Η απεικόνιση της ομογονεϊκότητας στα εμπροσθόφυλλα εικονογραφημένων βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας
The depiction of same-sex parenthood on the covers of children’s picture books
Λέξεις-κλειδιά
Εικονογραφημένα βιβλία ; Εμπροσθόφυλλα ; Ομογονεϊκές οικογένειες ; LGBTQ+ ; Εκπροσώπηση ; Συμπερίληψη ; Παιδική λογοτεχνίαΠερίληψη
Εισαγωγή: Η παιδική λογοτεχνία αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο κοινωνικοποίησης, διαμόρφωσης
αντιλήψεων και προαγωγής της συμπερίληψης. Η ορατότητα της ομογονεϊκότητας, δηλαδή της
ύπαρξης οικογενειών με γονείς του ίδιου φύλου, στα εμπροσθόφυλλα των εικονογραφημένων
παιδικών βιβλίων μπορεί να επηρεάσει θετικά τη στάση των παιδιών απέναντι στη διαφορετικότητα. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η εκπροσώπηση αυτή είναι περιορισμένη ή αποφεύγεται,
γεγονός που αντανακλά τις κοινωνικές και πολιτισμικές προσλαμβάνουσες κάθε εποχής και τόπου.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη εξετάζει την απεικόνιση των ομογονεϊκών οικογενειών στα εμπροσθόφυλλα εικονογραφημένων παιδικών βιβλίων. Στόχος είναι να αναλυθεί ο τρόπος με τον οποίο εκπροσωπούνται αυτές οι οικογενειακές δομές, να εντοπιστούν μοτίβα αναπαράστασης και να διερευνηθεί η επίδραση κοινωνικών και πολιτισμικών παραγόντων στη σχεδιαστική και αφηγηματική τους επιλογή.
Μέθοδος: Η μελέτη βασίζεται σε ποιοτική και ποσοτική ανάλυση εμπροσθόφυλλων παιδικών βιβλίων που περιλαμβάνουν ή σχετίζονται με την ομογονεϊκότητα. Το δείγμα αποτελείται από 69
εικονογραφημένα παιδικά βιβλία ελληνικής και διεθνούς προέλευσης. Χρησιμοποιήθηκε ανάλυση περιεχομένου και οπτικής επικοινωνίας, εστιάζοντας σε παράγοντες όπως η σύνθεση της εικόνας, η χρήση χρώματος, η παρουσία ή απουσία άμεσων συμβόλων και ο βαθμός ρητής ή έμμεσης απεικόνισης των ομογονεϊκών οικογενειών.
Αποτελέσματα: Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι, ενώ στις αγγλοσαξονικές χώρες οι LGBTQ+ οικογένειες έχουν αρχίσει να ενσωματώνονται στα παιδικά βιβλία με σαφήνεια, στην Ελλάδα παρατηρείται ακόμη διστακτικότητα. Σε πολλά εξώφυλλα, η απεικόνιση των ομογονεϊκών οικογενειών είναι είτε συμβολική είτε έμμεση, με επιλογές σχεδιασμού που αποφεύγουν να καταστήσουν σαφές το περιεχόμενο. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι εμπορικές στρατηγικές και οι κοινωνικές προκαταλήψεις εξακολουθούν να επηρεάζουν τις αποφάσεις των εκδοτών, περιορίζοντας την εκπροσώπηση της LGBTQ+ κοινότητας.
Συμπεράσματα: Η μελέτη επιβεβαιώνει τη σημασία της παιδικής λογοτεχνίας ως φορέα κοινωνικών αξιών και ενίσχυσης της ενσυναίσθησης. Παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί διεθνώς, η εκπροσώπηση της ομογονεϊκότητας στην παιδική λογοτεχνία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμπόδια, ιδιαίτερα σε κοινωνίες όπου επικρατούν παραδοσιακές αντιλήψεις. Η αύξηση της παρουσίας ομογονεϊκών οικογενειών σε εμπροσθόφυλλα παιδικών βιβλίων μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας πιο συμπεριληπτικής και ανοιχτής προς τη διαφορετικότητα νέας γενιάς. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητη η ενίσχυση της ορατότητας της LGBTQ+ κοινότητας μέσω πιο τολμηρών εκδοτικών επιλογών και η ανάπτυξη παιδαγωγικών προσεγγίσεων που θα προάγουν την αποδοχή της ποικιλομορφίας από νεαρή ηλικία.
Περίληψη
Introduction: Children's literature serves as a powerful tool for socialization, shaping perceptions, and promoting inclusivity. The visibility of same-sex parent families on the covers of children's picture books can positively influence children's attitudes toward diversity. However, in many cases, such representation remains limited or is deliberately avoided, reflecting the social and cultural
contexts of each era and region.
Purpose: This study examines the depiction of same-sex parent families on the covers of children's picture books. The objective is to analyze how these family structures are represented, identify patterns of portrayal, and investigate the impact of social and cultural factors on their visual and narrative design.
Method: The research employs both qualitative and quantitative content analysis of the covers of children's picture books that include or relate to same-sex parent families. The sample consists of 69 children's picture books from both Greek and international literature. Content and visual communication analysis methods were applied, focusing on factors such as image composition, color use, the presence or absence of direct symbols, and the degree of explicit or implicit depiction of
same-sex families.
Results: Findings indicate that while LGBTQ+ families are increasingly visible in children's literature in Anglo-Saxon countries, their representation in Greek children's books remains hesitant. In many cases, the depiction of same-sex families is either symbolic or indirect, utilizing design choices that obscure the content. Additionally, commercial strategies and social biases continue to influence publishers' decisions, limiting the visibility of LGBTQ+ communities in children's literature.
Discussion: This study highlights the crucial role of children's literature in shaping social values and fostering empathy. Despite progress on a global scale, the representation of same-sex parenthood in children's literature still faces significant barriers, particularly in societies where traditional beliefs prevail. Increasing the presence of LGBTQ+ families on children's book covers can contribute to a more inclusive and diverse generation, fostering acceptance and understanding from an early age. To achieve this, further advocacy for LGBTQ+ visibility in publishing and the implementation of inclusive educational approaches are necessary.
Αριθμός σελίδων
164Σχολή
Σχολή Επιστημών Υγείας & ΠρόνοιαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Βιοϊατρικών ΕπιστημώνΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Παιδαγωγική μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών ΠροσεγγίσεωνΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές