Το Σαββατιανό ως πολυδυναμική ποικιλία και οι σύγχρονες μέθοδοι οινοποίησής του
The concept of Savatiano as a multi-dynamic grape variety and its modern winemaking methods

Πτυχιακή εργασία
Συγγραφέας
Καλπογιαννακη, Παρασκευή
Λιούμη, Ελένη
Ημερομηνία
2025-02-28Επιβλέπων
Μπερής, ΕυάγγελοςΛέξεις-κλειδιά
Οίνος ; Σαββατιανό ; Πολυδυναμική ποικιλία ; Οινοποίηση ; ΜέθοδοιΠερίληψη
Το Σαββατιανό είναι μία από τις σημαντικότερες και πιο διαδεδομένες οινοποιήσιμες
λευκές ποικιλίες σταφυλιού στην Ελλάδα. Είναι αρκετά ανθεκτικό ως φυτό, με μέτρια
παραγωγικότητα και μεγάλη προσαρμοστικότητα που του επιτρέπει να ευδοκιμεί σε πολλές
περιοχές της χώρας. Παραδοσιακά, το Σαββατιανό έπαιξε καθοριστικό ρόλο ως βασική
ποικιλία στη δημιουργία της Ρετσίνας, του φημισμένου ρητινώδους κρασιού από την περιοχή
των Μεσογείων. Διαθέτει μακρά ιστορία και παράδοση στην Αττική. Παρόλα αυτά, το
Σαββατιανό δεν είχε αναδειχθεί παλαιότερα ως μονοποικιλιακός οίνος αφού
χρησιμοποιούταν κυρίως στην Ρετσίνα ή σε blends. Ωστόσο, οι εξελίξεις στις αμπελουργικές
και οινοποιητικές τεχνικές οδήγησαν σε πιο ολοκληρωμένες αναπαραστάσεις του και ένας
αυξανόμενος αριθμός μονοποικιλιακών κρασιών παράγονται πλέον κάθε χρόνο. Ένα κρασί
από αυτή την ποικιλία διαθέτει συνήθως μέτριο αρωματικό χαρακτήρα και σώμα, καθώς και
μέτρια οξύτητα. Ως ποικιλία αποδεικνύει σταδιακά την δυναμική της και φαίνεται πως
μπορεί να δημιουργήσει πολλά διαφορετικά στυλ κρασιών όπως έχουν δείξει ποικίλες
προσπάθειες διάφορων οινοπαραγωγών. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, μπορεί να γίνει
κατανοητό ότι το Σαββατιανό είναι από τις πιο σημαντικές, ανθεκτικές και πολυδυναμικές
λευκές ποικιλίες του Ελληνικού αμπελώνα. Συνοψίζοντας, η παρούσα εργασία στοχεύει στη
γνωριμία με την ποικιλία, τη μελέτη όλων των χαρακτηριστικών της ως φυτό και τον τρόπο
οινοποίησης της με διαφορετικές μεθόδους. Πραγματοποιήθηκαν λοιπόν έξι διαφορετικές
πειραματικές οινοποιήσεις της ποικιλίας και δημιουργήθηκαν έξι ξεχωριστές εκδοχές που
αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά της και την προοπτική που έχει η συγκεκριμένη ποικιλία.
Συγκεκριμένα, παράχθηκαν, από το αμπέλι μέχρι τις αναλύσεις στο εργαστήριο, ένα
Σαββατιανό τυπικής συμβατικής οινοποίησης σε ανοξείδωτη δεξαμενή, ένα παλαιωμένο σε
βαρέλι, ένα orange ήπιας παρέμβασης, μία ρετσίνα, ένα αφρώδες και ένας επιδόρπιος οίνος.
Περίληψη
Savatiano is one of the most important and widespread white grape varieties in
Greece. It is a fairly resistant vine with moderate productivity and great adaptability, allowing
it to thrive in many regions of the country. Traditionally, Savatiano played a crucial role as
the main variety in the production of Retsina, the renowned resinous wine from the Mesogeia
region. It has a long history and tradition in Attica. However, in the past, Savatiano was not
widely recognized as a single-varietal wine, as it was primarily used in Retsina or blends.
Nevertheless, advancements in viticultural and winemaking techniques have led to more
refined representations of the variety, and an increasing number of single-varietal wines are
now produced each year. A wine made from this variety typically exhibits a moderate
aromatic profile and body, along with medium acidity. Over time, Savatiano has been
proving its potential, demonstrating that it can produce a wide range of wine styles, as various
winemakers' efforts have shown. Considering the above, it is evident that Savatiano is one of
the most significant, resilient, and versatile (multi-dynamic) white grape varieties in the
Greek vineyard. In summary, the present study aims to introduce the variety, examine all its
characteristics as a plant, and explore its winemaking process using different methods. To
achieve this, six experimental vinifications of the variety were conducted, resulting in six
distinct versions that highlight its characteristics and potential. Specifically, from vineyard to
laboratory analysis, the following wines were produced: a conventionally vinified Savatiano
in a stainless-steel tank, an oak-aged version, an orange wine with minimal intervention, a
Retsina, a sparkling wine, and a dessert wine.