Διαχείριση του πένθους των παιδιών προσχολικής ηλικίας από τους παιδαγωγούς πρώιμης παιδικής ηλικίας
Early childhood educators' management of preschool children's bereavement
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Καλογήρου, Αναστασία
Date
2024-10-04Advisor
Κώτη, Φωτεινή - ΑικατερίνηKeywords
Απώλεια ; Πένθος ; Θρήνος ; Θάνατος ; Διαχείριση πένθους ; Προσχολική ηλικία ; Παιδαγωγοί πρώιμης παιδικής ηλικίαςAbstract
Εισαγωγή: Στη σημερινή εποχή, οι Παιδαγωγοί Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας, που εργάζονται στους
Βρεφονηπιακούς και Παιδικούς σταθμούς, καλούνται να αντιμετωπίσουν συμπεριφορές των
παιδιών προσχολικής ηλικίας, που οφείλονται σε δυσάρεστα γεγονότα, όπως απώλειες γονέων,
αδελφών, παππούδων, φίλων, συμμαθητών, κατοικιδίων (είτε λόγω αρρώστιας είτε από κάποιο
ξαφνικό γεγονός όπως κάποιο τροχαίο), το διαζύγιο γονέων, τη μετακόμιση σε νέο σπίτι ή την
αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος κ.α. Αυτές οι συμπεριφορές των παιδιών οφείλονται στην
εκδήλωση μιας απώλειας και της δυσκολίας κατανόησης του πένθους από τα παιδιά μικρής
ηλικίας. Επίσης, σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του πένθους των παιδιών της προσχολικής ηλικίας
διαδραματίζει εκτός από το οικογενειακό αλλά και το σχολικό περιβάλλον, ξεκινώντας από τον
Παιδικό Σταθμό. Με την παρούσα εργασία επιχειρείται να φωτιστεί ο τρόπος που οι δύο αυτοί
φορείς οφείλουν να συνεργαστούν, να κατανοήσουν τις ανησυχίες των παιδιών που πενθούν και
να συμβάλλουν ο καθένας από τη δική του σκοπιά στη στήριξη αυτών των παιδιών κατά τη
διάρκεια της δύσκολης περιόδου που διανύουν. Επιπλέον, οι παιδαγωγοί οφείλουν να
εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους και τις δεξιότητες τους, ώστε να γίνουν ικανοί να ανταποκριθούν
με επιτυχία στις ανάγκες αυτών των παιδιών. Ο σχεδιασμός ενός παιδαγωγικού προγράμματος
που βοηθά στη διαχείριση του πένθους και της απώλειας στην προσχολική αγωγή και φροντίδα
στηρίζεται στην διεπιστημονική προσέγγιση και είναι απόλυτα συνεπής με τις σύγχρονες
παιδαγωγικές προσεγγίσεις.
Σκοπός: Η διερεύνηση της διαχείρισης του πένθους και της απώλειας στην προσχολική ηλικία και
των τρόπων υλοποίησης κατάλληλων προγραμμάτων σχετικών με το πένθος και την απώλεια στον
Βρεφονηπιακό και Παιδικό Σταθμό από τους Παιδαγωγούς Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας, καθώς και
τη σχετική επιμόρφωση των παιδαγωγών σε τέτοιου είδους θέματα.
Μέθοδος: Η ποιοτική έρευνα θα στηριχτεί στη μέθοδο της ημιδομημένης συνέντευξης από
ενεργούς και έμπειρους παιδαγωγούς, οι οποίοι θα καταθέσουν εμπειρίες, προτάσεις, γνώσεις και
σκέψεις για τη διαχείριση του πένθους στον Βρεφονηπιακό και Παιδικό σταθμό και για τον τρόπο
με τον οποίο οι παιδαγωγοί συμβάλλουν σε αυτή τη διαχείριση μέσα από το παιδαγωγικό τους
πρόγραμμα.
Αποτελέσματα: Μετά την καταγραφή των πληροφοριών και των απόψεων των Παιδαγωγών
Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας από τις ημιδομημένες συνεντεύξεις, θα συλλεχθούν όλα τα
αποτελέσματα και θα υπάρχουν επαρκή δεδομένα για ποιοτική ανάλυση. Ειδικότερα, οι
παιδαγωγικές στάσεις, οι ανατροφοδοτήσεις από τις εμπειρίες και ο αναστοχασμός των
viii
παιδαγωγών προωθούν την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τη διαχείριση του πένθους
στα παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Συμπεράσματα: Η αποτίμηση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η επιτυχή διαχείριση του πένθους των
παιδιών προσχολικής ηλικίας έγκειται στην επιτυχή συνεργασία του τρίπτυχου γονέα –
παιδαγωγού - παιδοψυχολόγου, με κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για την ευαισθητοποίηση στην
απώλεια και τη διαχείριση του πένθους στην προσχολική τάξη από μέρους του παιδαγωγού. Το
εκπαιδευτικό υλικό, η διαθεματική προσέγγιση και η Τεχνολογία δύναται να προάγουν την σωστή
διαχείριση του πένθους σ’ αυτές τις τρυφερές ηλικίες των παιδιών, αρκεί ο παιδαγωγός πρώιμης
παιδικής ηλικίας να ακολουθεί τις σύγχρονες τάσεις της Προσχολικής Αγωγής και να
επιμορφώνεται συνεχώς για την καίρια αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων.
Abstract
Abstract
Introduction: In today's world, Early Childhood Educators, working in Early Childhood Centers and
Kindergartens, are called upon to deal with behaviors of preschool children due to unpleasant
events such as loss of parents, children, grandparents, friends, colleagues, pets either due to illness
or a sudden event such as a car accident, divorce of parents, moving to a new home or a new school,
etc. These behaviours in children are due to the manifestation of a loss and the difficulty of
understanding grief by young children. In addition, an important role in the management of
bereavement in preschool children is played not only by the family but also by the school
environment, starting from the nursery. This paper attempts to shed light on how these two actors
should work together, understand the concerns of bereaved children and contribute, each from
their own perspective, to supporting these children during the difficult period they are going
through. In addition, educators need to enrich their knowledge and skills in order to be able to
respond successfully to the needs of these children. The design of a pedagogical programme to help
manage bereavement and loss in early childhood education and care is based on a multidisciplinary
approach and is fully consistent with contemporary pedagogical approaches.
Purpose: To explore the management of grief and loss in early childhood and the ways of
implementing appropriate programmes related to grief and loss in the Early Childhood Centre by
Early Childhood Educators, as well as the relevant training of educators on such issues.
Method: The qualitative research will be based on the semi-structured interview method from
active and experienced early childhood educators, who will provide their experiences, suggestions,
knowledge and thoughts on the management of bereavement in the Early Childhood Centre and
how educators contribute to this management through their pedagogical programme.
Results: After recording the information and ideas of the Early Childhood Educators from the semi-
structured interviews, all results will be collected and there will be sufficient data for qualitative
analysis. In particular, the pedagogical attitudes, feedback of experiences and reflection of the
educators promote the drawing of useful conclusions about grief management in early childhood
children.
Discussion: The evaluation leads to the conclusion that successful grief management of preschool
children lies in the successful collaboration of the triptych of parent - educator - child psychologist,
with appropriate educational materials for loss awareness and grief management in the preschool
classroom on the part of the educator. Educational materials, an interdisciplinary approach and
Technology can promote proper grief management in these tender ages of children, as long as the
early childhood educator follows the current trends in Early Childhood Education and continuously
educates himself/herself on how to address such issues in a crucial way.
Number of pages
226Faculty
Σχολή Επιστημών Υγείας & ΠρόνοιαςΣχολή Διοικητικών, Οικονομικών & Κοινωνικών Επιστημών
Academic Department
Τμήμα Βιοϊατρικών ΕπιστημώνΤμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία