Αντιμετώπιση των παρενεργειών της ακτινοθεραπείας
Treatment of side effects of radiotherapy
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Κοντοπύργια, Νικολέττα Ξένη
Ημερομηνία
2024-12-11Επιβλέπων
Μπαλαφούτα, ΜυρσίνηΛέξεις-κλειδιά
Θεραπεία ; ΑκτινοθεραπείαΠερίληψη
Η ακτινοθεραπευτική ογκολογία, εφαρμόζεται στην καταπολέμηση του καρκίνου , αλλά και καλοηθών παθήσεων με εξαιρετικά αποτελέσματα. Σκοπός της ακτινοθεραπείας είναι η επίτευξη της θεραπείας, ο τοπικός έλεγχος της νόσου και η επιμήκυνση της επιβίωσης με τις ελάχιστες παρενέργειες. Ωστόσο πέρα των οφελών που προκύπτουν από την ακτινοθεραπεία αναπόφευκτα ,προκύπτουν και κάποιες παρενέργειες. Οι πιο συχνές μορφές καρκίνου που προκαλούνται από την ΑΚΘ είναι η λευχαιμία και οι εντοπισμένοι καρκίνοι όπως του πνεύμονα , ήπατος, λεπτού εντέρου, θυρεοειδούς, δέρματος, των οστών και του μυελού αυτών. Οι βλάβες που θα προκληθούν καθορίζονται από τη δόση και τον ρυθμό που εναποτίθεται στο όργανο , τον χρόνο έκθεσης, καθώς και τον όγκο της ακτινοβολητέας περιοχής. Επιβαρυντικοί παράγοντες για την αντοχή των οργάνων και στις μετέπειτα παρενέργειες, αποτελούν : η μεγάλη ηλικία, το χαμηλό performance status , η κακή διατροφή-αλκοόλ ,οι λανθασμένοι χειρουργικοί χειρισμοί , το μη εκπαιδευόμενο προσωπικό κ.α. Στα ακτινικά σύνδρομα ανήκουν, το οξύ ακτινικό, το αιμοποιητικό , το γαστρεντερικό και το σύνδρομο Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας αφορούν μεγάλη γκάμα συμβαμάτων. Ενδεικτικά οι βλάβες που μπορεί να προκύψουν από την ΑΚΘ και αφορούν το δέρμα, μπορούν να αποφευχθούν με τη κατάλληλη περιποίηση του, βαμβακερά ρούχα, η απουσία ήλιου κ.α. Στη στοματική κοιλότητα και τράχηλο χρειάζεται καλή στοματική υγιεινή, οδοντιατρικός έλεγχος κ.α. Για τους σιελογόνους αδένες είναι χρήσιμα τα άφθονα υγρά, οι τσίχλες, η αποφυγή τσιγάρου κ.α. .Για τον οφθαλμό δίνονται τοπικά στεροειδή - αντιβίωση και τεχνητά δάκρυα. Η ακτινοβόληση της καρδιάς ίσως οδηγήσει σε περικαρδίτιδα την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών κ.α. Στις παρενέργειες του ΚΝΣ και εγκεφάλου , θα μπορούσε να δοθεί το Dexamethasone και κάποια αναλγητικά. Όσον αφορά το μυελό των οστών, συστήνεται η διακοπή της ΑΚΘ, η χρήση CM-CSF παράγων κ.α. Για το γαστρεντερικό σύστημα προτείνεται δίαιτα, αντιόξινα , αντιδιαρροϊκά κ.α. Τέλος για την ουροδόχο κύστη το Pyridium και αντιβίωση. Η χρήση του Υπερβαρικού οξυγόνου, του παλμικού Pulse Dye Laser -PDL ,της φωτοβιοτροποποίησης (PBMT) ,του υαλουρονικού οξέος, της αρωματοθεραπείας, τα συμπληρώματα διατροφής και η τεχνική του βελονισμού είναι κάποιες από τις μεθόδους που εφαρμόζονται στην αντιμετώπιση των μετακτινικών συμβάτων και αναλύονται παρακάτω. Συμπερασματικά η επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος και ταυτόχρονα των ελάχιστων συμβαμάτων επιτυγχάνεται από ένα συνδυασμό θεραπειών και κατάλληλων τεχνικών, παραγόντων όπως την εξέλιξη της ακτινοβιολογίας και ανάπτυξη της τεχνολογίας.
Περίληψη
Radiotherapeutic oncology is applied in the fight against cancer, but also benign diseases with excellent results. The aim of radiation therapy is to achieve cure, local control of the disease and prolong survival, with minimal side effects. However, beyond the benefits that arise from radiation therapy, some side effects inevitably occur. The most common forms of cancer caused by Radiotherapy are leukemia and localized cancers such as lung, liver, small intestine, thyroid, skin, bone and bone marrow. The damage caused is determined by the dose and rate deposited on the organ, the time of exposure, and the volume of the irradiated area. Aggravating factors for the resistance of the organs and the subsequent side effects are: old age, low performance status, poor diet-alcohol, incorrect surgical manipulations, untrained staff etc. Actinic syndromes include acute actinic, hematopoietic, gastrointestinal and Central Nervous System syndrome. The side effects of radiation therapy involve a wide range of events. Indicatively, the damage that can arise from Radiotherapy and concern the skin, can be avoided with proper skin care, cotton clothes, the absence of sun, etc. The oral cavity and cervix need good oral hygiene, dental check-up, etc. For the salivary glands, plenty of fluids, chewing gum, avoiding cigarettes etc. are useful. About the eye, topical steroids - antibiotics and artificial tears are given. Irradiation of the heart may lead to pericarditis, the appearance of atheromatous plaques etc. For CNS and brain side effects, Dexamethasone and some analgesics could be given. Regarding the bone marrow, it is recommended to stop the Radiotherapy, use CM-CSF agents, etc. For the gastrointestinal system, diet, antacids, antidiarrheals etc. are recommended. Finally, for the bladder the Pyridium and antibiotic. The use of hyperbaric oxygen, pulsed Pulse Dye Laser -PDL, photobiomodification (PBMT), hyaluronic acid, aromatherapy, nutritional supplements and the acupuncture technique are some of the methods applied to the treatment of post-traumatic events and are analyzed below. In conclusion, the achievement of the optimal therapeutic effect and at the same time the minimum events are achieved by a combination of treatments and appropriate techniques, factors such as the evolution of radiobiology and development of technology.