Ανάπτυξη μεθόδου προσδιορισμού φαινολικών ενώσεων με χρήση υγρής χρωματογραφίας

Abstract

Σήμερα, στη βιομηχανία τροφίμων, ολοένα και περισσότερο αποκτούν ενδιαφέρον οι φαινολικές ενώσεις και η αξιοποίησή τους για την παραγωγή καινοτόμων και βελτιωμένων προϊόντων. Οι φαινολικές ενώσεις αποτελούν μία από τις κύριες κατηγορίες δευτερογενών μεταβολιτών που συναντώνται σε φυτικούς οργανισμούς. Η παρούσα εργασία εστιάζει στα φαινολικά οξέα, τα οποία αποτελούν την κυριότερη κατηγορία των φαινολικών ενώσεων. Σημαντική πηγή φαινολικών οξέων αποτελούν τα παραπροϊόντα της αγρο-διατροφικής βιομηχανίας. Οι ενώσεις αυτές που παραλαμβάνονται από τα παραπροϊόντα βρίσκουν διάφορες εφαρμογές σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας, αλλά κυρίως στη βιομηχανία τροφίμων. Έτσι, τα φαινολικά οξέα έχουν μελετηθεί εκτενώς για τις βιοδραστικές τους ιδιότητες και για τα πιθανά οφέλη τους στην υγεία των ανθρώπων. Οι κύριες βιοδραστικές ιδιότητες που παρουσιάζουν είναι η αντιοξειδωτική, η αντιαλλεργική, η αντιγηραντική, η αντιμικροβιακή και η αντιφλεγμονώδης δράση. Έτσι, έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι εκχύλισης και τεχνικές ανάλυσης προκειμένου να καταστεί όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική η αξιοποίηση των ενώσεων αυτών. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία, πραγματοποιήθηκε ανάπτυξη μίας μεθόδου Υγρής Χρωματογραφίας Υψηλής Απόδοσης (HPLC) συζευγμένης με ανιχνευτή συστοιχίας φωτοδιόδων (Photodiode Array – PDA) για την ταυτοποίηση και τον προσδιορισμό 15 φαινολικών οξέων σε φυτικά εκχυλίσματα, με κατάλληλη ρύθμιση των συνθηκών χρωματογραφίας. Έπειτα, ακολούθησε η επικύρωση της μεθόδου με τον προσδιορισμό της γραμμικότητας, της πιστότητας, της ακρίβειας και των ορίων ανίχνευσης (LOD) και ποσοτικοποίησης (LOQ). Στη συνέχεια, η επικυρωμένη μέθοδος εφαρμόσθηκε για τον προσδιορισμό και την ποσοτικοποίηση των μελετούμενων φαινολικών οξέων σε διάφορα εκχυλίσματα καφέ και σε εκχύλισμα φράουλας. Από τα αποτελέσματα συμπεραίνεται πως η μέθοδος εμφανίζει γραμμικότητα, καλή επαναληψιμότητα και αναπαραγωγιμότητα σε όλες τις συγκεντρώσεις που μελετήθηκαν, για τα περισσότερα φαινολικά οξέα. Αντίθετα, η μέθοδος δεν παρουσιάζει ικανοποιητική ακρίβεια. Επίσης, τα περισσότερα φαινολικά οξέα έχουν την ικανότητα να ανιχνευθούν και να ποσοτικοποιηθούν σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Τέλος, μετά την εφαρμογή της μεθόδου σε διάφορα φυτικά εκχυλίσματα, τα φαινολικά οξέα που ταυτοποιήθηκαν ήταν τα γαλλικό, πρωτοκατεχικό, χλωρογενικό, 4-υδροξυβενζοϊκό, καφεϊκό, κινναμικό, φερουλικό οξύ. Το 4-υδροξυβενζοϊκό οξύ εμφανίζεται σε υψηλή συγκέντρωση στον ντεκαφεϊνέ καφέ, ενώ το καφεϊκό οξύ εμφανίζεται σε υψηλή συγκέντρωση στο εκχύλισμα φράουλας.