Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής και συνέπειες στην υγεία

Δημητρίου, Βαλεντίνα

Nutritional supplements: health effects

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Δημητρίου, Βαλεντίνα

Date

2023-03-08

Advisor

Kanellou, Anastasia

Dimitriou_21008.pdf (1.919Mb)

Keywords

Συμπληρώματα διατροφής ; Βιταμίνες ; Τρόφιμα ; Ανόργανα στοιχεία ; Φάρμακα ; Καταναλωτές ; Πρόληψη ; Θεραπεία ; Υγεία

Abstract

Εισαγωγή: Η ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή είναι σε θέση να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά στοιχεία, τα οποία είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού και τη διατήρηση της καλής υγείας. Όταν αυτό όμως δεν είναι δυνατό, για παράδειγμα εξαιτίας περιορισμένης πρόσβασης σε συγκεκριμένες διατροφικές ομάδες ή λόγω τρόπου ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής ενδέχεται να καλύψουν τα ελλείμματα σε θρεπτικά στοιχεία. Σύμφωνα με τον επιστημονικό και νομικό ορισμό των συμπληρωμάτων διατροφής, τα συμπληρώματα διατροφής δεν προορίζονται για την πρόληψη και την θεραπεία ασθενειών. Ωστόσο, από έρευνες για τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των καταναλωτών διατροφικών συμπληρωμάτων προκύπτει ότι, πολλές φορές οι καταναλωτές λαμβάνουν συμπληρωμάτων διατροφής και για άλλους λόγους, όπως η ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους και η προστασία από ασθένειες. Σκοπός: Ο σκοπός αυτής της πτυχιακής είναι να μελετήσει τα επιστημονικά ευρήματα που τεκμηριώνουν τη δράση των διατροφικών σκευασμάτων, τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις ως προς την κατανάλωσή τους αλλά και την καταγεγραμμένη αποτελεσματικότητά τους, και έτσι, να προσδιορίσει αν οι προσδοκίες των καταναλωτών συνάδουν με τα ερευνητικά δεδομένα. Μέθοδος: Εκτός από τη εκτεταμένη βιβλιογραφική ανασκόπηση, στην παρούσα μελέτη καταγράφονται και αναλύονται στοιχεία σχετικά με τις απόψεις και τις εμπειρίες των καταναλωτών συμπληρωμάτων διατροφής σε δείγμα 482 ατόμων του πληθυσμού της ελληνικής επικράτειας. Αποτελέσματα: Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, προκύπτει ότι οι περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής συχνά ή σε τακτική βάση, αν και αναγνωρίζουν ότι η ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή μπορεί να καλύψει σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες του οργανισμού. Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους λαμβάνουν διατροφικά σκευάσματα είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους, η βελτίωση και η διατήρηση της υγείας και της ευεξίας τους, και η βελτίωση κάποιου βιολογικού δείκτη ή λειτουργίας. Επίσης, οι περισσότεροι συμμετέχοντες ενημερώνονται για τα συμπληρώματα διατροφής από το γιατρό τους και τα προμηθεύονται από το φαρμακείο. Σε συνέπεια με τα παραπάνω αποτελέσματα, 3 στους 4 συμμετέχοντες θα κατέτασσαν τα συμπληρώματα διατροφής στις φαρμακευτικές ουσίες. Συμπεράσματα: Οι καταναλωτές του δείγματος, πράγματι καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής για να λάβουν τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τη διατροφή τους. Ωστόσο, αποδίδουν επιπλέον προληπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες στα διατροφικά σκευάσματα, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση τόσο με τους επιστημονικούς όσο και με τους νομικούς ορισμούς των συμπληρωμάτων διατροφής. Ως εκ τούτου, προτείνεται η ενίσχυση της ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τη διατροφή, τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, τα συμπληρώματα διατροφής και την επίδρασή τους στην υγεία. Επιπλέον, προτείνεται περαιτέρω έρευνα ώστε να αναδειχθούν οι λόγοι για τους οποίους οι καταναλωτές στρέφονται στα συμπληρώματα διατροφής για να αντιμετωπίσουν ζητήματα υγείας και ευεξίας, για τα οποία όμως έχει αποδειχτεί ότι τα διατροφικά συμπληρώματα δεν είναι αποτελεσματικά.

Abstract

Introduction: A balanced and varied diet may provide the body with all those nutrients, which are proven to be essential for its normal function and maintaining good health. When the intake of nutrients from the regular diet is inadequate, dietary supplements may be consumed to complement the nutrient deficits. According to the scientific and legal definition of dietary supplements, their consumption is not meant to assist in preventing or curing any disease. Nevertheless, previous research about attitudes and behaviors of consumers of food supplements reveals that their usage is expected to also result in strengthening the immune system and protecting from diseases. Aim of the thesis: The aim of this thesis is to study the scientific findings regarding the function of the essential nutrients on the organism and the documented efficacy of the respective dietary supplements, to report evidence about the population groups that may benefit from the consumption of food supplements, and to highlight the risks that are related to their intake. From the comprehensive review of the scientific literature, we anticipate to determine whether the expectations of consumers align with the research data. Methodology: In addition to the extensive literature review, in this thesis we have analysed data from a statistical sample of 482 survey participants that live in Greece, concerning their beliefs and experiences about the consumption of dietary supplements. Results: From the analysis of the data, it appears that the majority of the survey participants consume dietary supplements often or on a regular basis, although they recognize that a balanced and varied diet can provide the organism with essential nutrients to a rather satisfactory degree. The major reasons for which the participants consume food supplements are the strengthening of their immune system, the improvement and maintaining of their health and well-being, and the improvement of some biological marker or function. In addition, most of the participants are informed about dietary supplements by their doctor and buy them from their pharmacist. Consistent to the above results, three out of four participants would categorize food supplements as pharmaceutical compounds, rather than dietary products. Conclusions: The participants of the statistical sample of this study, indeed consume dietary supplements to obtain the nutrients that are missing from their diet. However, they also attribute preventative and therapeutical capabilities to the supplements, a claim that is in contrast both to the scientific evidence and the legal definition of the food supplements. Hence, it is suggested that consumers should institutionally have better access to up-to-date information resources regarding their diet and the recommended nutrient intakes, the consumption of dietary supplements and their health effects. Moreover, the results of this study call attention to the fact that the consumers turn to dietary supplements to address health and well-being issues, for which the supplements are scientifically shown to be inefficient. Thus, further research is required to understand the behaviours and the needs of the consumers, so that they eventually obtain the appropriate information and tools to make conscious diet and lifestyle choices.