data, three teaching proposals for students with special educational needs (Autism Spectrum Disorder, Attention Deficit Hyperactivity Disorder and Hyperactivity Disorder) and disabilities (visual impairment) were designed to use differentiated instruction as a means to achieve the objectives set for each of the educational scenarios.