Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην φυσιολογία και σε κύρια παθογόνα της αμπέλου

Abstract

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην άμπελο και στους οργανισμούς που διαβιούν στο ευρύτερο περιβάλλον ενός αμπελώνα. Η κλιματική αλλαγή επιφέρει - μεταξύ άλλων - σημαντική αύξηση των μέσων τιμών θερμοκρασίας και διοξειδίου του Άνθρακα (CO2). Είναι δεδομένο ότι η οινοφόρος άμπελος (Vitis vinifera L.) είναι ένα ιδιαιτέρως ευπροσάρμοστο φυτό και ότι η ανάπτυξή του, καθώς και η παραγωγή του οίνου, επηρεάζονται άμεσα και σημαντικά από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην εκάστοτε περιοχή. Μέσα από τη βιβλιογραφική επισκόπηση, παρέχεται μια θεμελιώδης κατανόηση των κυριότερων ασθενειών και εχθρών της αμπέλου στη λεκάνη της Μεσογείου. Εξετάζονται επίσης οι μηχανισμοί άμυνας του φυτού και οι τρόποι με τους οποίους η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη φυσιολογία της αμπέλου, την παραγωγή οίνου και την γεωγραφική κατανομή της καλλιέργειας. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τα πρότυπα των ασθενειών των φυτών και την ανάπτυξη των αρθροπόδων με πιο σύνθετους τρόπους από ό,τι αναμενόταν. Στην πραγματικότητα, ενώ τόσο οι καλλιέργειες όσο και τα παθογόνα τους επηρεάζονται από τις κλιματικές μεταβλητές, ενδέχεται να επηρεάζονται από διαφορετικούς συνδυασμούς παραγόντων και να ανταποκρίνονται στην αλλαγή αυτών με διαφορετικούς ρυθμούς. Προκειμένου να διαχωριστούν αυτές οι επιδράσεις, θα πρέπει να αναβαθμιστεί η κατανόηση του συστήματος Περιβάλλον - ξενιστής - εχθρός/παθογόνο και να ληφθεί υπόψη η αλληλεπίδρασή τους. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι να βελτιωθούν οι τρέχουσες εκτιμήσεις των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πίεση των παρασίτων της αμπέλου. Εκτός από τις αλλαγές στους παθογόνους μικροοργανισμούς και τους εχθρούς της αμπέλου που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, έχει ιδιαίτερη σημασία η κατανόηση των ευρύτερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής για την αμπελοκαλλιέργεια, με στόχο την ενίσχυση της βιωσιμότητας του Μεσογειακού αμπελώνα.