Η οπτική των Ελλήνων παιδαγωγών σχετικά με το ρόλο τους και τη συμπεριληπτική εκπαίδευση που σχετίζεται με το φύλο στο πλαίσιο των προσχολικών κέντρων.

Abstract

Εισαγωγή: Η παρούσα έρευνα σκοπό έχει τη συγκέντρωση αντιλήψεων παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας σχετικά με τις έμφυλες ταυτότητες και τα στερεότυπα και πως αυτά εξελίσσονται μέσα στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Επιπλέον, οι ίδιοι παιδαγωγοί προτείνουν λύσεις σχετικά με την συμπεριληπτική εκπαίδευση που περιλαμβάνει τα μοναδικά χαρακτηριστικά των παιδιών και αποτελούν το σχολείο για όλα τα παιδιά. Τέλος, παρουσιάζονται οι αντιλήψεις αυτών σχετικά με τους άνδρες παιδαγωγούς. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να μελετηθούν οι αντιλήψεις παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας για το φύλο, τα χαρακτηριστικά του και τα έμφυλα στερεότυπα στην τάξη καθώς και ο ρόλος του άνδρα παιδαγωγού. Μέθοδος: Ως μέθοδος προσέγγισης επιλέχθηκε η ποιοτική. Έτσι, η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε από ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις σε παιδαγωγούς προσχολικής ηλικίας. Η ανάλυση δεδομένων πραγματοποιήθηκε με θεματική ανάλυση. Οι παιδαγωγοί ρωτήθηκαν για το πώς οι ίδιοι ορίζουν το φύλο, ποια χαρακτηριστικά συσχετίζουν με τα δύο φύλα καθώς και αν αλληλεπιδρούν βάσει αυτών των αντιλήψεων στην τάξη αλλά και ποια είναι η γνώμη τους για τη διαμόρφωση των έμφυλων ταυτοτήτων στο σχολικό πλαίσιο. Ρωτήθηκαν επίσης για το πώς αντιλαμβάνονται τη συμμετοχή των ανδρών παιδαγωγών στην εκπαιδευτική διαδικασία και για το τι προτείνουν σχετικά με ένα επιτυχημένο συμπεριληπτικό πρόγραμμα που σχετίζεται με το φύλο. Αποτελέσματα: Οι παιδαγωγοί διέκριναν το φύλο σε βιολογικό και κοινωνικό περιγράφοντας το πώς οι ίδιοι το αντιλαμβάνονται κι από τις απαντήσεις τους φαίνεται πως διακρίνουν διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα το φύλο των παιδιών προσχολικής ηλικίας πράγμα που υποστηρίζουν πως οφείλεται σε στερεοτυπικές αντιλήψεις που προέρχονται από παράγοντες όπως η οικογένεια και η κοινωνία. Αποτελεί ενδιαφέρον η αναφορά τους πως τα παιδιά πρέπει και οφείλουν να έχουν ίση αντιμετώπιση ενώ αναγνωρίζουν πως αυτό αυθόρμητα δε συμβαίνει πάντα. Σχετικά με τους άνδρες παιδαγωγούς δηλώνουν πως θα ήθελαν να υπάρχουν περισσότεροι εν ενεργεία στα προσχολικά κέντρα αν και κάποιοι υποστηρίζουν πως δεν είναι σίγουροι για το τι θα συνέβαινε σε αυτή την περίπτωση σχετικά με τη διαμόρφωση των έμφυλων ταυτοτήτων των παιδιών. Ακόμη, προτείνουν πως ο καλύτερος τρόπος ευόδωσης ενός συμπεριληπτικού προγράμματος που δε θα κάνει έμφυλες διακρίσεις είναι η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση των παιδαγωγών με σκοπό την αναγνώριση των ελλείψεων και τα σωστό τρόπο διαχείρισης θεμάτων που αφορούν το φύλο. Τέλος, άνδρας παιδαγωγός αναφέρει πως πολλοί πιστεύουν πως αν είσαι άνδρας και παιδαγωγός είσαι παιδεραστής, ομοφυλόφιλος ή κακοποιείς τα παιδιά. Συμπεράσματα: Το φύλο έχει δύο εκφάνσεις, το βιολογικό και το κοινωνικό. Οι παιδαγωγοί τείνουν να αποδίδουν διαφορετικούς χαρακτηρισμούς σε αγόρια και κορίτσια και αναφέρουν πως αυτό είναι απόρροια στερεοτύπων. Το εκπαιδευτικό πλαίσιο όπως υποστηρίζουν παίζει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των έμφυλων ταυτοτήτων των παιδιών. Αν και οι άνδρες παιδαγωγοί συνεχίζουν να είναι η μειοψηφία στα εκπαιδευτικά πλαίσια φαίνεται πως οι παιδαγωγοί προσχολικής ηλικίας θα ήθελαν να υπάρχουν σε μεγαλύτερο ποσοστό. Αναφέρουν πως δεν ξέρουν ακριβώς τι θα μπορούσαν να δώσουν οι άνδρες αλλά πιστεύουν ότι θα ήταν βοηθητικό στο παιδαγωγικό έργο. Τέλος, υποστηρίζουν πως υπάρχει έλλειψη εκπαίδευσης σε σχετικά θέματα και πως ένα συμπεριληπτικό σχολείο θα ήταν το πλαίσιο που θα περιελάμβανε όλα τα παιδιά χωρίς να αποκλείει κανένα.