Οι επιδράσεις των Kλιματικών αλλαγών στην Aμπελοκαλλιέργεια και Oινοποίηση στην Σαντορίνη τα τελευταία 30 χρόνια

Abstract

Το κλίμα και η αμπελουργία συνδέονται αναμφισβήτητα και επομένως η γνώση του επικρατέστερου καιρού και των κλιματολογικών συνθηκών μιας δεδομένης περιοχής είναι απαραίτητες για τη βέλτιστη επιλογή ποικιλίας, τη βιώσιμη παραγωγή και τη συνολική ποιότητα του τελικού οίνου που θα παραχθεί. Η κύρια ποικιλία της Σαντορίνης είναι το Ασύρτικο, το οποίο αποδίδει οίνους εξαιρετικά ποιοτικούς. Τα σταφύλια αυτής της ποικιλίας, που είναι αρκετά ευοξείδωτη, όταν οινοποιηθούν προσεκτικά δίνουν κρασιά με φρουτώδη γεύση, λεπτό άρωμα και υψηλή οξύτητα. Η παραγωγή του Ασύρτικου καλύπτει το 70% της Σαντορίνης, ένα 15% καλύπτεται από τις άλλες λευκές ποικιλίες, Αθήρι και Αηδάνι, ενώ το υπόλοιπο 15% που καλλιεργείται είναι οι ερυθρές ποικιλίες, Μανδηλαριά και Μαυροτράγανο. Αδιαμφισβήτητης σημασίας για την παραγωγή ενός ποιοτικού τελικού οίνου είναι η μελέτη των καλλιεργητικών πρακτικών που εφαρμόζονται στην άμπελο. Στο στάδιο αυτό αξίζει να σημειωθεί και η καθοριστική σημασία των επικρατέστερων συνθηκών σε κάθε στάδιο από την έκπτυξη των οφθαλμών έως και τη συγκομιδή. Κρίσιμο σημείο αποτελεί να ληφθούν υπόψη οι δείκτες κινδύνου και με βάση τις ημερήσιες καταγραφές των συνθηκών να μελετάται αν αυτοί ξεπερνιούνται. Ακόμη, να σημειωθεί η καθοριστική αξία των βιοκλιματικών δεικτών. Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιήθηκαν οι εξής δείκτες GDD (Growing Degree Days), GST (Growing Season Temperature) και HI (Huglin Index), των οποίων τα συμπληρωματικά στοιχεία διαμορφώνουν μία ολοκληρωμένη εκτίμηση για τις κλιματολογικές συνθήκες μιας καθορισμένης περιοχής. Εν συνέχεια, λοιπόν, στο ερευνητικό μέρος λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα δεδομένα από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) για τα έτη 1974 έως 2018, υπολογίστηκαν οι παραπάνω δείκτες και παράλληλα το μέσο ύψος των βροχοπτώσεων ανά έτος. Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής είναι φανερά, οι θερμοκρασιακές τιμές παρουσιάζουν άνοδο, ενώ το ύψος των βροχοπτώσεων είναι φανερά χαμηλότερο από το επιθυμητό (τουλάχιστον 500mm/έτος). Τέλος, βασιζόμενοι στα προβλεπτικά μοντέλα και στα υπάρχοντα δεδομένα εκτιμώνται οι πιθανές αλλαγές που θα προκύψουν μακροπρόθεσμα και πως αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί. Κεντρικός πυλώνας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που αφορά τον γεωργικό τομέα είναι η διαχείριση διακινδύνευσης ή αλλιώς risk διαμέσου της λήψης μέτρων τόσο προετοιμασίας όσο και αντιμετώπισης. Τέλος, η κρίση μπορεί να διαχειριστεί μέσω της σταθεροποίησης και τον περιορισμό των Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΕΑΘ) της ατμόσφαιρας είτε συνδυαστικά με τη λήψη μέτρων προσαρμογής.