Μελέτη ακτινοδιαπερατότητας υλικών που χρησιμοποιούνται σε ακτινολογικές ποδιές με σκοπό την ακτινοπροστασία
Studying the radiation absoption properties of materials for possible use in radioprotective aprons

Λέξεις-κλειδιά
Ακτινοπροστασία ; Ιοντίζουσα ακτινοβολία ; Ακτινολογικές ποδιές ; Διαπερατότητα ; Απορροφητικότητα ακτινοβολίας ; Πυκνότητα υλικών ; Μάζα υλικών ; Μόλυβδος (Pb) ; Βολφράμιο (W) ; Βισμούθιο (Bi)Περίληψη
Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στη διερεύνηση εναλλακτικών υλικών για ακτινοπροστασία και συγκεκριμένα σε ακτινολογικές ποδιές, αξιολογώντας την διαπερατότητα και τη μάζα τους σε σύγκριση με τον μόλυβδο (Pb). Ο μόλυβδος, παρόλο που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός και ευρέως χρησιμοποιούμενο υλικό για την απορρόφηση ιοντίζουσας ακτινοβολίας, η τοξικότητα και η αυξημένη μάζα του καθιστούν επιτακτική την αναζήτηση βιώσιμων αντικαταστάσεων.
Για την επίτευξη του στόχου, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση μέσω πειραματικών προσομοιώσεων συγκρίνοντας τη διαπερατότητα και την μάζα αυτόνομων υλικών και ομοιογενών μειγμάτων σε διάφορα πάχη (0.125 mm–0.75 mm) και ενεργειακές τιμές (50–120 keV).Οι συγκριτικές αξιολογήσεις πραγματοποιήθηκαν αφενός με βάση το ισοδύναμο πάχος με τον μόλυβδο και αφετέρου με αναφορά στον μόλυβδο πάχους 0.5 mm ως πρότυπο αναφοράς.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι κανένα υλικό ή μείγμα δεν αποτελεί πλήρως ικανοποιητική εναλλακτική του μολύβδου σε όλο το ενεργειακό φάσμα. Το Βολφράμιο (W) εμφάνισε τη χαμηλότερη διαπερατότητα, αλλά η αυξημένη του μάζα περιορίζει την πρακτική του χρήση. Το Βισμούθιο (Bi), σε μικρά πάχη, παρουσίασε αποδοτική ακτινοπροστασία εκτός των 90 keV, ενώ τα μείγματα W-Bi, Sb-Bi και Bi-Sn αναδείχθηκαν ως δυνητικές εναλλακτικές σε χαμηλές και μεσαίες ενεργειακές περιοχές.
Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη υπογραμμίζει ότι η αντικατάσταση του μολύβδου για ακτινοπροστασία αποτελεί μια πολυπαραγοντική πρόκληση, όπου πρέπει να εξισορροπηθούν η ακτινοπροστατευτική απόδοση, η μάζα και η βιωσιμότητα των υλικών. Η έρευνα αυτή προσφέρει χρήσιμα δεδομένα για την κατανόηση των εναλλακτικών επιλογών και καθιστά σαφές την ανάγκη περαιτέρω έρευνας για τη βελτιστοποίηση των υλικών. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να διερευνήσουν συνδυαστικές προσεγγίσεις, όπως πολυστρωματικές δομές και νέες συνθέσεις, καθώς και την ανάλυση του κόστους και της εμπορικής βιωσιμότητας των υλικών αυτών.
Περίληψη
This study explores alternative materials for radiation shielding in radiological aprons, focusing on the assessment of their radiation attenuation properties and mass in comparison to lead (Pb). While Pb remains the most widely used material due to its high effectiveness in absorbing ionizing radiation, its inherent toxicity and significant weight necessitate the pursuit of viable substitutes.
To address this challenge, an evaluation was conducted through experimental simulations, systematically analyzing the radiation permeability and mass of various standalone materials and composite mixtures at different thicknesses (0.125 mm – 0.75 mm) and energy levels (50–120 keV). The comparative analysis was structured around two reference models: (a) equivalent thickness relative to Pb and (b) a standardized Pb thickness of 0.5 mm as a benchmark.
The findings revealed that no single material or composite fully satisfies the criteria for replacing lead across the entire energy spectrum. Tungsten (W) exhibited the highest radiation attenuation capacity; however, its excessive weight compromises its practical applicability. Bismuth (Bi) demonstrated effective shielding properties at lower thicknesses, except at 90 keV, while composite mixtures such as W-Bi, Sb-Bi, and Bi-Sn emerged as potential alternatives within low to intermediate energy ranges.
In conclusion, this study underscores the complexity of replacing lead in radiation shielding applications, highlighting the need to balance shielding efficiency, material density, and practical feasibility. The results contribute valuable insights into alternative shielding materials and reinforce the necessity for further research in optimizing composite structures. Future studies should explore advanced multilayer configurations and novel material compositions, while also considering economic viability and commercial implementation.